 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Skrót | LDPR | ||
| Przewodniczący | |||
| Data założenia | 1989 – Liberalno-Demokratyczna Partia Związku Radzieckiego1992 – Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji | ||
| Adres siedziby | |||
| Ideologia polityczna | |||
| Poglądy gospodarcze | |||
| Liczba członków | 270 000 (2021)[4] | ||
| Młodzieżówka | Młodzieżowa Organizacja LDPR[5] | ||
| Barwy | |||
| Obecni posłowie | 21/450 [6] | ||
| |||
| Strona internetowa | |||
LDPR (Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji)[7] (ros. ЛДПР, Либерально-демократическая партия России) –rosyjskaskrajnie prawicowa,nacjonalistyczna ipopulistyczna partia polityczna[8][9].
Partia określa swoją platformę jakocentryzm. W praktyce jest radykalnie prawicowa, nacjonalistyczna,nieliberalna ilewicowa gospodarczo[10].
Partia została założona przezWładimira Żyrinowskiego w 1989 roku jako Liberalno-Demokratyczna Partia Związku Radzieckiego.
Partia ta wyłoniła się ze Związku Demokratycznego, ugrupowania, które swoją działalność zainicjowało na fali liberalizacji politycznej w ZSRR pod koniec lat osiemdziesiątych i było pierwszą jawną opozycyjną partią polityczną w Związku Radzieckim[11]. LDPR wyłoniła się z liberalnej frakcji Związku Demokratycznego, który opowiadał się za liberalnym systemem wartości (własność prywatna,praworządność,pluralizm partyjny,system prezydencki)[11]. Kierownictwo partii szybko przejął Żyrinowski, nadając jej wyraźnie nacjonalistyczny charakter i nawiązując przede wszystkim do haseł głoszonych przez ugrupowania nacjonalistyczne, które dość licznie zaczęły się pojawiać w Rosji we wstępnej fazie rozwoju rosyjskiej demokracji[11].
W czasiepuczu sierpniowego Janajewa w 1991 r. Władimir Żyrinowski wystąpił po stronie jego organizatorów, czego skutkiem było wydanie przez mera Moskwy czasowego zakazu działalności partii liberalno-demokratycznej[11]. Rok późniejMinisterstwo Sprawiedliwości odmówiło rejestracji partii pod zarzutem sfałszowania listy członków[11]. Dopiero w grudniu 1992 r. partia została zarejestrowana pod nazwą Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji.
LDPR dzięki stosowanej retoryce patriotyczno-nacjonalistycznej odniosła niespodziewany, ale zdecydowany, sukces wyborczy wwyborach do Dumy I kadencji w 1993 r., uzyskując największe wśród wszystkich ugrupowań poparcie 22,92% wyborców w okręgu federalnym[11]. Działalność partii w parlamencie, pomimo deklarowanej opozycyjności wobec rządu, charakteryzowała się szczególną skłonnością do lawirowania i wykorzystywania koniunktury politycznej[11]. W parlamencie Władimir Żyrinowski niejednokrotnie inicjował całkowitą zamianę linii partii w głosowaniach nad najważniejszymi kwestiami politycznymi (m.in. wotum nieufności dla rządu, prywatyzacja, budżet, wysunięcie oskarżenia przeciwko prezydentowi Jelcynowi)[11]. Tego typu działania nie przysporzyły partii uznania wśród społeczeństwa ani wśród innych ugrupowań politycznych, które oskarżały lidera LDPR o „handlowanie” głosami frakcji LDPR w Dumie w zamian za przywileje polityczne[11]. Ponadto negatywnie oceniano zachowania Władimira Żyrinowskiego, który wykorzystywał każdą okazję, by przyciągnąć zainteresowanie opinii publicznej swoimi skandalizującymi wypowiedziami (o przywódcach innych państw, o mniejszościach narodowych), czy też swoim zachowaniem (znany jest z wielu skandali obyczajowych), przy czym wskazuje się niekiedy, iż skandale z udziałem lidera LDPR są inscenizowane dla przyciągnięcia zainteresowania i wzrostu notowań partii[11].
W kolejnych wyborach parlamentarnych LDPR nie powtórzyła już swojego sukcesu z 1993 r., a co więcej partia ta zaczęła stopniowo tracić zaufanie społeczne[11]. Wwyborach w 1995 r. uzyskała już prawie dwukrotnie niższe poparcie, bo tylko 11,2% głosów[11]. Także wwyborach w 1999 r., kiedy to partia LDPR, z uwagi na to, że Centralna Komisja Wyborcza zakwestionowała listy wyborcze, startowała pod nazwą Blok Żyrinowskiego, poparcie dla niej spadło prawie dwukrotnie – do 5,98% głosów[11]. Sam Władimir Żyrinowski, startując wwyborach prezydenckich w 2000 r., uzyskał zaledwie 2,70% głosów (w 1996 r. 5,70%)[11]. Z uwagi na stopniowo spadającą popularność społeczną partii (związaną m.in. z tym, że część haseł nacjonalistów przejęły także inne partie polityczne), niespodzianką był wysoki procent wyborców, którzy zdecydowali się oddać głos na LDPR wwyborach do Dumy IV kadencji w grudniu 2003 r., kiedy to partia uzyskała w okręgu federalnym 12,61% głosów – niewiele mniej niż największa z partii opozycyjnych,KPFR[11].
Po śmierciWładimira Żyrinowskiego na przewodniczącego klubu parlamentarnego partii wybranoLeonida Słuckiego[12]. Pełniącym obowiązki prezesa partii ogłoszono Aleksieja Didenko[13].
.jpg)
LDPR swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim konsekwentnej retoryce patriotyczno-nacjonalistycznej[11]. Broni ona ideologii nacjonalistycznej, rozumianej jako dominacja Rosjan w wielonarodowym państwie, uznając, że państwo musi wyrażać ducha narodowego, realizować wolę narodu rosyjskiego zarówno wewnątrz kraju, jak i na arenie międzynarodowej[11]. Niezmiennie propaguje unitarną formę ustroju państwa, żądając podporządkowania regionów władzy centralnej, likwidacji autonomii narodowej i atrybutów państwowości republik[11]. Jest zwolenniczką silnych, scentralizowanych rządów prezydenckich, izolacjonizmu i obrony interesów rosyjskich na arenie międzynarodowej, występuje na rzecz odbudowy przemysłu wojennego, nawołuje także do przezwyciężenia „liberalno-zachodnich” eksperymentów i odbudowy systemu gwarancji socjalnych[11].
W swoim programie LDPR przedstawia siebie jako partię centrową i demokratyczną, która w swojej działalności kieruje się ideami liberalizmu i demokracji[11]. Jest partią parlamentarną szanującą porządek prawny kraju, a jej zadanie to dojść do władzy dzięki sukcesowi w wyborach parlamentarnych i prezydenckich[11].
Opowiada się zabudową państwa sprawiedliwości społecznej, odrzucając nie tylko komunizm, ale i „dziki” kapitalizm[11]. Jej główny cel to odrodzenie potężnego, demokratycznego i rozwijającego się państwa rosyjskiego[11]. Jednym z zadań partii jest także wyprowadzenie państwa z wszechogarniającego chaosu i kryzysu[11]. W tym celu partia na pierwszy plan wysuwa ideę patriotyzmu[11]. Obronić naród rosyjski, a także pozostałe narody Rosji przed niewolą i wymarciem to historyczne zadanie LDPR i wszystkich patriotów Rosji[11]. LDPR to partia rosyjskich patriotów, przeciwstawiająca się rządom antynarodowych i kompradorskich sił, które na początku lat dziewięćdziesiątych doprowadziły do rozpadu ZSRR i kryzysu społecznego[11]. Według Władimira Żyrinowskiego działalność rosyjskich demokratów na początku lat dziewięćdziesiątych była inicjowana z Zachodu i miała na celu zniszczenie rosyjskiego państwa, zniewolenie narodu i zawładnięcie jego bogactwami naturalnymi[11]. Rezultatem ich polityki stało się powszechne ubóstwo i zapaść cywilizacyjna, będące narodową katastrofą[11]. Zgodnie z programem partii czas antynarodowych reform i ich inicjatorów „łżereformatorów” i „łżedemokratów” dobiega końca[11].
Program LDPR zaznacza, że partia ta w centrum swojego programu umieszcza problematykę odrodzenia pozycji i statusu Rosji jako mocarstwa[11]. Domaga się przekształcenia federalnej struktury państwa w unitarną, bez podziału na „narodowe” republiki[11]. Wskazuje się także, że partia zawsze będzie dążyć do tego, by poprzez referenda zjednoczyć wokół Rosji te części ZSRR, które zostały od niego oddzielone wbrew woli mieszkańców, przez nacjonalistyczne elity i prozachodnich pseudodemokratów[11]. LDPR domaga się także w swoim programie zmiany polityki zagranicznej i prowadzenia patriotycznej narodowej polityki na arenie międzynarodowej[11]. Według opracowanej przez LDPR doktryny polityki zagranicznej uznaje się, że głównym zagrożeniem dla Rosji mogą być USA, konflikty na terenie byłego ZSRR i w jego rejonach przygranicznych orazterroryzm[11]. Partia opowiada się za przeciwstawieniem się dominacji USA w świecie i odbudową więzi z tradycyjnymi sojusznikami Rosji, w tym m.in. z Iranem, Irakiem, Kubą, Libią i Koreą Północną[11]. Uważa się także, iż należy na Dalekim Wschodzie budować stosunki z Japonią, a w Europie głównym partnerem Rosji powinny być Niemcy[11]. Rosyjska polityka zagraniczna powinna także skoncentrować się na krajach „południa” i tam szukać wsparcia dla swoich planów[11].
W dziedzinie polityki ekonomicznej liderzy LDPR uważają, że możliwe jest szybkie odrodzenie rosyjskiej ekonomiki, ale należy spełnić cztery warunki[11]:
1) państwo powinno sterować procesami ekonomicznymi w kraju;
2) powinien zostać odtworzony mocny sektor państwowy;
3) państwo powinno wspierać rosyjską produkcję w konkurencji z zagranicznymi partnerami;
4) nie zapominając ani o Zachodzie, ani o W schodzie – skoncentrować się na budowie więzi ekonomicznych z krajami Południa.
Główną przeszkodę w uzdrowieniu sytuacji gospodarczej upatruje we wszechobecnejkorupcji[11]. LDPR za podstawowe założenie przyjmuje, że ekonomia ma służyć człowiekowi, a nie człowiek ekonomice i szanując zasadywolnego rynku, sprzeciwia się jednocześnie jego dyktatowi, podkreślając rolę państwa w kontrolowaniu procesów gospodarczych[11].
W programie LDPR akcentuje się także prosocjalną politykę partii, opowiadając się za silną socjalną polityką państwa[11]. Celem polityki socjalnej powinno być zapewnienie każdemu obywatelowi Rosji godnego poziomu życia i zlikwidowanie ogromnych dysproporcji dochodów obywateli[11].
| Wybory | Duma Państwowa | Rząd | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | Mandaty | |||||
| Liczba | % | +/− | Liczba | +/− | ||
| 1993 | 12 318 562 | 22,92% | – | 64/450 | – | Opozycja |
| 1995 | 7 737 431 | 11,18% |  11,74 | 51/450 | 13 | Opozycja |
| 1999 | 3 990 038 | 5,98% | 5,2 | 17/450 | 34 | Opozycja |
| 2003 | 6 944 322 | 11,45% |  5,47 | 36/450 | 17 | Opozycja |
| 2007 | 5 660 823 | 8,14% | 3,31 | 40/450 | 4 | Opozycja |
| 2011 | 7 664 570 | 11,67% | 3,53 | 56/450 | 16 | Opozycja |
| 2016 | 6 917 063 | 13,14% | 1,47 | 39/450 | 17 | Opozycja |
| 2021 | 4 252 096 | 7,55% | 5,59 | 21/450 | 18 | Opozycja |
| Wybory | Kandydat | I tura | Zajęte miejsce | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Głosów | % | ||||
| 1991 | Władimir Żyrinowski | 6 211 007 | 7,81% | 3 z 6 | |
| 1996 | Władimir Żyrinowski | 4 311 479 | 5,70% | 5 z 10 | |
| 2000 | Władimir Żyrinowski | 2 026 509 | 2,70% | 5 z 11 | |
| 2004 | Oleg Małyszkin | 1 405 315 | 2,02% | 5 z 6 | |
| 2008 | Władimir Żyrinowski | 6 988 510 | 9,35% | 3 z 4 | |
| 2012 | Władimir Żyrinowski | 4 458 103 | 6,22% | 4 z 5 | |
| 2018 | Władimir Żyrinowski | 4 155 022 | 5,65% | 3 z 8 | |
| Ustrój | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Organy władzy |
| ||||||
| Finanse i kontrola | |||||||
| Samorząd | |||||||
| Głównepartie polityczne |
