Ten artykuł dotyczy okrętu. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa. Pancernik „Deutschland” w 1936 | |||
| Klasa | |||
|---|---|---|---|
| Typ | |||
| Historia | |||
| Stocznia | Deutsche Werke, Kilonia | ||
| Położenie stępki | 5 lutego1929 | ||
| Wodowanie | 19 maja1931 | ||
 Kriegsmarine | |||
| Wejście do służby | 1 kwietnia1933 | ||
| Wycofanie ze służby | 4 maja1945 | ||
| Los okrętu | zatopiony jako cel ćwiczebny | ||
| Dane taktyczno-techniczne | |||
| Wyporność | standardowa: 12 100 t | ||
| Długość | 186 m | ||
| Szerokość | 21,6 m | ||
| Zanurzenie | 7,4 m | ||
| Napęd | |||
| 8 silników wysokoprężnych Man o łącznej mocy 52 000 KM napędzających 2 śruby | |||
| Prędkość | 28,5 węzła (51,8 km/h) | ||
| Zasięg | 8900 Mm przy prędkości 20 węzłów (16500 km przy 37 km/h) | ||
| Uzbrojenie | |||
| 6 dział 280 mm umieszczonych po trzy w pancernych dwóch wieżach artyleryjskich 8 dział 150 mm 6 dział plot 105 mm 8 dział plot 37 mm 10 działek plot 20 mm | |||
| Wyrzutnie torpedowe | 8 wyrzutni torped kaliber 533 mm | ||
| Wyposażenie lotnicze | |||
| 2 samoloty:Heinkel He 60, od 1939Arado Ar 196 | |||
| Załoga | etat pokojowy 619; stan wojenny 986/1150 | ||
| |||
Lützow (wcześniejsza nazwaDeutschland) – niemieckiokręt pancerny typuDeutschland, klasyfikowany od1939 jakokrążownik ciężki, a potocznie nazywany „pancernikiem kieszonkowym”. Zwodowany 19 maja 1931 w stoczni Deutsche Werke wKilonii z udziałemkanclerza NiemiecHeinricha Brüninga i prezydenta Niemiec okresuRepubliki Weimarskiej marszałkaPaula von Hindenburga, rozpoczął służbę 1 kwietnia 1933[1].
Po podniesieniu bandera wWilhelmshaven przeszedł do Kilonii, gdzie 22 maja 1933 wziął udział w paradzie morskiej, którą odbierał z jego pokładu kanclerzIII RzeszyAdolf Hitler. W 1934 trwało intensywne szkolenie załogi, łącznie ze strzelaniem, oraz odbył liczne wizyty zagraniczne[2].
W 1936 „Deutschland” został skierowany na wody hiszpańskie, aby chronić niemieckie interesy podczas toczącej sięwojny domowej. W 1937 okręty włoskie i niemieckie blokowały wybrzeża znajdujące się pod kontrolą socjalistów. Podczas trwania tej misji 29 maja 1937 „Deutschland” został zaatakowany w porcieIbiza przez dwa rządowe bombowce, za sterami których siedzieli radzieccy piloci. W wyniku nalotu na miejscu zginęło 22 niemieckich marynarzy, a 83 zostało rannych, w tym kilkunastu ciężko. Ostatecznie liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 31. W odwecie za ten atak 31 maja w godzinach rannych Niemcy ostrzelaliAlmeríę[3].
WybuchII wojny światowej zastał go na północnymAtlantyku, około 300Mm na południe odGrenlandii. Po uzyskaniu zezwolenia 27 września na zwalczanie żeglugi pierwszy statek przechwycił 5 października, którym był brytyjski statek Stonegate (5044 BRT). Zatopił go, a załogę zabrał na pokład. Następnie 9 października zajął amerykański statek z ładunkiem do Wielkiej Brytanii i po obsadzeniu go załogą pryzową odesłano go do Niemiec, do których nigdy nie dotarł, ponieważ na norweskich wodach terytorialnych statek zatrzymała marynarka wojenna i powrócił do właściciela. 14 października zatopił statek norweski Loreny W. Hansen (1918 BRT) z ładunkiem tarcicy do Wielkiej Brytanii został po opuszczeniu przez załogę zatopiony. Następnie okręt powrócił na wody niemieckie i 17 listopada zakończył bojowy rejs wGdyni[4].
25 stycznia 1940 okręt przemianowano na „Lützow”, gdyżAdolf Hitler uznał, że ewentualne zatopienie okrętu noszącego nazwę „Deutschland” (niem.Niemcy) może być niekorzystne propagandowo. 9 kwietnia 1940 podczasinwazji na Norwegię „Lützow” został trzykrotnie trafiony pociskami 150 mm baterii nadbrzeżnej. W drodze doKilonii w wyniku ataku torpedowego wykonanego przez brytyjskiokręt podwodnyHMS „Spearfish”(inne języki) 11 kwietnia 1940, stracił dwie śruby, a jego rufa uległa poważnemu uszkodzeniu. Odholowany do stoczni, przez pół roku był remontowany, a następnie przeszedł do norweskiegofiorduTrondheim.
13 czerwca 1941 dosięgnęła go torpeda zrzucona przez samolot brytyjski. Poważne uszkodzenia kadłuba unieruchomiły okręt na następny rok. 31 grudnia 1942 atakował kołoWyspy Niedźwiedziej podczasbitwy na morzu Barentsa konwój JW 51B. Mimo znacznej przewagi ogniowej, niemieckie okręty nie zdołały zatopić żadnego transportowca, a w dodatku straciły jeden zniszczycieli[5].
„Lützow” skierowany został naBałtyk, służył jako okręt szkolny do końca 1944. 8 lutego 1945 wspierał swoją artylerią obrońcówFromborka, a od 23 marca ostrzeliwałsowieckie wojska nacierające naGdańsk iGdynię. W nocy z 4 na 5 kwietnia wraz z innymi okrętami wziął udział w osłonie operacji „Walpurgisnacht”, w której przetransportowano zKępy Oksywskiej naHel ok. 35 000 uciekinierów i żołnierzy. 16 kwietnia 1945 wKanale Piastowskim wŚwinoujściu został poważnie uszkodzony podczas nalotu617 dywizjonuRAF i osiadł na mieliźnie. 4 maja 1945 został zniszczony przez Niemców[6].
Po wojnie wrak „Lützowa” wydobyli Sowieci. Został zatopiony na Morzu Bałtyckim 22 lipca 1947 w czasie eksperymentu użycia nowych dużychbomb lotniczych i pocisków artyleryjskich. Całość prób została sfilmowana i uwieczniona na licznych fotografiach, które zniknęły na prawie 50 lat w radzieckich archiwach. Wrak spoczywa na głębokości ok. 115 metrów[7].
| Pancerniki |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pancerniki szkolne |
| ||||||
| Krążowniki ciężkie |
| ||||||
| Krążowniki lekkie |
| ||||||
| Okręty podwodne |
| ||||||
| Lotniskowce | |||||||
| Niszczyciele | |||||||
| Torpedowce |
| ||||||
| Awizo |
| ||||||
| Kutry torpedowe |
| ||||||
| Trałowce |
| ||||||
| Eskortowce |
| ||||||
| Inne | |||||||
