Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Kraje związkowe Niemiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kraje związkowe Niemiec (również landy[1];niem. Land, Bundesland) – jednostki podziału administracyjnego najwyższego szczebla wRepublice Federalnej Niemiec.

Republika Federalna Niemiec po zjednoczeniu

[edytuj |edytuj kod]

Kraje związkowe zostały wprowadzone w Niemczechrepublikańską konstytucją z 1919 roku, w miejsce monarchii wchodzących w składCesarstwa Niemieckiego[2].

Kraje związkowe mają szeroką autonomię, z wyłączeniem obrony i spraw zagranicznych. Częściowo mogą decydować o finansach[3].

Poszczególne kraje związkowe mają swoje konstytucje, własne parlamenty, władzę wykonawczą oraz sądowniczą. Same ustanawiają swoją organizację wewnętrzną[4].

Organizacja administracji krajowej jest na ogół trójszczeblowa[5]:

  • szczebel wyższy (rząd krajowy bądź minister jako organy najwyższe, a także wyższe organy administracji),
  • szczebel pośredni (prezydentrejencji),
  • szczebel niższy (starosta).
flagaherbkraj związkowystolicapow­stał wszef rządumiejsca wBundes­raciepowier­zchnia
(km²)[6]
liczba miesz­kańców[6]liczba ludno­ści/​km²[6]
Badenia-WirtembergiaStuttgart1952Winfried Kretschmann (Zieloni)635 74811 280 257311
BawariaMonachium1949Markus Söder (CSU)670 54213 369 393187
Berlin1990Kai Wegner (CDU)48913 755 2514127
BrandenburgiaPoczdam1990Dietmar Woidke (SPD)429 6542 573 13586
BremaBrema (de facto)1949Andreas Bovenschulte (SPD)3419684 8641613
Hamburg1949Peter Tschentscher (SPD)37551 892 1222455
HesjaWiesbaden1949Boris Rhein (CDU)521 1166 391 360298
Meklemburgia-Pomorze PrzednieSchwerin1990Manuela Schwesig (SPD)323 2951 628 37869
Dolna SaksoniaHanower1949Olaf Lies (SPD)647 7108 140 242168
Nadrenia Północna-WestfaliaDüsseldorf1949Hendrik Wüst (CDU)634 11318 139 116525
Nadrenia-PalatynatMoguncja1949Alexander Schweitzer (SPD)419 8584 159 150207
SaaraSaarbrücken1957Anke Rehlinger (SPD)32572992 666382
SaksoniaDrezno1990Michael Kretschmer (CDU)418 4504 086 152219
Saksonia-AnhaltMagdeburg1990Reiner Haseloff (CDU)420 4642 186 643106
Szlezwik-HolsztynKilonia1949Daniel Günther (CDU)415 8042 953 270185
TuryngiaErfurt1990Mario Voigt (CDU)416 2022 126 846130
NiemcyBerlinFriedrich Merz (CDU)357 59284 358 845236

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Republika Weimarska

[edytuj |edytuj kod]

W latach 1920–1929 państwo składało się z 18krajów związkowych, których korzenie wywodzą się z czasówCesarstwa Niemieckiego. Jedynie kraj związkowyTuryngia został utworzony w 1920 r. W 1934 r., za rządówAdolfa Hitlera, z krajów związkowychMecklenburg-Schwerin iMecklenburg-Strelitz utworzono jeden kraj związkowyMeklemburgia. W 1937 r.Lubeka stała się częścią Prus.

Podział administracyjny Republiki Weimarskiej
Podział administracyjny w 1925 r.[7]
KrajPowierzchnia
[km²]
Liczba
mieszk.
Gęstość
zaludn.
Stolica
Anhalt2 313,58351 045143Dessau
Badenia15 069,872 312 500153Karlsruhe
Bawaria75 996,477 379 60097Monachium
Brunszwik3 672,05501 875137Brunszwik
Brema257,32338 8461322Brema
Hamburg415,261 132 5232775Hamburg
Ludowa Republika Hesji7 691,931 347 279167Darmstadt
Lippe1 215,1616 648135Detmold
Lubeka297,71127 971430Lubeka
Meklemburgia-Schwerin13 126,92674 04551Schwerin
Meklemburgia-Strelitz2 929,50110 26938Neustrelitz
Oldenburg6 423,98545 17285Oldenburg
Prusy292 695,3638 175 986130Berlin
Saksonia14 986,314 992 320333Drezno
Schaumburg-Lippe340,3048 046141Bückeburg
Turyngia11 176,781 607 329137Weimar
Waldeck???Waldeck
Wirtembergia19 507,632 580 235132Stuttgart
Terytorium Saary1 910,49768 000402Saarbrücken
Rzesza Niemiecka470 026,6263 156 689134Berlin
Porównanie granic landów z 1947 r. z landami z 1990 r. na obszarze NRD

     1945–1952

     1990

Niemiecka Republika Demokratyczna

[edytuj |edytuj kod]

Do 1952 r.Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) podzielona była na 5 krajów związkowych:

U schyłku NRD kraje te zostały 23 sierpnia 1990 r. przywrócone do życia, co otworzyło drogę do przeprowadzeniaponownego zjednoczenia Niemiec w oparciu o procedurę przewidzianą w art. 23ustawy zasadniczej RFN, polegającą na rozciągnięciu jej mocy obowiązującej na „inne części Niemiec, po ich przystąpieniu”[8]. Wraz z wejściem w życie 3 października 1990 r. traktatu zjednoczeniowego kraje te weszły w skład RFN, a jednocześnie dotychczasowe sektory okupacyjne Berlina: amerykański, brytyjski i francuski (administrowane wspólnie jakoBerlin Zachodni), połączone zostały z radzieckim sektorem okupacyjnym (administrowanym jakotzw. Berlin Wschodni, uważany przez NRD wbrew postanowieniomumowy poczdamskiej za swoją stolicę i integralną część terytorium, co nie znajdowało jednak szerokiego uznania międzynarodowego), wskutek czego wszystkie cztery sektory okupacyjne miasta zastąpione zostały przez zjednoczonyBerlin, który również wszedł w skład zjednoczonych Niemiec jako kolejny kraj związkowy i zarazem stolica państwa.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz multimedia związane z tematem:Kraje związkowe Niemiec

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. land, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-08-04] .
  2. Chris Cook, John Stevenson:Leksykon historii Europy XXI wieku. 1900-2004, wyd. polskie 2004, s.I 402.
  3. Niemcy. Ustrój polityczny, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-11-03] .
  4. M Kardas, C Kucharska:Analiza porównawcza modeli samorządu terytorialnego Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, Rocznik III/2011, s. 94.
  5. Marcin Miemiec:327 Ustrój administracji publicznej społeczeństwa obywatelskiego (z doświadczeń niemieckich), s. 327.
  6. abcStatistische Ämter des Bundes und der Länder:Fläche und Bevölkerung.
  7. Otto Beckmann:Beckmanns Welt-Lexikon und Welt-Atlas. A–Z. Verlagsanstalt Beckmann, Leipzig 1931.
  8. 31. August 1990 – Auf dem Weg zur Deutschen Einheit: Unterzeichnung des Einigungsvertrages. [w:]Deutsche Einheit [on-line]. bundesregierung.de. [dostęp 2022-11-05]. (niem.).
Ustrój i politykaNiemiec
Ustrój
Organy władzy
ustawodawczej
wykonawczej
sądowniczej
Finanse i kontrola
Samorząd
Dyplomacja
Głównepartie polityczne
Kontrola autorytatywna (określenie terytorialnej jednostki administracyjnej danego kraju):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kraje_związkowe_Niemiec&oldid=77034321
Kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp