Krainy rybne rzek – podziałcieków nastrefy w profilu podłużnym (odźródeł do ujścia), którego podstawą jest rozmieszczenieryb wrzece. Klasyfikację zaproponowałRobert Lauterborn,zoolog zFryburga, na przykładzie rzekiRen. Występowanie poszczególnych gatunków ryb uwarunkowane jest różnymi czynnikami środowiskowymi, (m.in. temperatura, natlenienie, rodzaj dna). Lauterborn wyróżnił 5 krain:
- kraina pstrąga – obejmuje górny bieg potoku wraz ze strefą źródliskową, o zimnej (temperatura raczej nie przekracza 10 °C), przejrzystej i wartko płynącej wodzie, dnie kamienistym i żwirowym. Gatunkiem wiodącym jestpstrąg potokowy (Salmo trutta), towarzyszącymgłowacz białopłetwy (Cottus gobio),
- kraina lipienia – obejmuje dolny bieg potoku górskiego, z wartkim prądem, chłodną wodą i urozmaiconym dnem, gatunkiem wiodącym jestlipień (Thymallus thymallus), towarzyszącymi są:kleń (Leuciscus cephalus) orazświnka (Chodrostoma nasus)
- kraina brzany – obejmuje środkowy bieg dużych rzek z szybkim prądem, dnie żwirowym i piaszczystym, latem temperatura wody nieznacznie przekracza 15 °C i pojawiać się mogą lekkie niedobory tlenu. Charakterystycznym gatunkiem jestbrzana (Barbus barbus), a towarzyszącymi są:świnka (Chodrostoma nasus),wzdręga (Scardinus erythrophtalmus) iokoń (Perca fluviatilis).
- kraina leszcza – obejmuje dolny bieg rzeki o szerokim korycie i powolnym nurcie, dnie piaszczystym, latem temperatura wody może przekraczać 20 °C, przy dnie mogą pojawiać się deficyty tlenu. Gatunkiem charakterystycznym jestleszcz (Abramis brama), natomiast towarzyszącymi:płoć (Rutilus rutilus),karp (Cyprinus carpio),lin (Tinca tinca),sandacz (Sander lucioperca),szczupak (Esox lucius) iwęgorz (Anguilla anguilla).
- kraina jazgarza – obejmuje ujście dużych rzek, gdzie typowe są wahania wody na skutek pływów, woda jest słonawa, na dnie dużo mułu. Charakterystyczną rybą jestjazgarz (Gymnocephalus cernuus), towarzyszącą –gładzica (Pleuronectes platessa).
Dla krainy pstrąga i krainy lipienia charakterystyczne jest występowanie rybłososiowatych (Salmonidae), dlatego łączone są czasem wkrainę ryb łososiowatych.Z kolei kraina brzany i kraina leszcza łączona jest wkrainę ryb karpiowatych.Maksymilian Nowicki w 1880 dzielił krainy rybne ówczesnejGalicji na krainę pstrąga i lipienia, krainę brzany i krainę leszcza – w tej ostatniej wyróżniając podkrainę karasia i lina[1].
Wadą tej klasyfikacji jest fakt, iż obowiązuje tylko dla rzek europejskich.
- ↑Maksymilian Nowicki: Ryby i wody Galicji, pod względem rybactwa krajowego. Kraków: Drukarnia W. Korneckiego, 1880. Brak numerów stron w książce
