Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Królestwo Rumunii

Na mapach:44°25′00″N 26°06′00″E/44,416667 26,100000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Królestwo Rumunii
Regatul României
1881–1947
HerbFlaga
HerbFlaga
Dewiza:Nihil Sine Deo
(Nic bez Boga)
Hymn:Marș triumfal (1881–1884),
Trăiască Regele (1884–1947)

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Stolica

Bukareszt

Data powstania

14 marca 1881

Data likwidacji

30 grudnia 1947

Władca

Michał I

Premier

Nicolae Rădescu

Powierzchnia

295 049 km²

Populacja (1939)
• liczba ludności


20 000 000

• gęstość

68 os./km²

Strefa czasowa

UTC +2

Język urzędowy

rumuński

Religia dominująca

prawosławie

PKB (1938)
 • całkowite 
 • na osobę


6,780 mldUSD[potrzebny przypis]
343 USD

Mapa opisywanego kraju
Mapa fizyczna Królestwa Rumunii, 1939
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons

Królestwo Rumunii (rum. Regatul României) – państwo rumuńskie w latach 1881–1947.

Od 1859 do 1877 rokuRumunia ewoluowała zunii personalnej dwóchhospodarstw (Wołoszczyzny iMołdawii) rządzonych przez jednego władcę do w pełni niezależnego, niepodległego królestwa z monarchą z roduHohenzollernów. W 1918 roku, po zakończeniuI wojny światowej,Siedmiogród, częśćKriszany, częśćMarmaroszu, większośćBanatu,Besarabia iBukowina zostały włączone do państwa, w rezultacie tworzącRomânia Mare (Wielką Rumunię). W 1940 część Siedmiogrodu, Kriszany oraz Marmarosz oddanoWęgrom, Besarabię –ZSRR, a południowąDobrudżęBułgarii (drugi arbitraż wiedeński). Tylko ziemie odłączone na rzecz Węgier wróciły do Rumunii poII wojnie światowej. W 1947 roku monarchia została zastąpionareżimem komunistycznym.

Zjednoczenie i monarchia

[edytuj |edytuj kod]
Królestwo Rumunii do I wojny światowej
Królestwo Rumunii potraktacie w Bukareszcie (1918)
Królestwo Rumunii w okresie międzywojennym

Objęcie władzy w 1859 roku wMołdawii iWołoszczyźnie przezAleksandra Jana Cuzę pod nominalnym zwierzchnictwemImperium osmańskiego połączyłonaród rumuński pod kontrolą jednego człowieka. 5 lutego 1862 oba państwa zostały formalnie połączone wKsięstwo Rumunii, zBukaresztem jako stolicą.

23 lutego 1866 koalicjakonserwatystów i radykalnychliberałów zmusiła Cuzę doabdykacji. Niemiecki książęKarol Hohenzollern-Sigmaringen został osadzony na tronie Rumunii. Jego potomkowie rządzili krajem aż do komunistycznego przewrotu w 1947.

W 1877 roku, podczaswojnyImperium Rosyjskiego iKsięstwa Rumunii zImperium Osmańskim, niepodległość kraju została zauważona na arenie międzynarodowej i potwierdzona nakongresie berlińskim w 1878. Kraj zyskał całą niemalDobrudżę, musiał jednak odstąpićBudziak Rosji. Karol został koronowany w 1881 roku na pierwszego króla Rumunii.

Nowe państwo, położone między Imperium Osmańskim,Monarchią Austro-Węgierską i Cesarstwem Rosji, zesłowiańskimi sąsiadami na południu i północy orazwęgierskimi na zachodzie, obserwowało zachód, głównieFrancję, aby wypróbować na swoim terenie tamtejszekulturalne,edukacyjne iadministracyjne modele.

W 1916Rumunia, po pewnych wahaniach, dołączyła doI wojny światowej po stronieEntenty. Rumunia wojnę przegrała – niemal cały kraj został zajęty przez wojska niemieckie, austro-węgierskie i bułgarskie. W tym okresie rumuńskie władze ewakuowały do carskiej Rosji ponad 90 ton złota, którego nie udało jej się później odzyskać ani od ZSRR ani od Federacji Rosyjskiej[1]. Zmuszona do podpisaniatraktatu pokojowego w Bukareszcie została uratowana przez ogólną klęskę państw centralnych. Organizacje zarządzające w Siedmiogrodzie, Besarabii i Bukowinie zadecydowały o połączeniu z Rumunią (choć nierzadko trzeba było tłumić niezadowolenie nierumuńskich mieszkańców) – ich decyzję potwierdził podpisany w 1920 rokutraktat z Trianon.

Okres międzywojenny

[edytuj |edytuj kod]

Rumunia uchwalając konstytucję w 1923 stała sięmonarchią konstytucyjną. W pierwszych latach po I wojnie światowej politykę zdominowałaNarodowa Partia Liberalna. W 1928 do władzy doszłaNarodowa Partia Chłopska.

W 1927 zmarł królFerdynand I. Kolejnym władcą został jego wnuk, koronowany na króla jakoMichał I. Jego ojciec, późniejszyKarol II, został pozbawiony praw do tronu i wyjechał. Wrócił w 1930 i został koronowany na króla po tym, jak pozbawienie go praw do tronu uznano za nieważne.

Wielki kryzys z 1929 miał poważny wpływ na Rumunię. Początek lat trzydziestych XX w. charakteryzowały niepokoje społeczne, konflikty polityczne, wysokie bezrobocie i strajki. Kilkakrotnie władze siłą tłumiły niepokoje społeczne, jak strajk górników zValea Jiului. Gospodarka zaczęła wychodzić z zapaści w połowie lat trzydziestych. Doszło też do radykalizacji w działalności ugrupowań politycznych i destabilizacji sytuacji politycznej. Rządy zaczęły być zdominowane przez partie o orientacjinacjonalistycznej. Narodowa Partia Liberalna stawała się coraz bardziej nacjonalistyczna. Narodowa Partia Chłopska połączyła się zRumuńskim Frontem by utworzyćNarodową Partię Chrześcijańską. Wreszcie w siłę rosłaŻelazna Gwardia, ugrupowanie nacjonalistyczne ifaszystowskie. Ugrupowania rządzące nie ufały królowi Karolowi II, z wzajemnością. Na dodatek rumuńska konstytucja z 1923 r. dawała królowi prawo do rozwiązywania parlamentu i zwoływania nowych wyborów. W efekcie w ciągu zaledwie dekady, Rumunią rządziło 25 rządów.

Mimo tego w 1937 r. Karol II mianowałOctaviana Gogę na stanowisko premiera. W tym samym czasie Karol II spotkał się zKanclerzem RzeszyAdolfem Hitlerem. A. Hitler stwierdził, że życzyłby sobie rządu złożonego zŻelaznej Gwardii. Karol II nie spełnił jego życzenia, ponieważ zdymisjonował 10 lutego 1938 rząd Gogi, wprowadzając dyktatorskie rządy. Zostały one usankcjonowane nową konstytucją, uchwaloną siedemnaście dni później. Dawała ona prawo królowi do mianowania nie tylko premiera, ale również ministrów. Przywódca Żelaznej Gwardii,Corneliu Zelea Codreanu, został aresztowany, a w listopadzie 1938 zamordowany.

Dyktatura królewska była krótkotrwała. 7 marca 1939 został powołany nowy rząd pod kierownictwemArmanda Călinescu. 21 września Calinescu został zamordowany przez bojowników Żelaznej Gwardii, którzy mścili się za śmierć Codreanu.

Tego samego rokuIII Rzesza podpisała zZSRRpakt Ribbentrop-Mołotow, który dzieliłEuropę na dwie strefy wpływów. Według paktu, Rumunia miałautracić całąBesarabię oraz częśćBukowiny na rzecz Związku Radzieckiego.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. PE wzywa Rosję do zwrócenie Rumunii skarbu skonfiskowanego podczas I wojny światowej. studium.uw.edu.pl, 2024-03-16. [dostęp 2024-03-16].

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Historia Rumunii
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Królestwo_Rumunii&oldid=78077821
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp