 | |
| Kraj | Bośnia |
|---|---|
| Tytuły | |
| Założyciel | |
| Ostatni przedstawiciel | Zygmunt Tomaszewicz/Ishak-bey Kraloglu(inne języki) zmarły po 1493 |
| Rok założenia | 1250 |
| Rok złożenia z funkcji | 1463/ ceremonialnie do po 1471(Mateus z Bośni(inne języki) ) |
Kotromanowicze –dynastia panująca wBośni i Hercegowinie od 1254 do 1463 r.
Nazwa dynastii wywodzi się od synaPrijezdy I –Stefana I (pan. 1287–1314), którego okrzyknięto wDubrownikuKotromanem[1].
Założycielem dynastii byłPrijezda I, który po śmierciMateja Ninoslava został osadzony jakobanBośni przez swojego kuzyna, króla węgierskiegoBelę IV. Pierwsi władcy z dynastii Kotromanowiczów bylilennikami węgierskimi[2].
Stefan I Kotroman dzięki małżeństwu z córkąStefana Dragutina,królaSerbii przyłączył do Bośni okręgi:Usorę iSoli, jednak popadł w zależność odchorwackiegoroduSzubiciów. Jeden z jego następców –Stefan II wykorzystując formalną zależność od Węgier zrzucił zależność od Chorwatów. ZaangażowanieSerbii w walkach zCesarstwem Bizantyjskim, a potem jego rozpad pozwoliły Kotromanowiczom na rozszerzenie granic Bośni kosztem terytorium serbskiego w 2 poł.XIV w., a następniekoronacjęTvrtka I na króla Serbii i Bośni w 1377 r. Ów akt był potwierdzeniem niepodległości średniowiecznego państwa bośniackiego[1].
Świetność państwa bośniackiego zakończyła śmierć Tvrtka I w 1391 r. Jego kuzyn i następcaStefan Dabisza musiał zgodzić się na zwierzchnictwo Węgier i oddanie części nabytków terytorialnych w Chorwacji. Dokonana przez niego cesja korony bośniackiej na rzeczZygmunta Luksemburskiego, króla węgierskiego doprowadziły do powstania silnej opozycji przeciwko dynastii i wzrostu znaczenia możnowładztwa, co doprowadziło w dalszej konsekwencji do rozpadu państwa. Przez kolejne dwadzieścia lat trwały walki o koronę bośniacką, w tym również w łonie samej dynastii[3].
Zakończyły się one wraz z wstąpieniem po raz drugi na tron w 1420 r.Tvrtka II. Starał się on dostrzegając rosnące zagrożenie ze stronyImperium Osmańskiego wzmocnić państwo oraz zabezpieczyć je poprzez zawarcie sojuszu zWenecją. Podobną politykę prowadził jego następcaStefan Tomasz, jednak kończyły się one fiaskiem oraz stratami terytorialnymi, m.in. secesjąHercegowiny. Wojna prowadzona zTurkami w latach 1461–1463 zakończyła się zajęciem całego kraju przezsułtanaMehemeda II Zdobywcę oraz niewolą i egzekucją ostatniego króla z dynastii Kotromanowiczów –Stefana Tomaszevicia[4]. Ostatni członkowie dynastii – brat Stefana, Zygmunt i siostra Katarzyna przeszli naislam[5].
Z dynastią Kotromanowiczów związane były całe dziejeśredniowiecznego państwa bośniackiego, w tym jego ukształtowanie, rozwój, szczyt, a w końcu i upadek. ZdaniemIlony Czamańskiej, znanejpoznańskiejmediewistkidynastia odegrała ważną rolę nie tylko w dziejach Bośni lecz, całego regionubałkańskiego[6].
| Legenda | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ślub; dzieci ślubne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| związek; dzieci nieślubne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prijezda I 1211-1287 Ban Bośni 1250–87 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prijezda II d. 1290 Ban Bośni 1287–90 | Stefan I Kotroman d. 1314 Ban Bośni 1287–1314 | Elżbieta Serbska d. 1331 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stefan II Kotromanić d. 1353 Ban (1314–)1322–53 | Elżbieta Kujawska | Władysław Kotromanić d. 1354 | Jelena Šubić | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katarzyna Bośnieńska, hrabina Cilli | Stefan Dabiša d.1395 Król 1391–95 | Jelena Gruba d.aft.1399 Królowa 1395–98 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elżbieta Bośniaczka 1340–1387 | Hermann II, hrabia Celje c.1365–1435 | Tvrtko I Kotromanić 1338–1391 Ban 1353–77 Król 1377–91 | Dorota Bługarska d.c.1390 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Maria Andegaweńska c.1371–1395 | Zygmunt Luksemburski 1368–(r.1387–)1437 HRE 1433–37 | Barbara Cylejska 1392–1451 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kujava Radinović | Stefan Ostoja d. 1418 Król 1398–1404, 1409–18 | Jelena Nelipčić | Tvrtko II Kotromanić d. 1443 Król 1404–09, 1421–43 | Dorota Garai d.1438 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stefan Ostojić d.1421 Król 1418–21 | Radivoj Ostojić d. 1463 Antykról 1432–1435 | Vojača | Stefan Tomasz Kotromanić d. 1461 Król 1443–61 | Katarina Kosača 1424–1478 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mateus z Bośni Król 1465–1471 | Maria Serbska 1447–1498 | Stefan Tomaszević Kotromanić 1438–1463 Król 1461–63 | Ishak-bey Kraloglu (Zygmunt) | Katarzyna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Angielskie | |
|---|---|
| Armeńskie | |
| Bizantyńskie | |
| Bośniackie | |
| Bułgarskie | |
| Chorwackie | |
| Czeskie i morawskie | |
| Duńskie | |
| Frankijskie i francuskie | |
| Gruzińskie | |
| Hiszpańskie | |
| Litewskie | |
| Niemieckie |
|
| Polskie, pomorskie i połabskie | |
| Portugalskie | |
| Ruskie i rosyjskie | |
| Rumuńskie – mołdawskie i wołoskie | |
| Rzymskie (starożytne) | |
| Serbskie i czarnogórskie | |
| Szkockie | |
| Szwedzkie | |
| Węgierskie | |
| Włoskie |