Korybanci (gr.kορύβαντεςkorýbantes, lp.kορύβαςkorýbas;łac.corybantes, lp.corybant) – bóstwademoniczne oraz uczestnicy kultufrygijskiej boginiKybele.
Początkowo demony pochodzenia frygijskiego towarzyszące Kybele. Grecy uważali ich za synówKronosa iRei (utożsamianej przez nich później z Kybele), przypisując im wynalezienie ekstatycznego tańca (korybas) z odpowiednimi instrumentami akompaniującymi (flet,tympanon). Wierzono, iż mają moc wywoływania, ale i leczenia szaleństwa. Według innej tradycji mieli być synamiZeusa, który zapłodnił ziemię pod postacią deszczu, według jeszcze innych podań – potomstwem muzyTalii iApollina[1] lub nawetHeliosa i Kybele; występowali zawsze w liczbie dziewięciu[2].
Nazwę tę potem odnoszono również do uczestników kultumałoazjatyckiej bogini, wykonujących podczas jej świąt orgiastyczne tańce przy wtórze bębnów, fletów i cymbałów, stanowiące część praktykowanych obrzędów kultowych. Wyposażeni we włócznie i tarcze, korybanci nosili też hełmy z potrójnym obrzeżeniem (dlatego zwano ich „trójhełmiastymi”). Ichrytuał obejmował gorszące praktyki (m.in. samookaleczenia na cześć bóstwa), co nie zjednywało im sympatii u Rzymian[a]. Szczególne znaczenie mieli korybanci naEubei iSamotrace, uczestniczący w tamtejszychmisteriach.
Dość wcześnie przyswojeni wAtenach i wspominani w literaturze przezSofoklesa,Eurypidesa,Arystofanesa,Platona. Później nierzadko utożsamiani zkreteńskimikuretami[b],samotrackimikabirami i frygijskimidaktylami (daktyloi)[3], których pierwowzoru także upatrywano w lokalnych bóstwach demoniczno-opiekuńczych.
![]() | Zobacz galerię związaną z tematem:Korybanci |