Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne miejsca z tą nazwą.| miasto wgminie miejsko-wiejskiej | |||||
 Kościół św. Floriana | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie | 1268–1869 | ||||
| Burmistrz | Aleksandra Klubińska | ||||
| Powierzchnia | 17,9 km² | ||||
| Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość | |||||
| Strefa numeracyjna | +48 15 | ||||
| Kod pocztowy | 27-660 | ||||
| Tablice rejestracyjne | TSA | ||||
Położenie na mapie gminy Koprzywnica  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |||||
 50°35′35″N 21°35′02″E/50,593056 21,583889[4] | |||||
| TERC (TERYT) | 2609044 | ||||
| SIMC | 0796588 | ||||
Urząd miejski ul. 11 Listopada 8827-660 Koprzywnica | |||||
| |||||
| |||||
| Strona internetowa | |||||
_Market_Square_in_Koprzywnica_10.jpg)
_Market_Square_in_Koprzywnica_03.jpg)
Koprzywnica –miasto wwoj. świętokrzyskim, wpowiecie sandomierskim, nad rzekąKoprzywianką (obok której utworzonozalew). Siedzibagminy miejsko-wiejskiej Koprzywnica.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało dowoj. tarnobrzeskiego.
Historycznie położona jest wMałopolsce, wziemi sandomierskiej. Była miastemklasztoru cystersów koprzywnickich wwojewództwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[5].
Według danych z 1 stycznia 2018 Koprzywnica liczyła 2497 mieszkańców[2].
Przez miasto przechodziszlak cysterski, tarnobrzeska odnogaMałopolskiej Drogi św. Jakuba,czerwony szlak turystyczny zGołoszyc doPiotrowic oraz zielony szlak rowerowy zSandomierza doUjazdu.
Miejscepopisów szlachtywojewództwa sandomierskiego I Rzeczypospolitej[6].
Wymieniona w 1279 w jednym złacińskich dokumentów jako„Copriuinica”[7]. Znana również jako Pokrzywnica[8].
W okolicach Koprzywnicy w czasach przedchrześcijańskich istniał bardzo silny ośrodek kultu ognia. Osada nadKoprzywianką istniała już w początkach XII wieku. W 1185 r. książęKazimierz Sprawiedliwy sprowadził do Koprzywnicy zburgundzkiegoMorimonducystersów. Opactwo to wysyłało swoich wychowanków do wielu klasztorów w Europie.Mikołaj Bogoria Skotnicki (1150-1238) – rycerz,komes (darczyńcaCystersów) - podarował w 1185 r. Koprzywnicę i kilka pobliskich wsi, np.Krzcin iGnieszowice, a także kołoKrosna m.Wietrzno i inne miejscowości, zakonowicystersów, przybyłemu z Francji. Pomogli im takżebiskupi krakowscy – Gedko oraz Pełka.
Dokumentem księciaBolesława V Wstydliwego z 8 grudnia 1268 r. osada targowa Koprzywnica uzyskała prawa miejskie naprawie magdeburskim (na wzór miastaKrakowa). Dziękicystersom miasto przeżywało duży rozkwit. W wiekach XV–XVII zaliczane było do średniej wielkości ośrodkówMałopolski. W 1279 r. biskupfirmański Filip de Casate, w latach 1278-1282legat papieski na Węgrzech i w Polsce[9], w łacińskim dokumencie wystawionym wBudzie naWęgrzech potwierdził opatowi klasztoru cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny między innymi z samej Koprzywnicy, Wietrzna,Krzcina i Gnieszowic[7].
Pisemna wzmianka o Koprzywnicy pochodzi z 1280 i związana jest ze zwycięstwemLeszka Czarnego pod Koprzywnicą, nad wojskami Księcia ruskiegoLwa, po którym Leszek Czarny, uderzył na ziemie pogranicza, zdobywając m.in.Przeworsko.
Jak podaje kronikaJanka z Czarnkowa, na krótko przed swą śmiercią nocował w klasztorzecystersówKazimierz Wielki. W 1606 miał tu miejscerokosz szlachty przeciwkoZygmuntowi III Wazie pod przywództwemMikołaja Zebrzydowskiego.
W latach 1655–1660 Koprzywnica ucierpiała w wynikupotopu szwedzkiego.Katarzyna Bobola z h.Leliwitów – właścicielka włości w tych stronach – siostra Stanisława Boboli i krewna św.Andrzeja Boboli, wzięła 16 listopada 1676 r. w Koprzywnicy ślub z Gabrielem Witowskim, udzielony przez opata Cystersów z Koprzywnicy – JerzegoOssolińskiego i urządziła wielkie wesele.
Po kasacji zakonu cystersów w 1820 Koprzywnica podupadła, i w 1869 r. utraciłaprawa miejskie. Zostały one jej przywrócone 1 stycznia 2001 roku.
W 1911 sprowadzono relikwieświętego Floriana, które miały chronić, zdaniem wiernych, ten gród od pożarów i innych klęsk.
W 1921 mieszkało tu 2349 osób. W 1929 działało stałe połączenie autobusowe z Sandomierzem. Funkcjonowały dwa kościoły katolickie (jeden filialny) i synagoga[10]. W budynku synagogi działałcheder „Jesode ha-Tora”, w którym czterech nauczycieli uczyło 80 dzieci. Działała także szkoła żydowska dla dziewcząt[11]. W trakcieokupacji niemieckiej w Koprzywnicy działałogetto żydowskie.
12 maja 2009 r. Koprzywnicę odwiedziłPrezydent RPLech Kaczyński. Była to pierwsza od prawie 650 lat, od pobytukrólaKazimierza Wielkiego, wizyta głowy państwa w tej miejscowości[12].
Przy ul. Leśnej znajdował siękirkut o powierzchni 1,5 ha. Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstał. W czasie II wojny światowej został zdewastowany przez hitlerowców. Zachowały się tylko ślady mogił[13][14][15].
Według danych z lat 2001–2005[16] miasto Koprzywnica ma obszar 17,9 km². W ciągu tego okresu zmniejszył się procentowy udział użytków rolniczych (z 80,5% w 2001 do 71,8% w 2005) oraz lasów (z 8,8% w 2001 do 8,7% w 2005, przy czym zwiększył się on w stosunku do roku 2003 z 8,9%) na rzecz zwiększenia się areału nieużytków (z 10,7% w 2001 do 19,5% w 2005). Część użytków rolnych (m.in. gruntów ornych) i nieużytków wykorzystana została pod zabudowę miejską, w tym celu wykorzystano też znaczne połacie łąk. Jednak bardzo niska opłacalność/dochodowość z areału użytków rolnych wymusiła na mieszczanach-rolnikach działania na rzecz odłogowania oraz zadrzewiania znacznych połaci swoich domostw; trendu tego nie powstrzymały dopłaty bezpośrednie z UE, bowiem znaczna część z nich przebranżowiła się.
Tabela 1. Poziom rolniczej działalności m. Koprzywnica w latach 2001-2005[17] WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.STRUKTURA POWIERZCHNI
(w latach według rodzaju rolniczej działalności)2001 2002 2003 2004 2005 I. OGÓŁEM ha 1 790 % 100 II. UŻYTKI ROLNE 1. Powierzchnia użyt-
ków rolnychha 1441 1441 1434 1286 1286 % 80,5 80,5 80,1 71,8 71,8 — grunty orne ha 957 957 828 728 728 % 66,4 66,4 57,7 56,6 56,6 — sady ha 222 222 423 423 423 % 15,4 15,4 29,5 32,9 32,9 — łąki ha 258 258 158 128 128 % 17,9 17,9 11 10 10 — pastwiska ha 4 4 25 7 7 % 0,3 0,3 1,8 0,5 0,5 II. LASY 1. Lasy i grunty leśne ha 158 158 160 155 155 % 8,8 8,8 8,9 8,7 8,7 III. POZOSTAŁE GRUNTY 1. Pozostałe grunty
i nieużytkiha 191 191 196 349 349 % 10,7 10,7 11 19,5 19,5
Zobacz też:Kategoria:Opaci koprzywniccy.W Koprzywnicy, od 1932 roku, działa klubpiłki nożnej,Koprzywianka Koprzywnica, występujący obecnie (sezon 2023/24) wklasie A, będącej siódmą, pod względem ważności klasą, męskichligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce.
Największym sukcesem zespołu były występy wklasie okręgowej[19].
Poniżej w tabeli 1 ulice będące integralną częścią miasta Koprzywnica, z aktualnie przypasanym im numerem zgodnym zTERYT z katalogu ULIC[20].
Tabela 1. Ulice wchodzące w skład miasta na podstawie TERYT[20] Symbol
ulicyNazwa ulicy Symbol
ulicyNazwa ulicy Symbol
ulicyNazwa ulicy Symbol
ulicyNazwa ulicy 00157 ul. Akacjowa 07565 ul. Jędrusiów 38524 ul. Mała Koprzywnica 19326 ul. Rzeczna 00432 ul. Armii Krajowej 08485 ul. Klasztorna 12210 ul. Mały Rynek 19491 ul. Sandomierska 02974 ul. Cicha 09299 ul. Stefana Kopra 12991 ul. Miodowa 20254 ul. Słoneczna 03503 ul. Czynowa 09796 ul. Krakowska 15233 ul. Osiecka 20683 ul. Sportowa 05085 ul. Floriańska 10009 ul. Krótka 16033 ul. Piaskowa 34756 ul. Stare Zarzecze 05345 ul. Garncarska 10562 ul. Kwiatowa 16264 ul. Józefa Piłsudskiego 21970 ul. Szkolna 05476 ul. Gęsia 10898 ul. Leśna 17011 ul. Polna 22675 ul. Tarnobrzeska 30701 skwer Jana Pawła II 11205 ul. 11 Listopada 17742 ul. Przemysłowa 25687 ul. Zarzecze 07318 ul. Władysława Jasińskiego 11937 ul. 3 Maja 19253 ul. Rynek 26469 ul. Stefana Żeromskiego
Według danych z31 grudnia 2004, miasto miało 2546 mieszkańców.
 | Zobacz w indeksieSłownika geograficznego Królestwa Polskiego hasłoKoprzywnica |
| Miasta |
|---|
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
| Przynależność wojewódzka |
|
|---|---|
| Miasta |
|
| Gminy wiejskie (1867–54 i 1973–1975) | |
| Gromady (1954–1972) |
|
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
|
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).
