 Kopalnia „Boże Dary” (dawna kopalnia „Böer”) na fotografii z okresudwudziestolecia międzywojennego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres | 40-750Katowice |
| Data powstania | |
| Data likwidacji | 1 stycznia1976 połączenie zKWK Murcki, 2015 kopalnia przekazana do SRK |
| Forma prawna | |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°10′50″N 19°00′26″E/50,180556 19,007222 | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Kopalnia Węgla Kamiennego Boże Dary (do 1937 rokuBöer[1]) –kopalnia węgla kamiennego wKatowicach, która została założona w 1901 i działała jako samodzielny zakład do 1 stycznia 1976 roku. Zbudowana przezksiążąt pszczyńskich w latach 1901-1903, na ich terenach należących wówczas do terenuPodlesia, w pobliżuKostuchny, w celu eksploatacji w innym miejscupokładuEmanuel, tego samego, który eksploatowała przemysłowo od połowyXVIII w. inna kopalnia książąt,Emanuelssegen (Murcki).
Budowana w latach 1901–1903 kopalnia już w 1902 roku rozpoczęła wydobycie. Nazwano jąBöer, na cześć inspektora górniczego (Bergasessor) nazwiskiem Böer[2]. W 1913 roku kopalnia wydobyła 709 732 tony węgla. Wokół niej powstałoosiedle górnicze o nazwieBöerschächte wzdłuż dzisiejszejul. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Rozwój kolonii finansowany był przez przedsiębiorstwo, stanowiące przykład modelowej wówczas koloniirobotniczej. Do 1923 r. osiedle podlegało bezpośrednio administracji dworskiej książąt, a po dokonanej wtedy wII Rzeczypospolitej reformie włączono je do Kostuchny. W 1937 roku kopalni zmieniono nazwę na Boże Dary[1], zmieniono także nazwy szybów: Emanuel na Książę Maria, Książę na Harcerski, Hans Heinrich na Harcerski I[1]. Wydobywała ona wówczas ok. 420 000 tonwęgla.
Ponacjonalizacji kopalnię włączono do Mikołowskiego Zjednoczenia przemysłu węglowego, po reorganizacji, od 1 stycznia 1947, do Jaworznicko-Mikołowskiego ZPW. W 1947 do kopalni przyłączano kopalnięMurcki, zachowując nazwęBoże Dary, rok później ponownie je rozłączono. W 1970 r. kopalnia wydobyła 930 730 ton węgla. Wyczerpywanie się zasobów eksploatowanych przez kopalnięMurcki spowodowało, że od 1 stycznia 1976 r. połączono obie kopalnie. FormalnieBoże Dary włączono do kopalniMurcki, zachowując w ten sposób tradycje najstarszej prawdopodobnie kopalni węgla naGórnym Śląsku[3]. Faktycznie kompleks wydobywczo-przetwórczy przeniesiono stopniowo na teren byłej już kopalniBoże Dary.
18 lipca 1956 roku miała tu miejsce największakatastrofa górnicza w historii KWK Boże Dary, w wyniku której śmierć poniosło 24górników i ratowników górniczych[4].1 grudnia2006 r. w 50. rocznicę tej tragedii, w kaplicyśw. Barbary na terenie kopalni odsłonięto pamiątkową tablicę upamiętniającą tamto wydarzenie.
1 lipca 2015 roku część kopalni została przejęta przezSpółkę Restrukturyzacji Kopalń w celu likwidacji tejże części, gdzie wydobycie węgla bardzo niskiej jakości stało się nieopłacalne[5]. Przy KHW pozostała część Bożych Darów, która była potrzebna, by móc sięgnąć po złoża siodłowe, poniżej 1000 m. Pracownicy, którzy nie skorzystali z odpraw zostali przydzieleni do innych ruchów, jak np. Staszic czy Wujek.
W 2021 r. rozebrano Szyb I[6].
W kopalni „Boże Dary” pracował m.in. jako rębacz późniejszy pisarz i aktorJan Himilsbach[7], a także urzędnikJan Filak[8].
Budynki zespołuKopalni Węgla Kamiennego „Murcki” − rejon „Boże Dary” zostały objęte ochroną konserwatorską[9]; są to[10][11]:
| Działające kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
|---|---|
| Kopalnie w likwidacji, pod zarządemSpółki Restrukturyzacji Kopalń | |
| Kopalnie węgla kamiennego zamknięte lub zlikwidowane w Polsce po 1945 |
|
| Historyczne kopalnie węgla kamiennego w Polsce | |
| Kopalnie doświadczalne |
