Zlikwidowano Zjazd Rad i CKW ZSRR. Ich kompetencje – uchwalania i zmiany obowiązującej konstytucji, a przede wszystkim ustawodawcze – przejęłaRada Najwyższa ZSRR. Była ona podzielona na dwie izby –Radę Związku i Radę Narodowości.
Usankcjonowano centralistyczny system zarządzania gospodarką.
Każdejrepublice związkowej w dalszym ciągu przysługiwało prawo swobodnego wystąpienia z ZSRR, jednakże inne kraje związkowe mogły udzielić bratniej pomocy w razie zagrożeniasocjalizmu
Konstytucja z 1936 roku była wielokrotnie zmieniana. Ukształtowała ona zasadniczy kształt ustroju ZSRR do końca istnienia tego państwa. Jej prawidłowością były istotne różnice między teorią a praktyką konstytucyjną:
system monopartyjny
brak organów ochronypraw obywatelskich – faktyczny brak praw (np. w teorii gwarantowano 7-godzinny dzień pracy, a już 26.06.1940 uchwałą Rady Komisarzy Ludowych wydłużono go do 8 godzin)[1].
W konstytucji tej główną zmianą była zmiana kolejności rozdziałów, niektórzy twierdzą, że zakończyła ona "wychładzanie"rewolucji październikowej i zaczęła erę stagnacji w ZSRR, co spowodowało upadek[potrzebny przypis].
Partia komunistyczna była przewodnią siłą społeczeństwa radzieckiego.
Struktura i kompetencje władzy ustawodawczej i wykonawczej pozostały bez zmian.
W konstytucji znalazł się przepis gwarantujący poszanowanie w ZSRR praw człowieka wynikających z umów międzynarodowych. Znalazł się w niej również art. 39 mówiący o tym, że „korzystanie przez obywateli z praw i wolności nie może przynosić uszczerbku interesom społeczeństwa i państwa’.
Konstytucja ZSRR w czasie pierestrojki i głasnosti
W 1985 Sekretarzem Generalnym KC KPZR zostałMichaił Gorbaczow, który zainicjował politykępierestrojki (przebudowy, zmiany stosunków społeczno-politycznych) igłasnosti (jawności życia politycznego), dokonano wtedy bardzo istotnych zmian konstytucji. Reformę konstytucyjną zapoczątkowano w1988 roku.
Wprowadzono urządprezydenta ZSRR w marcu1990 roku. Była to próba prawnego określenia kompetencji Sekretarza Generalnego. Prezydent miał być głową państwa, wybieraną w wyborach powszechnych na pięcioletni okres, przy czym mógł sprawować swój urząd tylko dwiekadencje. Do jego kompetencji zaliczyć można:
Zjazd Deputowanych Ludowych był drugim, po Prezydencie, organem państwowym powołanym w czasach pierestrojki. Organ ten ukonstytuował się po wyborach z 26 marca1989 roku, na pierwszej sesji, która odbyła się w dniach 25 maja – 9 czerwca 1989. Zjazd miał kompetencje naczelnej władzy ustawodawczej, mógł uchwalać i zmieniać obowiązującą konstytucję. Musiał wyrażać zgodę na powołanie premiera. Po raz pierwszy w historii jego uprawnienia nie były już czysto teoretyczne.
Osobny artykuł:Konstytucja ZSRR z 1936.