Kodeks 0171
PSI 2. 124 + PSI 1.2
Fragmentya ib z tekstem Łk 22,44-50 |
| Data powstania | III/IV wiek |
|---|
| Rodzaj | Kodeks majuskułowy |
|---|
| Numer | 0171 |
|---|
| Zawartość | Ewangelia Mateusza 10 †Ewangelia Łukasza 22 † |
|---|
| Język | grecki |
|---|
| Rozmiary | [15] × [11] cm |
|---|
| Typ tekstu | tekst zachodni |
|---|
| Kategoria | IV |
|---|
| Miejsce przechowywania | Biblioteka Laurenziana
Staatliche Museen zu Berlin |
|---|
Kodeks 0171 (według numeracji Gregory-Aland), ε 07 (von Soden)[1] –wczesny greckirękopisNowego Testamentu, spisany w formie kodeksu napergaminie.Paleograficznie datowany jest naIII lub IV wiek. Zachowały się trzy niewielkie fragmentyEwangelii Mateusza iEwangelii Łukasza, które są przechowywane w dwóch miejscach: weFlorencji iBerlinie. Pomimo iż przetrwały niewielkie partie kodeksu, brakuje w nich trzech wierszy ewangelicznych. Tekst rękopisu ma charakterparafrazy, jest cytowany w krytycznych wydaniachgreckiego Nowego Testamentu.
Z rękopisu zachowały się fragmenty dwóch kart z tekstemEwangelii Mateusza (10,17-23.25-32) orazEwangelii Łukasza (22,44-50.52-56.61.63-64)[2]. Karta florencka z tekstem Łukasza zachowała się w dwóch fragmentach, które są oznaczane symbolamia ib. Karta berlińska z tekstem Mateusza zachowała się w jednym fragmencie, stała się znana dla świata naukowego później niż florencka i dlatego oznakowana została symbolemc. Oryginalne karty kodeksu miały rozmiary 15 na 11 cm (największy z fragmentów – 5,7 na 9,2 cm). Tekst pisany jest w dwóch kolumnach na stronę, 24 linijek w kolumnie[3][2][a]. Prawdopodobnie sporządzony został przez profesjonalnego skrybę[4].
Nomina sacra pisane są skrótami:ΚΣ (dla Κυριος),ΙΗΣ (Ιησους); ανθρωπος, zwykle skracany przez inne rękopisy, tutaj pisany jest w pełnej formie[4].
Tekst rękopisu był poprawiany przez późniejszego korektora, poprawione warianty zostały nadpisane interlinearnie[5][b].
Grecki tekst rękopisu jest zgodny zzachodnią tradycją tekstualną.Kurt Aland określił go jako "parafrazowany", uznał go za prekursoraKodeksu Bezy i zaklasyfikował dokategorii IV[6]. Bliski jest zwłaszcza Kodeksowi Bezy[4]. Lagrange ocenił, że jest ważnym świadkiem obecności tekstu zachodniego w Egipcie[7].
Jest to najstarszy rękopis zawierający tekst Łk 22,43-44 (krwawy pot Jezusa). Kodeks nie zawiera wierszy Łk 22,51[8] oraz Łk 22,62[9]. Pierwszy sporządzający go skryba pominął na dole strony tekst Mt 10,33, został on później dodany u góry, mniejszymi literami, przez mniej staranną rękę[5].
- Niektóre warianty
- Mt 10,17 – εν ταις συναγωγαις αυτων ] εις τας συναγωγαις αυτων
- Mt 10,23 – ετεραν ] αλλην
- Mt 10,25 – επεκαλεσαν ] εκαλεσαν[10]
- Łk 22, 47 – οχλος ] οχλος δε
- Łk 22,47 – λεγομενος Ιουδας ] καλουμενος Ιουδας Ισκαριωθ
- Łk 22,49 – εσομενον ] γενομενον
- Łk 22,49 – ειπαν ] ειπαν αυτω[11].
Kodeks powstał w czasach, gdy pergamin był rzadko stosowany jako materiał piśmienny, dominował papirus[5]. Na ogół uważa się, że powstał w Egipcie, Colin Henderson Roberts był jednak zdania, że mógł powstać w innym miejscu i został przywieziony do Egiptu, ponieważ pisany jest na pergaminie w Egipcie dominował papirus[12].
Rękopis znaleziony został wHermopolis, w Egipcie, w latach 1903-1905[13]. Tekst fragmentu berlińskiego (Ewangelia Mateusza) opublikował Ermenegildo Pistelli w 1912 roku[14]. Jednak jeden dolny fragment karty nie został odczytany i nie został opublikowany weditio princeps. W 1913 Pistelli wydał tekst obu fragmentów[4].
Fragment berliński po raz pierwszy opisałHermann von Soden w 1913, wAddenda do swego czterotomowego dziełaDie Schriften des Neuen Testaments. Wciągnął go na swoją listę rękopisów Nowego Testamentu i oznakował symbolem ε 07[15].
Ernst von Dobschütz umieścił fragment florencki na liście rękopisów Nowego Testamentu, w grupie kodeksów uncjalnych, nadając mu numer 0171[16].
Początkowo rękopis był datowany na IV wiek; tak sądził wydawca kodeksu. Kurt Treu datował kodeks na ok. 300 rok. Za taką datacją opowiadał się Aland[3]. Obecnie (2012) datowany jest przezINTF na IV wiek[2]. Według Philipa Comforta, paleografa zajmującego się wczesnymi rękopisami Nowego Testamentu, kształt liter sytuuje kodeks pomiędzy biblijną uncjałą III wieku a uncjałąKodeksu Synajskiego iWatykańskiego[4]. Autor ten datuje rękopis na koniec III lub początek IV wieku[4].
Neville Birdsall dokonał nowej rekonstrukcji fragmentu z Florencji, szczególną uwagę poświęcając stronie recto[13]. Mario Naldini opublikował fotograficznefacsimile kodeksu w roku 1965; Guglielmo Cavallo uczynił to samo w 1998[17].
Fragment Łukasza przechowywany jest we Florencji, fragment Mateusza w Berlinie. Początkowo były traktowane jako odrębne rękopisy. Kurt Treu wykazał, że pochodzą z tego samego rękopisu[4][18].Zachowane fragmenty rękopisu przechowywane są wBiblioteka Laurenziana (PSI 2. 124) we Florencji, oraz wStaatliche Museen zu Berlin (P. 11863) w Berlinie[2][3].
Cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. W NA27 zaliczony został do grupy rękopisów cytowanych w pierwszej kolejności[19].
- ↑Według Comforta oryginalny kodeks pisany był w 23 linijkach na stronę. (Philip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 685.ISBN 978-0-8423-5265-9.)
- ↑Np. w Łk 22,47 κοιμενους zamienione zostało na κοιμωμενους poprzez nadpisanie μω ponad poprawianym słowem. (Philip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 689.ISBN 978-0-8423-5265-9.)
- ↑Kurt Aland: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neuen Testaments. Berlin: Walter de Gruyter & Co, 1963, s. 351.
- ↑abcdINTF: Kodeks 0171 (GA). [w:]Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2012-03-22].
- ↑abcK. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 104.ISBN 978-0-8028-4098-1.
- ↑abcdefgPhilip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 685.ISBN 978-0-8423-5265-9.
- ↑abcBooks of the New Testament on Parchment in Codex Form. scribd.com. [zarchiwizowane ztego adresu (2012-10-25)]. 2005
- ↑K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 123.ISBN 978-0-8028-4098-1.
- ↑Bruce M. Metzger, Bart D. Ehrman: The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration. New York – Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 86.
- ↑Philip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 690.ISBN 978-0-8423-5265-9.
- ↑Philip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 691.ISBN 978-0-8423-5265-9.
- ↑Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001, s. 24-25.ISBN 978-3-438-05100-4.
- ↑Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001, s. 235.ISBN 978-3-438-05100-4.
- ↑C. H. Roberts: Manuscript, Society, And Belief in Early Christian Egypt. Oxford University Press, 1979, s. 6.ISBN 0-19-725982-0.
- ↑abJ. Neville Birdsall,A Fresh Examination of the Fragments of the Gospel of St. Luke in MS. 0171 and an Attempted Reconstruction with Special Reference to the Recto, w: Roger Gryson (editor),Philologia Sacra: Biblische und patristische Studien für Hermann J Frede und Walter Thiele zu ihrem siebzigsten Geburtstag, Vetus Latina24, (Freiburg: Herder, 1993), 212-217.
- ↑Ermenegildo Pistelli,Papiri greci e latini della Società Italiana (Florence, 1912), 1:2-4; 2:22-25.
- ↑Hermann von Soden,Die Schriften des Neuen Testaments (Göttingen 1913), pp. 895, 903-904.
- ↑K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 74.ISBN 978-0-8028-4098-1.
- ↑G. Cavallo,Scrivere libri e documenti nel mondo antico, Mostra di papiri Firenze 1998, tav. 20.
- ↑Kurt Treu,Archiv für Papyrusforschung18 (1966): 25-28.
- ↑Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001, s. 16*-17*.ISBN 978-3-438-05100-4.
- Ermenegildo Pistelli: Papiri greci e latini della Società Italiana. Florence: 1912, s. 1:2-4; 2:22-25.
- Kurt Aland,Alter und Entstehung des D-Textes im Neuen Testament. Betrachtungen zu 𝔓 69 und 0171, Miscellània\Papirològica Ramon Roca-Puig (Barcelona 1987), pp. 37–61.
- James Neville Birdsall,A Fresh Examination of the Fragments of the Gospel of St. Luke in MS. 0171 and an Attempted Reconstruction with Special Reference to the Recto, w:Collected papers in Greek and Georgian Textual Criticism, Texts and Studies, Gorgias Press 2006, Vol. 3, pp. 15–138.
- Philip W. Comfort, David P. Barrett: The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts. Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers Incorporated, 2001, s. 685–691.ISBN 978-0-8423-5265-9.
