Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Kirgizi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kirgizi
кыргыздар
Ilustracja
Populacja

ok. 4,5 mln

Miejsce zamieszkania

Kirgistan: 4 099 433 (2013)[1]
Uzbekistan: 250 tys. (szac.)
Chiny: 186 708 (2010)[2]
Rosja: 103 422 (2010)
Tadżykistan: 60 715 (2010)[3]
Kazachstan: 23 274 (2009)
Turcja: 6 tys. (szac.)
Afganistan: 1130 (2003)[4]
Ukraina: 1128 (2001)
Białoruś: 95 (2009)[5]
Łotwa: 42 (2014)[6]

Język

kirgiski

Religia

islam sunnicki

Pokrewne

Tuwińcy,Kazachowie

Kirgiski bajarz
Kirgizka

Kirgizi (kirg. кыргыздар,trb.kyrgyzdar) –naródturkijski zamieszkujący głównieKirgistan, jak równieżUzbekistan,Kazachstan,Chiny,Tadżykistan,Turcję iAfganistan.

Etnogeneza

[edytuj |edytuj kod]

Posługują sięjęzykiem kirgiskim z grupyjęzyków tureckich. W procesieetnogenezy narodu kirgiskiego uczestniczyłyplemiona tureckie i mongolskie. Wśród Kirgizów bardzo powszechne jest występowanie genów z haplogrupyR1a1. Struktura społeczna oparta była na podziale plemiennym i rodowym.

W VI–X wieku Kirgizi utworzylipaństwo, które obejmowało znaczną część dzisiejszejMongolii.

Rozmieszczenie i liczebność

[edytuj |edytuj kod]

Współczesne szacunki mówią o ponad 4,5 miliona Kirgizów, żyjących głównie wAzji Środkowej. Poza swym państwem narodowym zamieszkują zwarcie zachodnie krańce Chin oraz wschodni Tadżykistan. Ponadto żyją w mniejszych skupiskach lub większym rozproszeniu w Uzbekistanie, Kazachstanie, Afganistanie iTurkmenistanie. Poza Azją Środkową emigracja żyje wRosji, Turcji i naUkrainie. Z racji na wysokiprzyrost naturalny obserwowany jest znaczny wzrost liczebności Kirgizów w obrębie Kirgistanu, wzrastając z 2 229 663 w 1989 roku do 4 099 433 w 2013 roku. Stanowią 72% populacji Kirgistanu.

Historyczna populacja Kirgizów w poszczególnychrepublikach radzieckich na podstawie radzieckich spisów ludności:

192619391959197019791989
Kirgiska SRR661 171 (66,6%)754 323 (51,7%)836 831 (40,5%)1 284 773 (43,8%)1 687 382 (47,9%)2 229 663 (52,4%)
Uzbecka SRR79 610 (1,7%)89 044 (1,4%)92 725 (1,1%)110 864 (1,0%)142 182 (0,7%)174 907 (0,8%)
Tadżycka SRR11 410 (1,4%)27 968 (1,9%)25 635 (1,3%)35 485 (1,2%)48 376 (1,3%)63 832 (1,3%)
Kazachska SRR10 200 (0,2%)5 033 (0,1%)6 810 (0,1%)9 474 (0,1%)9 352 (0,1%)14 112 (0,1%)
Rosyjska FSRR285 (0,00%)6 311 (0,01%)4 701 (0,00%)9 107 (0,01%)15 011 (0,01%)41 734 (0,03%)

    Kultura

    [edytuj |edytuj kod]

    Tradycyjnym zajęciem Kirgizów było wysokogórskiepasterstwo,myślistwo, w niektórych regionach uprawazbóż. Od początku XX wieku przechodzili na osiadły tryb życia, słynęli z wyrobu dywanów i artystycznejobróbki metali. Wyznają w głównej mierzeislam sunnicki.

    Przypisy

    [edytuj |edytuj kod]
    Zobacz kolekcję cytatówPrzysłowia kirgiskie w Wikicytatach
    1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane ztego adresu (2009-02-06)].
    2. Chinese National Minorities [online], www.paulnoll.com [dostęp 2017-11-24] .
    3. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-01-30]. [zarchiwizowane ztego adresu (2017-01-30)].
    4. Disasters & conflicts | UNEP - UN Environment Programme [online], postconflict.unep.ch [dostęp 2020-10-15] (ang.).
    5. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2010-09-18]. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-09-18)].
    6. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-03-26]. [zarchiwizowane ztego adresu (2014-02-27)].
    Mniejszości narodowe w Chińskiej Republice Ludowej
    • Oficjalnie uznane mniejszości narodowe
    Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kirgizi&oldid=71475338
    Kategorie:

    [8]ページ先頭

    ©2009-2025 Movatter.jp