 | |||
| Pełne imię i nazwisko | Kazimierz Aleksander Sabbat | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 27 lutego 1913 | ||
| Data i miejsce śmierci | 19 lipca 1989 | ||
| Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie | |||
| Okres | od 8 kwietnia 1986 | ||
| Pierwsza dama | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Premier Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie | |||
| Okres | od 5 sierpnia 1976 | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Minister spraw zagranicznych RP na Uchodźstwie | |||
| Okres | od 20 czerwca 1979 | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Przewodniczący Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego | |||
| Okres | od 1967 | ||
| Poprzednik | Jan Starzewski (zastępca) | ||
| Odznaczenia | |||
   | |||
| |||
Kazimierz Aleksander Sabbat (ur.27 lutego1913 wBielinach Kapitulnych, zm.19 lipca1989 wLondynie) – polski działacz emigracyjny, w latach 1976–1986 przedostatni premierrządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, w latach 1986–1989 piąty i przedostatniprezydent RP na uchodźstwie.
Urodził się w Bielinach Kapitulnych u stópŁysej Góry. Był synem Ignacego (organisty) i Franciszki z Wiącków. W 1932 zdał egzamin dojrzałości wI Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Mielcu[1]. W 1939 ukończył prawo naUniwersytecie Warszawskim. Byłharcerzem wII RP oraz na emigracji. Po krótkiej służbie wMarynarce Wojennej został skierowany do służby w brygadziegen. Stanisława Maczka, z którą dotarł doWielkiej Brytanii. Został ranny podczas służby. Pod koniec wojny pracował jako referent ds. młodzieży przy Sztabie Generalnym.
Do rezerwy przeszedł w 1948 i założył własne przedsiębiorstwo wyrobów z plastiku. Społecznie pracował w harcerstwie i Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. Kierował odcinkiem skarbu wEgzekutywie Zjednoczenia Narodowego. Od 1967 był prezesem tego organu. Był premierem rządu RP na uchodźstwie w latach 1976–1986. 23 lutego 1981 został powołany na członka Powiernictwa „Trust”[2]. 9 stycznia 1986 został przez prezydentaEdwarda Raczyńskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim z GwiazdąOrderu Odrodzenia Polski[3]. 8 kwietnia 1986 objął urząd Prezydenta RP na Uchodźstwie[4][5] (zajmował go w latach 1986–1989), stając się, z racji urzędu, z dniem 8 kwietnia 1986 kawaleremOrderu Orła Białego[6] i Wielkiej Wstęgi Orderu Odrodzenia Polski. Usiłował jednoczyć polityczne ośrodki na emigracji. Sprawując urząd w 1988 odwiedzał polskie ośrodki w Stanach Zjednoczonych (od 26 sierpnia do 31 sierpnia) i w Australii (od 1 września do 6 października 1988), zaś w podróży towarzyszyła mu małżonka[7]. Z okazji 45. rocznicyzwycięstwa pod Monte Cassino, 19 maja 1989 został wraz z rodziną przyjęty na audiencji prywatnej przez papieżaJana Pawła II[8].
19 lipca 1989 ok. godz. 19 wyszedł z siedziby Prezydenta RP na uchodźstwie w Londynie przy 43 Eaton Place SW1, udając się do domu przy 38 Parkside koło Wimbledonu; w drodze do stacji metraSloane Square o godz. 19:20 zasłabł i upadł, po czym został przewieziony do szpitala Westminster, gdzie stwierdzono zgon[9][10]. Przyczyną śmierci byłzawał serca[11]. Zdarzyło się to po nadejściu z Polski informacji o wyborze przezSejm kontraktowy wWarszawie generałaWojciecha Jaruzelskiego na stanowiskoprezydenta PRL. Jego następcą zostałRyszard Kaczorowski – dotychczasowy minister ds. krajowych w gabinecie prof.Edwarda Szczepanika. Stało się to na mocy dekretu o sukcesji prezydenckiej przed zawarciem pokoju.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27 lipca 1989 wKatedrze Westminsterskiej, gdzie w Kaplicy Matki Boskiej wystawiono trumnę z ciałem Prezydenta[12]. Następnego dnia 28 lipca 1989, po odprawionej mszy św. pod przewodnictwem bp.Szczepana Wesołego, został pochowany nacmentarzu Gunnersbury wLondynie, nieopodal Pomnika Katyńskiego[13]. W tym miejscu została pochowana później jego żonaAnna Sabbat (1924–2015, z domu Sulik), która została jego żoną w 1949 i z którą miał trzy córki i syna[14][15].
W 2008 r.Poczta Polska wyemitowała w nakładzie 600 tys. sztuk należący do serii „Prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie”znaczek pocztowy o nominale 1,45 zł upamiętniający Kazimierza Sabbatę[16].
Od grudnia 2015 jego portret wraz z portretami pozostałych prezydentów RP na uchodźstwie wisi na honorowym miejscu w holuAmbasady RP w Londynie[17].
12 listopada 2022 roku wraz z uroczystym złożeniem szczątków trzech Prezydentów RP na uchodźstwie (Władysława Raczkiewicza,Augusta Zaleskiego,Stanisława Ostrowskiego) wMauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie została również otwarta Izba Pamięci, w której Prezydent Sabbat został upamiętniony. Izba poświęcona Prezydentom RP na uchodźstwie została zaprojektowana przezInstytutu Pamięci Narodowej orazFundację "Pomoc Polakom na Wschodzie"[18][19].
W Mauzoleum Prezydentów RP na uchodźstwie znajduje się jego symboliczny grób.
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
.png)