Ten artykuł dotyczy polskiego duchownego. Zobacz też:inne osoby o tym imieniu i nazwisku.| Kardynał prezbiter | |||
 Kazimierz Nycz (2014) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1 lutego 1950 | ||
| Arcybiskup metropolita warszawski | |||
| Okres sprawowania | 2007–2024 | ||
| Ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce | |||
| Okres sprawowania | 2007–2025 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Diakonat | 8 maja 1972 | ||
| Prezbiterat | 20 maja 1973 | ||
| Nominacja biskupia | 14 maja 1988 | ||
| Sakra biskupia | 4 czerwca 1988 | ||
| Kreacja kardynalska | 20 listopada 2010 | ||
| Kościół tytularny | |||
 | |||
| Odznaczenia | |||
    | |||
| |||
| |||
| Strona internetowa | |||
| Data konsekracji | 4 czerwca 1988 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Kraków | ||||||||||
| Miejsce | |||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Kazimierz Nycz (ur.1 lutego1950 wStarej Wsi) – polskiduchownyrzymskokatolicki,doktornauk teologicznych,biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2004,biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski w latach 2004–2007,arcybiskup metropolita warszawski w latach 2007–2024,ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce w latach 2007–2025,administrator apostolskisede plenadiecezji płockiej w 2019,kardynał prezbiter od 2010, od 2024arcybiskup seniorarchidiecezji warszawskiej.
Urodził się 1 lutego 1950 wStarej Wsi[1] jako najstarszy z trojga dzieci Franciszka i Walerii Nyczów[2]. W 1967 ukończył naukę wLiceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Czechowicach-Dziedzicach i zdał egzamin dojrzałości[3].
W latach 1967–1973 studiował wMetropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[1].Święceniadiakonatu otrzymał 8 maja 1972 przez posługę kardynałaKarola Wojtyły, arcybiskupa metropolity krakowskiego[4], natomiast święceńprezbiteratu udzielił mu 20 maja 1973 przed kościołem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny wKaniowie biskup pomocniczy krakowskiJulian Groblicki[5].Inkardynowany został doarchidiecezji krakowskiej[4].
W 1976 uzyskałlicencjat zteologii naPapieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. W latach 1977–1980 odbył studia doktoranckie w zakresiekatechetyki naKatolickim Uniwersytecie Lubelskim, które ukończył w 1981 uzyskaniemdoktoratu na podstawiedysertacjiRealizacja odnowy katechetycznej Soboru Watykańskiego II w archidiecezji krakowskiej[1][6].
W latach 1973–1975 byłwikariuszemparafii św. Elżbiety w Jaworznie-Szczakowej, a następnie w latach 1975–1977parafii św. Małgorzaty w Raciborowicach[1][6]. Po ukończeniu studiów doktoranckich pomagał w duszpasterstwie wparafii Miłosierdzia Bożego w Skawinie[1].
Od 1981 do 1987 był wykładowcą katechetyki naPapieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, jednocześnie pracował w Wydziale Katechetycznym Kurii Metropolitalnej w Krakowie[6]. W latach 1987–1988 pełnił funkcję wicerektora krakowskiego seminarium duchownego[1].
14 maja 1988[7] papieżJan Paweł II mianował gobiskupem pomocniczymarchidiecezji krakowskiej zestolicą tytularnąVilla Regis[1].Święcenia biskupie przyjął 4 czerwca 1988 wkatedrze na Wawelu[1]. Głównym konsekratorem był kardynałFranciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, zaś współkonsekratorami arcybiskupJerzy Ablewicz, biskup diecezjalny tarnowski, iStanisław Nowak, biskup diecezjalny częstochowski[4]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu)[1][8]. W latach 1988–2004 sprawował urządwikariusza generalnego archidiecezji krakowskiej. Był organizatorem trzech pobytów Jana Pawła II w Krakowie w trakcie jego podróży apostolskich do Polski[1].
9 czerwca 2004 Jan Paweł II mianował gobiskupem diecezjalnymdiecezji koszalińsko-kołobrzeskiej[9]. Urząd biskupi objął kanonicznie podczasingresu dokatedry koszalińskiej 7 sierpnia 2004[10]. Jako biskup diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej w ramach przygotowania młodzieży gimnazjalnej do przyjęcia sakramentubierzmowania wprowadził odbywającą się w małych grupach katechezę pozaszkolną przy parafiach, a także polecił wspólnotom parafialnym troskę o kontakt z młodzieżą akademicką[1].
3 marca 2007 papieżBenedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą warszawskim[11]. Powierzoną muarchidiecezję warszawską objął kanonicznie 1 kwietnia 2007 podczas ingresu dobazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. 29 czerwca 2007 otrzymał z rąk papieżapaliusz metropolitalny[1]. Jako arcybiskup metropolita warszawski objął urzędy wielkiego kanclerzaUniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[12] iPapieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie[13]. W 2008 zainicjował obchodzony w pierwszą niedzielę czerwcaDzień Dziękczynienia[6]. W listopadzie 2023[14] w związku z osiągnięciem wkrótce wieku 75 lat złożył rezygnację ze sprawowanego urzędu[15], którą papieżFranciszek przyjął 4 listopada 2024[16][17]. Do czasu kanonicznego objęcia urzędu przez jego następcę objął funkcjęadministratora apostolskiego archidiecezji[18].
Decyzją papieża Benedykta XVI 9 czerwca 2007 został mianowanyordynariuszem wiernych obrządku wschodniego w Polsce, pozbawionych ordynariusza własnego obrządku[19][20], a 8 marca 2025 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z tej funkcji[21]. 29 maja 2019 papież Franciszek mianował goadministratorem apostolskimsede plenadiecezji płockiej na czas nieobecności biskupa diecezjalnego płockiegoPiotra Libery od 1 lipca do 31 grudnia 2019[22].
20 października 2010 Benedykt XVI ogłosił jego nominacjękardynalską[23][6], a nakonsystorzu 20 listopada 2010 kreował kardynałem prezbiteremkościoła Świętych Sylwestra i Marcina w Monti[24][25]. 25 grudnia 2010 odbył kardynalski ingres do archikatedry warszawskiej[26], natomiast 29 kwietnia 2011 uroczyście objął swójkościół tytularny[27]. W 2013 uczestniczył wkonklawe, na którym papieżem został wybrany Franciszek[28][29].
W ramachKonferencji Episkopatu Polski w 1999 został przewodniczącym Komisji Wychowania Katolickiego. Pod jego kierunkiem zostały opracowane:Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce,Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce iProgram nauczania religii, zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski w 2001 roku[1]. W 2004 został członkiem Rady Stałej[1], następnie jako kardynał kierujący diecezją stał się jej członkiem z urzędu[30]. Ponadto w strukturach Episkopatu pełnił funkcje przewodniczącego Komisji Rewizyjnej[1] i Rady Ekonomicznej[31], a także był członkiem Komisji Duszpasterstwa, Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, Zespołu ds. Społecznych Aspektów Intronizacji Chrystusa Króla[1] i Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec[32]. Wszedł również w składKomisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP[33]. W 2010 został przewodniczącym RadyFundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”[34], objął także funkcję przewodniczącego komisji rewizyjnej tej fundacji[35].
Decyzją Benedykta XVI w 2010 został członkiemKongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów orazKongregacji ds. Duchowieństwa[36][37], natomiast papież Franciszek w 2014 mianował go członkiemPapieskiej Rady ds. Kultury[38][39], a w 2023Dykasterii ds. Kultury i Edukacji[40][41].
Wszedł także w skład Komitetu WspieraniaMuzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[42].
Udzielił święceń biskupich nuncjuszowi apostolskiemu w LiberiiMirosławowi Adamczykowi (2013) oraz biskupom pomocniczym warszawskim:Józefowi Górzyńskiemu (2013),Rafałowi Markowskiemu (2013) iMichałowi Janosze (2015). Był współkonsekratorem podczassakr biskupa pomocniczego koszalińsko-kołobrzeskiegoKrzysztofa Zadarki (2009) i biskupa pomocniczego płockiegoMirosława Milewskiego (2016)[4].
Postanowieniem Prezydenta Republiki Portugalskiej z 1 września 2008 został odznaczonyOrderem Zasługi II klasy[43]. W 2013 objął funkcję wielkiego przeora zwierzchnictwa w PolsceZakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie[44][45], w którym przyznano mu rangę Kawalera Wielkiego Krzyża[44]. W 2015 otrzymał tytułBaliwa Krzyża Wielkiego Honoru i DewocjiZakonu Maltańskiego[46].
W 1999 otrzymałhonorowe obywatelstwo miasta i gminy Skawina[47]. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski przyznało mu tytułMałopolanina Roku 2010[48].
W 2019 został odznaczonymedalem „Milito Pro Christo”, nadanym przez biskupa polowegoJózefa Guzdka[49].
| Biskupi diecezjalni |
|
|---|---|
| Biskupi pomocniczy |
|
| ZwierzchnicyKościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego |
|
|---|---|
| ZwierzchnicyKościoła katolickiego obrządku ormiańskiego |
|
| ZwierzchnicyKościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego |
|
kursywą oznaczono kardynałów mianowanych przez antypapieża Feliksa V
w nawiasach podano rok kreacji kardynalskiej
Liczba purpuratów wynosi252 zaś uprawnionych do udziału wKonklawe wynosi137
(a) – utracił prawa elektorskie, pomimo nie ukończonych 80 lat
| Metropolia białostocka |
|
|---|---|
| Metropolia częstochowska |
|
| Metropolia gdańska |
|
| Metropolia gnieźnieńska |
|
| Metropolia katowicka |
|
| Metropolia krakowska |
|
| Metropolia lubelska |
|
| Metropolia łódzka |
|
| Metropolia poznańska |
|
| Metropolia przemyska |
|
| Metropolia przemysko-warszawska (greckokatolicka) |
|
| Metropolia szczecińsko-kamieńska |
|
| Metropolia warmińska |
|
| Metropolia warszawska |
|
| Metropolia wrocławska |
|
| Ordynariat Polowy |
|
| Ordynariat obrządków wschodnich |
|
|
