 | |||
.JPG) Dziedziniec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego | |||
| Dewiza | Deo et Patriae (Bogu i Ojczyźnie) | ||
|---|---|---|---|
| Data założenia | 27 lipca 1918 | ||
| Typ | |||
| Patron | |||
| Państwo | |||
| Województwo | |||
| Adres | Al. Racławickie 14 | ||
| Liczba pracowników • naukowych | 1925 | ||
| Liczba studentów | 8052[2] | ||
| Rektor | ks. prof.Mirosław Kalinowski | ||
| Członkostwo | |||
Położenie na mapie Lublina  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||
 51°14′52″N 22°32′41″E/51,247778 22,544722 | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (łac.Catholica Universitas Lublinensis Ioannis Pauli II[3],skr. KUL, w latach 1918–1928Uniwersytet Lubelski) – polski uniwersytet katolicki z siedzibą wLublinie. Jest kościelną szkołą wyższą o pełnych prawach publicznych szkół wyższych[4]. Najstarsza uczelnia Lublina i jeden z najstarszych uniwersytetów funkcjonujących w Polsce.
Został założony 27 lipca 1918 roku jako Uniwersytet Lubelski z inicjatywy ówczesnego rektoraAkademii Duchownej w Petersburgu (powstałej w 1842 roku) ks.Idziego Radziszewskiego. Po wyrażeniu zgody na utworzenie uniwersytetu przez konferencję biskupów polskich w Warszawie z udziałemAchillesa Ratti (późniejszego papieża Piusa XI), uruchomiono naukę na wydziałach: Teologicznym, Prawa Kanonicznego, Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych oraz Nauk Humanistycznych. Pierwszym rektorem KUL został Radziszewski, a większość kadry uczelni stanowili wykładowcy Akademii, której ówczesny Uniwersytet Lubelski stał się kontynuatorem.
W okresie międzywojennym Uniwersytet uzyskał własny gmach (Gmach Główny), który jest siedzibą uniwersytetu do dziś. Przymiotnik „Katolicki” do nazwy dodano w 1928 roku. W czasie okupacji niemieckiej gmach KUL został zajęty i służył jako szpital wojskowy. Wielu profesorów wówczas uwięziono, innych zaś rozstrzelano, m.in. wybitnego cywilistęRomana Longchampsa de Bériera i teoretyka prawaCzesława Martyniaka. Studentów natomiast wywożono do obozów koncentracyjnych lub na przymusowe prace. Pracownicy i studenci uczelni znaleźli się również wśród ofiar zbrodni katyńskiej. Po wyjściu z aresztu, rektor uczelniAntoni Szymański zorganizował tajne nauczanie, dzięki czemu uniwersytet działał dalej. Oficjalnie KUL wznowił swą działalność 21 sierpnia 1944 r., jako pierwszy uniwersytet w Polsce po okupacji niemieckiej. Po konferencjach w Jałcie i Poczdamie i wynikłym z nich odebraniu Polsce ziem wschodnich, wielu profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie podjęło pracę na KUL.
Współcześnie Katolicki Uniwersytet Lubelski posiada siedem wydziałów oraz filię wStalowej Woli, na których otwartych jest łącznie 51 kierunków, z liczbą blisko 10 tysięcy studentów[5]. Wwebometrycznym rankingu uniwersytetów świata zajmuje 38 miejsce wśród 410 sklasyfikowanych uczelni w Polsce[6]. Posiada najlepsząteologię w Polsce, czwartąfilozofię, piątąfilologię polską a kierunki takie jakprawo, administracja, pedagogika,socjologia czy psychologia znajdują się w okolicach 10 miejscrankingu Perspektyw[7]. KUL posiada uprawnienia do nadawania stopniadoktora idoktora habilitowanego w 17dyscyplinach: nauki prawne, socjologiczne, pedagogika, prawo kanoniczne, psychologia, filozofia, historia, językoznawstwo, literaturoznawstwo, nauki o sztuce, nauki teologiczne, nauki biologiczne, biologia medyczna, nauki o polityce, administracja, nauki biblijne oraz nauki o rodzinie[8].
Katolicki Uniwersytet Lubelski powstał z inicjatywyks. Idziego Radziszewskiego, który zbierał fundusze na powstanie katolickiej uczelni w Polsce wśródPolonii wPetersburgu, w miejsce likwidowanej przez władze bolszewickieAkademii Duchownej w Petersburgu.Głównymi fundatorami byli przemysłowiecKarol Jaroszyński i inżynier Franciszek Skąpski[9].
Na miejsce dla takiej uczelni wybranoLublin. W 1918 roku pomysł zyskał akceptację polskichbiskupów oraznuncjuszaStolicy Apostolskiej i 27 lipca 1918 roku decyzją Zjazdu Biskupów Królestwa Polskiego została powołana uczelnia pod nazwąUniwersytet Lubelski. Księgozbiór Akademii Petersburskiej stał się zaczątkiem księgozbioru nowego Uniwersytetu. Jesienią 1918 roku Uniwersytet rozpoczął działalność. Początkowo korzystał z bazy lokalowejseminarium duchownego. Obejmował wtedy 4 wydziały:Teologiczny (otwarty w 1918),Prawa Kanonicznego, Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych orazNauk Humanistycznych. Studenci Uniwersytetu Lubelskiego zaangażowali się tak w wojnę polsko-bolszewicką, jak i wzięli aktywny udział w przygotowaniach do plebiscytów (w Bytomskim Komisariacie Plebiscytowym pracowali studenci prawa kanonicznego: błogosławiony Stefana Grelewski i Józef Sznuro)[10].
W 1928 roku zmieniono nazwę uczelni naKatolicki Uniwersytet Lubelski[11]. Przed II wojną światową KUL zdobywał uprawnienia państwowe oraz, mimo że miał status uczelni prywatnej, otrzymał prawo do dotacji państwowych. Otrzymał także własny gmach – był to budynek podominikański usytuowany przy Alejach Racławickich, blisko centrum miasta.
Ustawą z 9 kwietnia 1938 nadano KUL pełne prawa państwowych szkół akademickich[12][13]. 9 maja 1939 ogłoszono statut KUL[14].
Rozwój uczelni, m.in. uruchomienie studiów na kierunku lekarskim, przerwała niemiecka okupacja. Gmach KUL przekształcono w szpital wojskowy. Część profesorów i studentów wywieziono na roboty przymusowe doNiemiec, część doobozów koncentracyjnych, część została rozstrzelana. Uniwersytet podczas trwaniaII wojny światowej prowadził tajne nauczanie dla swoich studentów.
KUL była pierwszą uczelnią, która wznowiła działalność na skrawku wyzwolonej Polski. Już 2 sierpnia 1944 roku KUL uzyskał pozwolenie od nowych komunistycznych władz na wznowienie działalności, a 3 listopada 1944 roku podjęto zajęcia akademickie (na inauguracji roku szkolnego obecni byli m.in. przedstawiciele PKWN i oficjalny reprezentant ZSRR w Lublinie – Nikołaj Bułganin)[15]. Uczelnię udało się reaktywować dzięki inicjatywie ks. prof. Antoniego Słomkowskiego[16]. Zaczęli tu wykładać profesorowie przesiedleni zKresów Wschodnich, głównie zUniwersytetu Stefana Batorego wWilnie iUniwersytetu Jana Kazimierza weLwowie. Początkowo nowe władze sprzyjały katolickiej uczelni, później jednak stała się ona celem ataków. Doszło donacjonalizacji podstawowego źródła finansowania KUL, jakim był liczący 7 tys. ha majątek rolny Fundacji hr. Potulickich wPotulicach kołoNakła.W 1949 roku zabroniono przyjmowania nowych studentów na niektóre świeckie kierunki, pozbawiono funkcji rektora ks. Słomkowskiego – za to, że nie chciał zalegalizować na uczelni komórki młodzieżowej organizacji komunistycznej. Uniwersytet był stale inwigilowany przezSłużbę Bezpieczeństwa, utrudniano życie studentom i wykładowcom,cenzurowano publikacje uczelni[potrzebny przypis].
Dopiero lata 90. XX wieku przyniosły poprawę sytuacji. Część pieniędzy KUL zaczął otrzymywać zbudżetu państwa, zniesiono cenzurę, uczelnia zaczęła rozwijać bazę dydaktyczną. W 1991 r. KUL odzyskał Fundację Potulicką[17], a w 2003 r. założył grupę kapitałową CGFP sp. z o.o. mającą w swych zasobach ziemię o areale 5000 ha[18]. Z danych księgowych wynika jakim majątkiem obraca całą grupa kapitałowa i jak duże finansowanie posiada KUL.
Do kadry naukowej Uniwersytetu w okresie powojennym i w okresie przemian ustrojowych należały takie osobistości jak m.in.:Władysław Bartoszewski[19],Wiesław Chrzanowski[20],Jan Czekanowski,Juliusz Kleiner,Marian Morelowski,Jan Parandowski,Marek Safjan[20],Irena Sławińska,Adam Strzembosz[20],Hanna Suchocka[20],Stefan Swieżawski,Andrzej Wojtkowski,Czesław Zgorzelski oraz księża:Hieronim Feicht,Wincenty Granat,Stanisław Kamiński,Mieczysław Krąpiec,Mieczysław Żywczyński,Czesław Bartnik czyKarol Wojtyła.
W 2005 uczelnia zmieniła nazwę „Katolicki Uniwersytet Lubelski” na „Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II”[21].
W 2018 otrzymałOdznakę Honorową Primus in Agendo[22].
W marcu 2021 uczelnia zawarła porozumienie o współpracy naukowo-dydaktycznej zWyższą Szkołą Policji w Szczytnie[23].
Budynki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II skupione są w dwóch miejscach Lublina – campus w centrum miasta, drugie miejsce to dzielnicaKonstantynów w południowej części miasta.
Kampus główny obejmuje zabytkowe budynki, w których znajdują się władze uniwersytetu, niektóre wydziały, administracja oraz siedziby organizacji studenckich. Do campusu głównego należą:
We wschodniej częściŚródmieścia znajduje sięCollegium Iuridicum, drugi budynek należący doWydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji. Pozyskany odAkademii Medycznej budynek przy ulicy Spokojnej 1 stanowi bazę dydaktyczną z niektórymi katedrami wydziału oraz sekretariaty Instytutu Administracji i Instytutu Europeistyki.
Również w centrum, przy ulicy Niecałej, znajduje się akademik męski.
NaKonstantynowie mieszczą sięWydział Nauk Przyrodniczych i Technicznych,Wydział Medyczny z laboratoriami, akademiki żeńskie i męski oraz hala sportowa.
Na uczelni funkcjonuje również KolegiumMiędzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych, na określonych kierunkach.
Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II działają m.in.:
Na terenie Uniwersytetu działają organizacje studenckie, m.in. Uczelniany Samorząd Studentów.
Działają także organizacje kulturalne:
Swoją siedzibę mają instytucje naukowe – m.in. Towarzystwo Hiszpańsko-Polskie, ponad 60 różnych kół naukowych.
Oprócz tego istnieją także kluby i sekcje sportowe, Koło PTTK, Legia Akademicka (organizacja propagującasłużbę wojskową wśród studentów).
Istniejące od kilkudziesięciu lat Towarzystwo Przyjaciół KUL zajmuje się promowaniem uczelni na świecie i zbieraniem środków finansowych na działalność Uniwersytetu.
W 90-lecie działalnościBiskup Polowy Wojska Polskiego gen. dyw.Tadeusz Płoski przyznał Katolickiemu Uniwersytetowi Lubelskiemu Jana Pawła IIMedal „Milito Pro Christo” za: kształcenie inteligencji katolickiej, wychowywanie młodych ludzi w duchu chrześcijańskich wartości, za kształcenie charakterów i postaw, poszukiwanie prawdy we wszystkich dziedzinach wiedzy, jej odkrywanie i wierne głoszenie, prowadzenie badań w duchu harmonii między nauką i wiarą, współtworzenie chrześcijańskiej kultury, niezłomność postaw w całej historii Uczelni – mimo prześladowań, represji i szykanowania, wierne wypełnianie dewizy „Deo et Patriae” – Bogu i Ojczyźnie.
Uchwałą z 7 grudnia 2017Senat RPIX kadencji zdecydował o ustanowieniu roku 2018100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II[25].
Zobacz też kategorię:Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Zobacz też kategorię:Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. | Zobacz kolekcję cytatówo Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Wikicytatach |
 | Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt.Inauguracja 90. Roku Akademickiego w KUL |
