.jpg) Kathleen Lonsdale w roku 1968 | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | |
| profesor | |
| Specjalność: krystalografia | |
| Alma Mater | |
| Royal Institution,University College London | |
| Odznaczenia | |
 | |
Kathleen Lonsdale (ur.28 stycznia1903 wNewbridge (Kildare), zm.1 kwietnia1971) – brytyjskakrystalografka,fizykochemiczka i działaczka społeczna, najbardziej znana z udowodnienia płaskiej strukturyzwiązków aromatycznych. Była jedną z dwóch pierwszych kobiet, którym przyznanoczłonkostwo w Royal Society[1].
Kathleen Lonsdale, z domu Yardley, urodziła się wNewbridge wIrlandii jako dziesiąte dziecko Harry'ego Yardleya, urzędnika pocztowego i Jessie Cameron. Jej rodzina przeprowadziła się doSeven Kings (w hrabstwie Essex, obecnie dzielnicaLondynu), gdy Kathleen miała pięć lat[2].
Kathleen Yardley uczęszczała do szkoły podstawowej Downshall Elementary School w Seven Kings. Uzyskała tam stypendium pozwalające jej na naukę w żeńskiej szkole County High School for Girls w Ilford, gdzie uczęszczała od 1914 to 1919 roku. Szkoła nie oferowała zajęć z chemii, fizyki i bardziej zaawansowanej matematyki, w związku z tym Kathleen przeniosła się na dwa ostatnie lata nauki do szkoły męskiej County High School for Boys (gdzie była jedyną dziewczynką). W wieku zaledwie szesnastu lat dostała się do żeńskiegoBedford College w Londynie, gdzie po pierwszym roku zmieniła kierunek z matematyki na fizykę. Tytuł Bachelor of Science (licencjat) otrzymała tam w 1922 roku, a w 1924 – tytułmagistra naUniversity College London[2].
Począwszy od 1922 Kathleen była asystentkąWilliama Henry'ego Bragga, najpierw w University College, a następnie wRoyal Institution. Jej oficjalne zatrudnienie przerwało na krótko małżeństwo (w 1929 roku) z Thomasem Jacksonem Lonsdale'm i urodzenie trójki dzieci, ale kontynuowała pracę naukową w domu. W 1929 jej pracerentgenograficzne nad pochodnymibenzenu pozwoliły na ustalenie płaskiej, heksagonalnej strukturyzwiązków aromatycznych. Stanowisko profesora uzyskała w 1949 roku wUniversity College London. Oprócz krystalografii, zajmowała się między innymispektroskopią rozproszeniową ciał stałych. Opracowała techniki pozwalające na poznanie struktur różnego typudiamentów, przemianygrafitu w diament i innych reakcji w ciele stałym. Pod koniec aktywności naukowej zajmowała się zastosowaniem technik krystalograficznych w medycynie, między innymi w badaniachkamieni moczowych[2].
Kathleen Lonsdale była aktywnie działającąkwakierką ichrześcijańską pacyfistką[3]. Ze względu na odmowę rejestracji w obronie cywilnej podczasII wojny światowej spędziła miesiąc w więzieniu (ponieważ odmówiła zapłacenia grzywny). To doświadczenie skłoniło ją do zajęcia się kwestią reformy więziennictwa. Była członkiniąHoward League for Penal Reform oraz wizytatorką w więzieniach. W późniejszych latach zaangażowała się również w kwestię rozbrojenia nuklearnego – była wiceprzewodniczącą brytyjskiej sekcjiAtomic Scientists Association oraz przewodniczącą brytyjskiej sekcjiMiędzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności[2].
W 1945 jako jednej z pierwszych dwóch kobiet przyznano jejczłonkostwo w Royal Society. W 1956 roku otrzymałaOrder Imperium Brytyjskiego drugiej klasy (DBE), a w 1969 rokudoktorat honoris causa odUniversity of Bath[1]. Od jej nazwiska został nazwanylonsdaleit, odmianadiamentu występująca w niektórychmeteorytach[2].
