 Logo stowarzyszenia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia | 12 sierpnia 2011 |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Profil działalności | |
| Zasięg | Polska (Kaszuby) |
| Prezes | Karol Rhode |
| Członkowie | ok. 100[1] |
| Powiązania | |
| brak współrzędnych | |
| Strona internetowa | |
Kaszëbskô Jednota (pol. Wspólnota Kaszubska) –polskie stowarzyszenie osóbnarodowości kaszubskiej, powstałe 12 sierpnia 2011 roku[2][3], którego celem jest rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej ikulturowej Kaszubów z całego świata oraz ochrona ichjęzyka itradycji[3]. Siedziba Kaszëbsczi Jednotë znajduje się na ul. Wejherowskiej 58A wRedzie.
Kaszëbskô Jednota została założona 12 sierpnia 2011 roku przez ludzi poprzednio związanych z czasopismami „Tatczëzna” i „Òdroda”, portalem internetowym „Nasze Kaszuby” (dawniej „Zasoby Kaszubsko-Pomorskie”), grupą literacką „ZYMK” iZrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim[4].
Statut Kaszëbskô Jednota z 28 czerwca 2014 r. jest aktualną wersją statutu organizacji[3].
Kaszëbskô Jednota jest aktywną organizacją działającą głównie na tereniewojewództwa pomorskiego. Działania KJ opierają się w dużej mierze na propagowaniu idei narodu Kaszubskiego, edukacji na temathistorii regionu, wspieraniu lokalnej kultury i występowanie w imieniu Kaszubów w większych strukturach państwowych[5][6][7][8]. KJ postuluje o uznanie Kaszubów zamniejszość etniczną od 2012 r., jednak w Polsce oficjalnie pozostajespołecznością posługującą sięjęzykiem regionalnym[5]. W 2012 r. członekKomisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Artur Jabłoński, wiceprezes KJ, został odwołany w wyniku kontrowersji związanych z jego działalnością w Kaszëbsczi Jednotë. Wzbudziło to duży protest wśród zwolenników idei reprezentowanych przez stowarzyszenie[9][10].
Członkowie KJ regularnie wypowiadają się na temat statusu i sytuacji Kaszub w Polsce, a także podejścia i mentalności samych Kaszubów, głównie w mediach[11]. Wiele artykułów ideologicznie zgodne z i wspierające cele KJ jest publikowanych przez czasopismo „Skra” („Skra – pismiono ò kùlturze”) – zamieszczane są tam artykuły dot. historii i kultury Kaszub, materiały wjęzyku kaszubskim, felietony, a także wiadomości z regionu[12].
Stowarzyszenie aktywnie promuje kaszubskie symbole. W 2012 r. Kaszëbskô Jednota skłoniła władze miastaWejherowo do zmiany odgrywanego od 2002 r. hymnu „Marsz Kaszubski” (nieuznawanego przez część Kaszubów i niepopieranego przez KJ) na„Ziemia Rodnô”[13][14]. Zaproponowano, aby od tego roku obchodzić w dniu 18 sierpnia Święto Flagi Kaszubskiej. Dzień jest od tego czasu świętowany jako Dzień Flagi Kaszubskiej[15][16].
W 2012 r. prezes KJ Mateusz Meyer stworzył skrypt, dzięki któremu można przetłumaczyćFacebooka czyGoogle’a na kaszubski[17].
W 2013 r. Kaszëbskô Jednota, wykorzystując przyjazdBronisława Komorowskiego na sobotniZjazd Kaszubów, członkowie stowarzyszenia wystosowali list otwarty z prośbą o wsparcie ich idei mniejszości etnicznej[18].
W 2015 r. stowarzyszenie promowało profil na Facebooku „Jestem Kaszubą, jestem Ślązakiem, a nie Polakiem”, ponownie promując ideę uznawania Kaszubów za mniejszość narodową[19].
W 2016 r. stowarzyszeniu udało się dołączyć do strukturParlamentu Europejskiego –europartiiWolnego Sojuszu Europejskiego[20][21][19]. KJ proklamowało 2016 r. „rokiem języka kaszubskiego w przestrzeni publicznej”[19].
W 2018 r. w wyniku niezgłoszenia się wystarczającej liczby kandydatów naUniwersytecie Gdańskim zdecydowano się zlikwidować kierunek Etnofilologia Kaszubska. Pod Rektoratem Uniwersytetu Gdańskiego, w proteście zorganizowanym przez Kaszëbską Jednotã i Pismiono Skra, ponad 50 osób domagało się od władz UG przywrócenia kierunku[22]. W roku 2018 Etnofilologia Kaszubska nie została przywrócona, ale już w roku 2019 miała zostać kontynuowana[23].
Kaszëbskô Jednota jest partnerem prywatnej szkoły podstawowej i przedszkola DEJA CSB, w którym dzieci uczone są m.in. języka kaszubskiego[24].
Kaszëbskô Jednota jest przyczyną medialnej debaty o status kaszubskiej społeczności i ruchu kaszubskiego. Stowarzyszenie wspiera kaszubskie ruchy narodowościowe i twierdzi, że osiągnięcie statusu mniejszości etnicznej jest konieczne dla zachowania odrębności kulturowej. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie nie podziela tej koncepcji.
