Stara rosyjska pocztówka autorstwaJelizawiety BöhmNiemiecka widokówka przedstawiającaport wSzczecinie, datowana na ok. 1900 rokPocztówka z widokiem terenów Wystawy Rolniczo-Przemysłowej w 1901 roku wLubliniePocztówka zGorlic z początku XX w.Współczesna pocztówka tzw. składanka
Kartka pocztowa (karta pocztowa,pocztówka,widokówka, wcześniej zwana takżeodkrytką) – najczęściej prostokątna, kartonowa kartka służąca do krótkiej korespondencji, często wysyłana nieopakowana wkopertę. Zazwyczaj jedna ze stronkartki pocztowej podzielona jest na dwa pola: lewe, przeznaczone na treść korespondencji oraz prawe z miejscem na wpisanieadresata i naklejenieznaczka pocztowego. Na odwrocie najczęściej wydrukowany jest obrazek. Kartki pocztowe są przedmiotem pożądania wielukolekcjonerów, tzw.deltiologów.
lipiec1870 – niemiecki księgarz August Schwartz nadrukował w narożu strony adresowej karty korespondencyjnej ilustrację przedstawiającą artylerzystę. August Schwartz i Heinrich von Stephan wydrukowali w tym czasie serię 25 pocztówek, dającą początek przemysłowi kart widokowych[3]
listopad1870 – księgarz francuski Leon Besnardeau wydrukował pełną ilustrację na adresowej stronie pocztówki
1870 – Serb Petar Manojlović wydrukował w Wiedniu pocztówkę z wyobrażeniem latającego smoka (inna data: 19 maja 1871)[4];
1872 – Niemiec Franz Rorich umieścił ilustrację na stronie przeznaczonej na korespondencję;
18 lipca1872 – pierwsza niemiecka karta pocztowa (data umieszczona na kasowniku pocztowym kartki) przedstawiającaGetyngę. Widok fragmentu starego miasta umieszczono na awersie pocztówki, pozostawiając na rewersie miejsce na znaczek i adres[5][6]
1 października 1870 – pojawia się wLondynie pierwsza ilustrowana angielska karta korespondencyjna;
pierwsza połowa 1872 – pierwsza karta widokowa na terenie Niemiec w formie istniejącej do 1905 roku z ilustracją umieszczoną na awersie a miejscem na znaczek i adres odbiorcy na rewersie.
Najstarszą kartę pocztową z 1840 roku zakupił w marcu 2002 roku Eugene Gomberg. Łotewski kolekcjoner zapłacił na aukcji 31 750 funtów brytyjskich[1].
Twórcą słowapocztówka jestHenryk Sienkiewicz; pisarz zgłosił je w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającegokartkę korespondencyjną w dniu 27 listopada 1900 roku[7].
W roku 1904 na łamach magazynu „Listek. Pismo ilustrowane poświęcone pocztówkom” ukazał się artykuł o rosnącej popularności pocztówek. Autor tekstu „Czy manja?” przywoływał liczbę 60 tysięcy rubli, którą zapłacili hurtownicy za sprowadzone kartki pocztowe.
„Czyżby więc zbieracze pocztówek zasługiwali na lekceważące miano manjaków? Ha, zobaczymy. Zwiedzając muzea, galerje, salony sztuki, aby utrwalić osiągnięte wrażenia i właściwy wyciągnąć z nich pożytek nabywamy katalogi, albumy, oddzielne reprodukcje, bądź fotografje, skrzętnie i z lubością kolekcjonując takowe”[8].
W 1939 roku w artykule „Widokówki w nauczaniu geografii” Franciszek Mączak z Krzemieńca dowodził z kolei, że pocztówki mają duża wartość w procesie dydaktycznym.
„Główna wartość stosowania ilustracji polega na tym, że stanowią one namiastkę niemożliwej w codziennej praktyce a fundamentalnej pod względem znaczenia autopsji, o której wcześniej wspomniałem, że pozwalają przynajmniej wzrokowo zapoznać się z krajobrazem, działalnością człowieka, warunkami jego życia, itd.”[9].
Widokówka – kartka pocztowa zpejzażem lubfotografią miasta, okolicy itp. na odwrocie, wysyłana zpodróży, urlopu, wakacji, której adresatem są np. członkowie rodziny, znajomi, przyjaciele czy znajomi z pracy.
Kartka okolicznościowa – kartka pocztowa zgratulacjami,życzeniami itp. wysyłana z okazji różnych uroczystości, które obchodzi adresat, np. z okazji (urodzin,imienin czy teżrocznic). Kartki okolicznościowe często mają niestandardowy format oraz kształt, nierzadko są składane, potrafią odgrywać melodyjkę, a nawet mają wpisaną gotową treść życzeń. Przeważnie są wysyłane w kopertach. Zobacz też:kartka świąteczna
Kartka korespondencyjna – zwykła kartka pocztowa bez specjalnego przeznaczenia, pozbawiona obrazka na odwrocie. Często używana do przesyłaniakuponów konkursowych z np. rozwiązaniamikrzyżówek.
Całostka pocztowa – pocztówka z nadrukowanym znaczkiem opłaty.
Marek Sosenko, Piotr Wyrobiec: Wadowice na dawnych pocztówkach. Wadowice: ZH Ziemi Wadowickiej im. M. Wadowity, 2000.ISBN 83-913479-0-7. Brak numerów stron w książce
Wieliczka na dawnych pocztówkach. W: Marek Sosenko, Piotr Kurowski: Kopalnia Soli "Wieliczka" Trasa Turystyczna. Kraków: "Karpaty", 1999.ISBN 83-85204-77-6. Brak numerów stron w książce
Jan Lipniewski, Tomasz Panfil, Marek Wyszkowski: Lublin na dawnej pocztówce. Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza w Lublinie, 2006.ISBN 83-920281-4-7. Brak numerów stron w książce
Jerzy Morgulec: Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich oraz poloników. Warszawa: 2001.ISBN 83-914790-0-5. Brak numerów stron w książce
Paweł Banaś: Orbis Pictus. Świat dawnej karty pocztowej. Wrocław: WUWR, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009.ISBN 83-229-1928-X. Brak numerów stron w książce
Andrzej Pisowicz: Na końcu języka. Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2015. (pol.).
Новосёлов В. А.: Почтовая карточка. Союз филателистов России, 2008-12-30. [dostęp 2015-02-02]. (ros.).
Sonja Schnitzler: Gedenke Mein. Postkarten von anno dunnemals. Berlin: Eulenspiegel Verlag, 1984. (niem.). Brak numerów stron w książce
Enrico Sturani: Nuove cartoline. Cartoline postali di ieri e di oggi in un'ottica d'avanguardia. Roma: Savelli Editori, 1981. Brak numerów stron w książce
.jpg)
