Kaplica (łac.cappa, zdrobnialecapella; kapliczka) – niewielkachrześcijańska budowla sakralna, wolnostojąca lub połączona z większym obiektemarchitektonicznym; wydzielone pomieszczenie zołtarzem lub boczna częśćkościoła tworząca odrębną całość, w której znajduje się ołtarz.
Kaplice wzięły swą nazwę od małego drewnianego kościoła wTours zwanego Capella, a to od złożonego tam płaszczaśw. Marcina (z łac.cappe, po fr.chape)[1]. Kościół ten wzniósł w 1. połowie V wieku w Tours nad grobem św. Marcina jego uczeń i następca, biskupŚwięty Brykcjusz (zm. ok. 444). Kościół-Capella był celem licznych pielgrzymek i w r. 470 został rozbudowany do bazyliki przez kolejnego biskupa ToursPerpetuusa[2]. KrólChlodwig I po przyjęciu chrztu w r. 496, uczynił płaszcz św. Marcina relikwią królestwa i zabierał ze sobą na wszystkie wyprawy wojenne; w czasie pokoju płaszcz był składany w izbie zwanej Chapelle w pałacu króla w Paryżu pod opieką kapelana[1]. Spopularyzowanie tej nazwy wiąże się w pewnej mierze z wykupem z Wenecji relikwii Chrystusowych w 1239 r. przezLudwika IX Świętego i wybudowaniem w latach 1241–48 na ich potrzeby wParyżu świątyni nazwanejSainte-Chapelle, w której przechowywano też płaszcz św. Marcina. Wówczas płaszcz ponownie przesądził o nazwaniu świątynichapelle – kaplicą.
Do języka polskiego słowo kaplica zostało zapożyczone nie bezpośrednio ze średniowiecznej łaciny, ale poprzez staroczeskiekaplicě[3]. Sama kaplica dała początek także innym słowom:
kapelan[1] (bezpośrednio z łacińskiegocapellanus[4]);
kapłan (z łacińskiegocapellanus, poprzez czeskiekaplan[3];
.jpg)
