Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Kalwinizm

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kalwinizm
Ilustracja
Krzyż hugenocki
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo
 └ Protestantyzm
Historia
Założyciel(e)

Huldrych Zwingli

Utworzono

1 stycznia1519

Kalwinizm,ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtówprotestantyzmu[1], obokluteranizmu. Jednocześniedoktrynateologiczna i konfesja. Powstał w toku XVI-wiecznejReformacji. Organizacyjnie przyjmuje głównie kształt kościołówkontynentalnych,prezbiteriańskich,kongregacjonalnych iewangelicko-unijnych.

Historia

[edytuj |edytuj kod]
Kalwiński drukKrzysztofa Kraińskiego,Dziennik, to iest modlitwy wydany wWilnie w 1605 roku.
Eucharystia w Kościele kalwińskim na miedziorycie Bernarda Picarta z 1723 roku.
Pomnik Reformacji w Genewie – założyciele kalwinizmu (od lewej do prawej):Wilhelm Farel,Jan Kalwin,Teodor de Bèze iJohn Knox
Wnętrze kościoła reformowanego wAmsterdamie (malowałEmmanuel de Witte 1660)
Dawnykościół kalwiński w Oksie wzniesiony przezMikołaja iAndrzeja Reyów.

Kalwinizm wywodzi się z reformacjiszwajcarskiej, której działaczem był m.in.Huldrych Zwingli. Za początek tego nurtu protestantyzmu przyjmuje się 1 stycznia 1519 roku, gdy Zwingli został kaznodzieją w najbardziej znanej świątyni Zurychu –Grossmünster[2]. Ostateczną postać nadał jejJan Kalwin. Kalwinizm odegrał znaczną rolę w formowaniu się wielu ruchów protestanckich:purytanów,hugenotów,anabaptystów, szkockichprezbiterian. Jego poważna część ma charakterewangelikalny.

Kalwinizm miał wpływ na angielskichpurytanów, szkockichprezbiterian oraz francuskichhugenotów. Stanowi dominujące wyznanie wSzkocji oraz w wielu kantonachSzwajcarii. Ponadto najwięcej osób wyznaje kalwinizm wPołudniowej Afryce,Niemczech,Stanach Zjednoczonych iNamibii. Kalwini stanowią znaczny odsetek populacji na Węgrzech oraz w Siedmiogrodzie. Do lat 60. XX wieku był dominującym wyznaniem wHolandii.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów okresu reformacji był trzecim wyznaniem w ogóle (po katolicyzmie i prawosławiu) oraz dominującym wyznaniem protestanckim wśród szlachty polskiej i litewskiej. Popularność kalwinizmu wśród szlachty wynikała z kilku powodów: tani kościół, akceptacja wymówienia posłuszeństwa królowi oraz postrzeganie kalwinizmu jako „wiary szwajcarskiej”, w przeciwieństwie do luteranizmu jako „wiary niemieckiej”.

W Polsce liczy około 3500 wyznawców, zrzeszonych wKościele Ewangelicko-Reformowanym w RP,Kościele Ewangelicko-Prezbiteriańskim w Polsce (Kościele Dobrego Pasterza) oraz weWspólnocie Ewangelicznych Kościołów Reformowanych.

Doktryna

[edytuj |edytuj kod]

Teolodzy reformowani opierali swoją doktrynę naBiblii uznając, że tradycja podlega stałej rewizji (ecclesia reformata et semper reformanda). Jej centralnym punktem stała się, już po śmierci Kalwina, nauka opredestynacji, inspirowana poglądamiśw. Augustyna i podkreślająca suwerenność Boga. Wedle niej ludzie od chwili urodzenia są przeznaczeni przezBoga albo do zbawienia, albo do potępienia. Bóg dokonał tego wyboru przed stworzeniem świata i nie będzie on zmieniony. Spełnianie dobrych uczynków jest wyłącznie dowodem, że należymy do grona wybranych przez Boga.Soteriologia reformowana została podsumowana w tzw.pięciu punktach kalwinizmu.

W kalwińskich kościołach nie umieszcza sięobrazów anirzeźb. Kult koncentruje się wokółczytań biblijnych i głoszeniakazań.

Jak w większości wyznań protestanckich praktykuje się dwa sakramenty:chrzest (najczęściejniemowląt) orazeucharystię (zwaną zazwyczaj Wieczerzą Pańską). Charakterystyczny dla kalwinizmu (odróżniający go m.in. odluteranizmu) jest pogląd, że w Wieczerzy Pańskiej ma miejsce rzeczywista, choć tylko w sensie duchowym, obecnośćChrystusa.

WedługMaksa Webera chęć udowodnienia przynależności do grupy, która zostaniezbawiona, motywowała ludzi do wytężonejpracy, czym przyczyniła się do rozwojukapitalizmu.

Wybitni teologowie i działacze religijni

[edytuj |edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia wWikimedia Commons
 Definicje słownikowe wWikisłowniku

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Kalwinizm, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29] .
  2. Dariusz Bruncz: Zwingli – ekumeniczne obchody 500-lecia szwajcarskiej reformacji. ekumenizm.pl, 2019-02-01. [dostęp 2020-05-28].

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Charytologia
przedmiot
doktryny
spory
twórcydoktryn
Protestantyzm
Historia
Geneza
Rozwój
Teologia
Zasady teologiczne
Systemy teologiczne
Kierunki teologiczne
Postacie
Wyznania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalwinizm&oldid=75958313
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp