Kalendarium historii Rosji – uporządkowanychronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń zhistorii Rosji.

• VI w. n.e. – napływ Słowian w dorzeczaDniepru iDźwiny^[1]
• 862 – zgodnie z istniejącymi przekazami na tereny obecnej Rosji przybyliNormanowie^[1]
• 945–957 – panowanie księżnejOlgi
• 988 – książęWłodzimierz przyjąłchrzest i uczynił z chrześcijaństwa religię państwową^[1]
• 1019–1054 – panowanieJarosława Mądrego^[1]
• XI w. – ziemie późniejszegoWielkiego Księstwa Moskiewskiego zasiedliły plemiona wschodniosłowiańskie^[1]
• XII w. – rozpadRusi Kijowskiej na księstwa dzielnicowe:nowogrodzkie (północny zachód),połockie (zachód),halicko-włodzimierskie (południowy zachód) iwłodzimiersko-suzdalskie (północny wschód)^[1]
• 1169 – książę włodzimiersko-suzdalskiAndrzej I Bogolubski spaliłKijów^[1]
• 1223 –bitwa nad rzeką Kałką: wojska mongolskie pod dowództwemDżebe iSubedeja rozgromiły wojska książąt ruskich wspieranych przezPołowców
• 1237–1240 – wojska mongolskie pod wodząBatu-chana podbiły wszystkie księstwa ruskie z wyjątkiemNowogrodu Wielkiego, który jednak uznał zwierzchnictwo Mongołów^[1]
• 1240 – książę nowogrodzkiAleksander Newski pokonał wojska szwedzkie wbitwie nad Newą^[1]
• 1242 – Aleksander Newski podczasbitwy na zamarzniętym jeziorze Pejpus pokonał wojskainflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego^[1]
• 1252 – Aleksander Newski otrzymał od chana Złotej Ordyjarłyk na księstwo włodzimiersko-suzdalskie^[1]

• 1276 –Daniel Aleksandrowicz (1263–1303), założyciel moskiewskiej liniiRurykowiczów, rozpoczął sprawowanie rządów wksięstwie moskiewskim^[2]
• 1325 –prawosławny metropolita kijowskiPiotr II przeniósł swą stolicę zWłodzimierza nad Klaźmą doMoskwy^[1]
• 1325–1341 – panowanieIwana I Kality^[1]
• 1362 – Kijów znalazł się wWielkim Księstwie Litewskim^[1]
• 1380 –Dymitr Doński wbitwie na Kulikowym Polu pokonał Tatarów. Początek upadku władzyZłotej Ordy nad Rusią^[1]
• 1425–1462 – panowanieWasyla II Ślepego^[2]
• 1462–1505 – panowanieIwana III^[2]
• 1463 – Iwan III wcielił do swojego państwaJarosław^[1]
• 1472 – nieudana wyprawa chana Złotej OrdyAchmata przeciw Iwanowi III^[1]
• 1474 –Rostów został włączony do państwa Iwana III^[1]
• 1478 – Iwan III zająłNowogród Wielki, likwidującRepublikę Nowogrodzką
• 1480 –„wyczekiwanie nad rzeką Ugrą”, symboliczny koniec „jarzma mongolskiego”^[1]
• 1485 – Iwan III zająłTwer^[1]
• 1505–1533 – panowanieWasyla III
• 1533–1584 – rządyIwana IV Groźnego^[1]
• 1552 – Iwan IV podbiłChanat Kazański^[2]
• 1553 –Richard Chancellor odkrył północną drogę morską, dzięki czemu Rosja rozpoczęła bezpośredni kontakt z państwami zachodnimi^[1]
• 1556 – Iwan Groźny podbiłChanat Astrachański^[2]
• 1558–1582 – walka oInflanty i dostęp doBałtyku^[1]
• 1563–1570 – Rosja wzięła udział wI wojnie północnej^[1]
• 1565 – Iwan IV wprowadził rządy terroru (opricznina)^[2]
• 1582 – Kozacy pod dowództwemJermaka Timofiejewicza podbili zachodniąSyberię^[1]
• 1584 – śmierć Iwana Groźnego; w imieniu niezdolnego jeszcze do sprawowania rządówFiodora Iwanowicza władzę objął szwagier cara,Borys Godunow^[1]
• 1589 – prawosławna metropolia moskiewska została podniesiona do rangipatriarchatu^[3]
• 1598 – śmierć Fiodora; władzę objął Godunow^[1]
• 1605 – śmierć Godunowa, kryzys państwa moskiewskiego (wielka smuta)^[1]
• 1604–1608 –dymitriady
• 20 czerwca 1605 – 27 maja 1606 –Dymitr Samozwaniec I carem Rosji
• 29 maja 1606 – 27 lipca 1610 –Wasyl IV Szujski carem Rosji
• 1609–1618 –wojna Rzeczypospolitej z Rosją
• 4 lipca 1610 –bitwa pod Kłuszynem,Stanisław Żółkiewski rozbija wojska rosyjskie idące na odsiecz obleganegoSmoleńska, 27 lipca 1610 car Wasyl Szujski zostajezdetronizowany przez bojarów
• 12 września 1610 – wojska polskie zajmują Moskwę, 8 października 1610 Stanisław Żołkiewski wkracza naKreml. KrólewiczWładysław Waza obrany carem Rosji
• 26 października/7 listopada 1612 – kapitulacja polskiego garnizonu Kremla przedpospolitym ruszeniemKuźmy Minina iDymitra Pożarskiego, popowstrzymaniu polskiej odsieczy^[1]

• 1613 – władzę w Rosji objąłMichał I Romanow, założyciel dynastiiRomanowów. Panował do 23 lipca 1645^[1]
• 11 grudnia 1618 –rozejm w Dywilinie kończącywojnę między Rzecząpospolitą a Rosją, będącą konsekwencjądymitriad.Wielkie Księstwo Litewskie uzyskałoziemię smoleńską, zaśKorona Królestwa Polskiegoziemię czernihowską i siewierską.
• 1632–1634 –wojna z Rzecząpospolitą. Klęska armii rosyjskiejMichaiła Szeina wbitwie o Smoleńsk i jej kapitulacja przed wojskami Rzeczypospolitej
• 16 czerwca 1634 –pokój wieczysty między Rzecząpospolitą a Rosją zawarty w Polanowie. Pokój potwierdził postanowienia rozejmu w Dywilinie, z drobnymi korektami na rzecz Rosji.Władysław IV zrzekł się tytułu cara moskiewskiego, Rosja zapłaciłakontrybucję
• 1645–1676 – panowanieAleksego Michajłowicza^[1]
• 1648 – wybuchłopowstanie w Moskwie (tzw. bunt solny)^[1]
• 1649 –Sobornoje ułożenije. Szlachta otrzymała prawo do sprawowania absolutnej władzy nad swoimi poddanymi^[1]
• 1650 – wybuchło powstanie wNowogrodzie^[1].
• 1654–1667 –wojna z Rzecząpospolitą^[1]
• 1667 – wojna polsko-rosyjska zakończyła sięrozejmem andruszowskim, przesuwającym granice państwa moskiewskiego na linięDniepru^[2]
• 1670–1671 – wybuchło powstanie chłopskie pod wodząStiepana Razina^[1]
• 1686 –traktat Grzymułtowskiego potwierdził granice Rosji i Rzeczypospolitej wzdłuż Dniepru^[2]
• 1700–1721 – Rosja wzięła udział wIII wojnie północnej^[1]
• 1703 – założeniePetersburga^[1]
• 1710 –Piotr I zająłRygę iRewel^[1]
• 1711 – powołanoSenat Rządzący^[2]
• 1718–1722 – wprowadzono scentralizowaną administrację państwową^[1]
• 1721 – w wynikupokoju nysztadzkiego Rosja uzyskała szeroki dostęp do wybrzeża bałtyckiego.Ingria,Estonia,Karelia oraz Inflanty zostały włączone do Rosji^[1]
• 1721 – Piotr I przyjął tytuł cesarza (imperatora)^[2]
• 1725 – śmierć Piotra Wielkiego, osłabienie Rosji^[1]
• 1762–1796 – panowanieKatarzyny II, przywrócenie świetności Rosji^[1]
• 1768–1774 –wojna rosyjsko-turecka, zakończona zwycięstwem Rosji^[1]
• 1772 – Rosja wzięła udział w pierwszymrozbiorze Polski^[1]
• 1773–1775 –powstanie Pugaczowa^[2]
• 1783 – manifest Katarzyny II o przyłączeniuKrymu do Rosji^[1]
• 1787–1792 –wojna z Turcją^[1]
• 1793 – Rosja wzięła udział w drugim rozbiorze Polski^[1]
• 1795 – Rosja wzięła udział w trzecim rozbiorze Polski^[1]
• 1796–1801 – rządyPawła I^[1]
• 1801 –Gruzja została wcielona do Rosji^[1]
• 1801 – w wyniku przewrotu pałacowego, po zamordowaniu przez dworzanPawła I tron objąłAleksander I
• 1809 – Rosja podbiłaFinlandię^[1]
• 1812 –Druga Wojna Polska. Rosja pokonała wojskaNapoleona Bonapartego^[1]
• 1812 – Rosja zajęłaBesarabię^[1]
• 1813 – Rosja zajęłaDagestan iAzerbejdżan^[1]
• 1815 – podczaskongresu wiedeńskiego Rosja zainicjowałaŚwięte Przymierze^[1]
• 1815 – Aleksander I Romanow został władcąKrólestwa Polskiego^[2]
• 1825–1855 – panowanieMikołaja I^[1]
• 1825 – spacyfikowanopowstanie dekabrystów^[1]
• 29/30 listopada 1830 – 21 października 1831 –powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska w Królestwie Polskim ina ziemiach zabranych
• 25 stycznia 1831 –Sejm Królestwa Polskiegopodjął uchwałę o pozbawieniu tronu i tytułu króla PolskiMikołaja I
• 1849 – Mikołaj I przyczynił się do spacyfikowaniapowstania węgierskiego^[1]
• 1853–1856 – Rosja przegraławojnę krymską, tracąc dominację nadMorzem Czarnym w wynikutraktatu paryskiego^[2]
• 1855–1881 – panowanieAleksandra II Romanowa^[1]
• 1859 – Aleksander II stłumił powstania naKaukazie^[1]
• 1860 – założonoWładywostok^[1]
• 1861 –reforma uwłaszczeniowa Aleksandra II –uwłaszczenie chłopów
• 22 stycznia 1863 – październik 1864 –powstanie styczniowe wKrólestwie Polskim i naziemiach zabranych
• 9 listopada 1863 – bunt wpetersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, prowadzący do wyodrębnienia się ruchupieriedwiżników^[4]
• 1873 – powołano Sojusz Trzech Cesarzy (zCesarstwem Niemieckim iAustro-Węgrami)^[2]
• 1877–1878 – wojna rosyjsko-turecka^[1]
• 13 marca 1881 – w wyniku zamachu zginął Aleksander II^[1]
• 1881–1894 – panowanieAleksandra III^[1]
• 1893 – zawarcie sojuszu z Francją^[2]
• 1894–1917 – panowanieMikołaja II
• 1897 – na ziemiach polskich i w Rosji powstała żydowska organizacja socjaldemokratycznaBund^[1]
• 1898 – powstałaSocjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji (SDPRR)^[2]
• 1901–1902 – powstałaPartia Socjalistów-Rewolucjonistów (eserowcy)^[2]
• 1903 –Włodzimierz Lenin dokonał rozłamu w SDPRR; powstanie frakcjibolszewików imienszewików^[2]
• 1904–1905 – rywalizacja oMandżurię iKoreę doprowadziła dowojny rosyjsko-japońskiej, zakończonej klęską Rosji^[1]
• 2 stycznia 1905 –kapitulacja Portu Artura przed Japończykami
• 27-28 maja 1905 –bitwa pod Cuszimą – całkowite zniszczenie eskadryFloty Bałtyckiej (Drugiej Eskadry Pacyfiku) przezMarynarkę Cesarstwa Japonii
• 1905–1907 –rewolucja 1905 roku^[2]
• 5 września 1905 –traktat z Portsmouth, kończący wojnę rosyjsko-japońską. Rosja utraciła południowąMandżurię,Port Artur,Dalian (Dairen, Dalnyj) i południowySachalin. Jej ekspansja dalekowschodnia została powstrzymana
• 12 października 1905 powstałaliberalnaPartia Konstytucyjno-Demokratyczna (kadeci)
• 30 października 1905 – Mikołaj II pod wpływem strajku generalnego wydałmanifest zapewniający prawo do zgromadzeń, wolność słowa, prawo do zrzeszania się oraz obiecał powołanieDumy^[1]
• 1906 – premierPiotr Stołypin rozpoczął reformę rolną^[1]
• 6 maja 1906 –Mikołaj II nadał Rosji pierwszą w jej historiikonstytucję. Rosjamonarchią parlamentarną
• 10 maja 1906 – rozpoczęła obradyI Duma Państwowa^[2]
• 1910 – Duma przyjęła reformę rolną Stołypina^[2]
• 1911 – w wyniku zamachu zginął Piotr Stołypin^[1]
• 1913 – liczebnośćproletariatu wzrosła do 3 mln osób^[1]
• 31 lipca 1914 – ogłoszonomobilizację powszechną^[1]
• 1 sierpnia 1914 – Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji^[1]
• 1915 – Rosja wycofała się z Polski, Kurlandii i Litwy^[1]
• 8 marca 1917 – masowa demonstracja w Piotrogrodzie przerodziła się wrewolucję lutową^[1]

• 15 marca 1917 – abdykacja Mikołaja II. Na czele państwa stanąłRząd Tymczasowy pod przewodnictwem księciaGieorgija Lwowa z liberalnejpartii konstytucyjnych demokratów (kadetów)^[1]
• marzec-listopad 1917 – okresdwuwładzy w Rosji. Konkurencyjnymi ośrodkami władzy były Rząd Tymczasowy iPiotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich
• 17-19 lipca – tzw. dni lipcowe – nieudana próba przejęcia władzy przezbolszewików
• 21 lipca 1917 –eserowiecAleksander Kiereński premierem Rządu Tymczasowego. Rząd jest tworzony przez eserowców imienszewików
• wrzesień 1917 – tzw.sprawa Korniłowa^[2]
• 14 września 1917 – Rząd Tymczasowy ogłosił Rosjęrepubliką
• 24–25 października/6–7 listopada 1917 –przewrót bolszewicki w Piotrogrodzie (rewolucja październikowa). Bolszewicy przejęli zbrojnie kontrolę nad stolicą Rosji, aresztując Rząd Tymczasowy.

• 8 listopada 1917 – władzę objął wyłoniony 8 listopada 1917 na II Ogólnorosyjskim Zjeździe Rad rząd bolszewicki (tymczasowa Rada Komisarzy Ludowych (Sownarkom)), przewodniczącym Rady został przywódcabolszewikówWłodzimierz Lenin
• 20 listopada 1917 – wobecprzewrotu bolszewickiego z 8 listopada manifestUkraińskiej Centralnej Rady ogłosił proklamował powstanieUkraińskiej Republiki Ludowej wfederacji zRepubliką Rosyjską, jednocześnie określając terytorium Ukrainy pod władzą Ukraińskiej Centralnej Rady jako obszarguberni:kijowskiej,podolskiej,wołyńskiej,czernihowskiej,połtawskiej,charkowskiej,katerynosławskiej,chersońskiej itaurydzkiej bezKrymu. Na terenie gubernikurskiej,woroneskiej ichełmskiej ostateczna granica Ukraińskiej Republiki Ludowej miała być wytyczona na podstawieplebiscytów
• 25 listopada 1917 –demokratyczne wybory do Konstytuanty Rosji, zwycięzcą wyborówPartia Socjalistów-Rewolucjonistów, którzy zdobyli 17 943 000 głosów – prawie dwa razy więcej głosów od bolszewików (10 661 000 głosów – na drugim miejscu). Na dalszych miejscach znaleźli się kadeci oraz mienszewicy.
• grudzień 1917 – wCharkowie proklamowanoUkraińską Ludową Republikę Rad
• 19 stycznia 1918 – bolszewicy rozpędzili wybrane wdemokratycznych wyborach 25 listopada 1917Wszechrosyjskie Zgromadzenie Ustawodawcze (konstytuantę Rosji)
• 22 stycznia 1918 – wobec dokonania przezbolszewików 19 stycznia 1918 roku bezprawnego rozwiązaniaKonstytuanty Rosji,Ukraińska Centralna Rada proklamowała pełną niepodległośćUkraińskiej Republiki Ludowej.
• 28 stycznia 1918 – Zjazd Rad przyjął uchwałę o tym, żerepublika sowiecka stanowi związek narodów Rosji oparty na zasadzie federacji^[2]
• 14 lutego 1918 – Rosja przyjęłakalendarz gregoriański
• 28 lutego 1918 – utworzonoArmię Czerwoną^[2]
• marzec 1918 – utworzono pierwszeobozy koncentracyjne (łagry)^[2]
• luty-marzec 1918 – wojska niemieckie i austro-węgierskie okupują zachodnie gubernie Rosji (dzisiejszepaństwa bałtyckie,Białoruś iUkrainę)
• 3 marca 1918 – przez zawarcietraktatu brzeskiego Rosja, wbrew zobowiązaniom sojuszniczym wobecEntenty zakończyła wojnę zPaństwami Centralnymi (Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgry,Imperium Osmańskie,Carstwo Bułgarii)
• 12 marca 1918 – przeniesienie stolicy Rosji zPiotrogrodu do Moskwy
• 1918–1920 –wojna domowa w Rosji
• 4–10 lipca 1918 – uchwalono konstytucjęRosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej^[2]
• 6 lipca 1918 –nieudana próba puczulewicowych eserowców
• 17 lipca 1918 – carMikołaj II został wraz z całą rodziną zamordowany przez bolszewików wJekaterynburgu
• 29 sierpnia 1918 – w wykonaniu postanowień pokoju brzeskiego RFSRR anulował traktaty rozbiorowe Polski^[2]
• 30 sierpnia 1918 – nieudanyzamach na Włodzimierza Lenina
• 5 września 1918 – dekretRady Komisarzy Ludowych RFSRR wprowadzający formalnieczerwony terror. Masowe aresztowania i egzekucje dokonywane przezCzeka
• styczeń 1919 – utworzono Białoruską Socjalistyczną Republikę Radziecką^[2]
• 1919–1921 –wojna polsko-bolszewicka^[2]
• sierpień 1920 –Wojsko Polskie powstrzymało ofensywęArmii Czerwonej podczasBitwy Warszawskiej, odrzucając oddziały sowieckie na wschód.
• 18 października 1920 –zawieszenie broni w wojnie polsko-bolszewickiej.Traktat pokojowy pomiędzy Polską a RFSRR i USRR został zawarty 18 marca 1921 wRydze
• 1920–1921 –powstanie chłopów guberni tambowskiej, fala powstań chłopskich w całej Rosji
• grudzień 1920 – rozpoczęto program elektryfikacji Rosji (GOELRO)^[2]
• marzec 1921 –powstanie marynarzy Floty Bałtyckiej w Kronsztadzie, stłumione zbrojnie przez bolszewików
• marzec 1921 – Włodzimierz Lenin powołałNową Ekonomiczną Politykę wprowadzającą elementy gospodarki rynkowej^[2]
• 1921 – oficjalne wprowadzeniesystemu monopartyjnego partii komunistycznej, zakaz działalności partii niebolszewickich
• 1921–1922 – głód w części Rosji i na Ukrainie^[2]
• 3 kwietnia 1922 – na wniosek Włodzimierza Lenina sekretarzem generalnym partii zostałJózef Stalin^[2]
• 30 grudnia 1922 – w wyniku połączenia RFSRR z radzieckimi republikami Ukrainy, Białorusi i Zakaukazia utworzonoZwiązek Socjalistycznych Republik Radzieckich^[1]
• 21 stycznia 1924 – śmierć Włodzimierza Lenina. Walki frakcyjne wRKP(b)/WKP(b). Stopniowo pełnię władzy przejmował Józef Stalin, odsuwając kolejno od władzy w partiiLwa Trockiego (1925),Grigorija Zinowjewa iLwa Kamieniewa (1926-27),Nikołaja Bucharina (1928-29)
• 1927 – podczas XV Zjazdu WKP(b) uchwalono politykę gospodarczą ZSRR^[2]
• 1928 – Stalin ostatecznie pokonał przeciwników politycznych w partii bolszewickiej, obejmując władzędyktatorską^[2]
• 1929–1934 – realizacjapierwszego pięcioletniego planu gospodarczego, przymusowakolektywizacja rolnictwa, budowa przemysłu ciężkiego-zbrojeniowego^[2]
• 1932–1933 –wielki głód na Ukrainie^[2]
• 1934 – ZSRR został członkiemLigi Narodów^[2]
• 1936–1938 –„wielki terror”, masowe aresztowania i egzekucje dokonywane przezNKWD, likwidacja i wymiana wyższych kadr dowódczych Armii Czerwonej^[2]
• 23 sierpnia 1939 –pakt Ribbentrop-Mołotow – formalnie pakt o nieagresji pomiędzyIII Rzeszą a ZSRR, umowa międzynarodowa, która zgodnie ztajnym protokołem dodatkowym, stanowiącym załącznik do oficjalnego dokumentu umowy, dotyczyła rozbioruterytoriów lub rozporządzenia niepodległościąsuwerennychpaństw:Polski,Litwy,Łotwy,Estonii,Finlandii iRumunii.
• 17 września 1939 –agresja ZSRR na Polskę
• 28 września 1939 –traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza – ZSRR wytyczający linię graniczną pomiędzy obu państwami na obszarze okupowanej Polski, korygujący w tajnym protokole strefy wpływów określone w pakcie Ribbentrop-Mołotow i ustalający zasady współpracy przeciw polskiemu ruchowi niepodległościowemu
• październik 1939 – realizując postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow ZSRR narzucił Litwie, Łotwie i Estonii umowy o współpracy wojskowej i wprowadza bazy wojskowe Armii Czerwonej na ich terytoria. Liczebność Armii Czerwonej wprowadzonej na terytoria państw nadbałtyckich była równoważna armiom tych państw. Finlandia odrzuciła żądania sowieckie.
• 30 listopada 1939 – 13 marca 1940 –wojna zimowa – agresja ZSRR na Finlandię^[2]
• czerwiec 1940 –Armia Czerwona okupowałaLitwę,Łotwę iEstonię poultimatach przedstawionych rządom tych państw przez ZSRR
• sierpień 1940 Litwa, Łotwa i Estonia zostałyanektowane przez ZSRR jakorepubliki sowieckie
• 22 czerwca 1941 – początekoperacji „Barbarossa”. Wojska niemieckie i satelitówIII Rzeszy zaatakowały ZSRR^[2]
• 30 czerwca 1941 – powołanoPaństwowy Komitet Obrony ZSRR^[2]
• 28 listopada–1 grudnia 1943 – Józef Stalin wraz zWinstonem Churchillem iFranklinem Rooseveltem spotkali się wTeheranie^[2]
• 1944 – wojska niemieckie zostały wyparte z prawie całego terytorium ZSRR oraz z dużej części Polski. Armia Czerwona wkroczyła na terytoria Rumunii, Bułgarii, Jugosławii i Węgier^[2]
• 4–11 lutego 1945 – Stalin wraz z Churchillem i Rooseveltem uczestniczył wkonferencji jałtańskiej^[2]
• 13 kwietnia 1945 – Armia Czerwona zdobyłaWiedeń^[2]
• 2 maja 1945 – Armia Czerwona z udziałem1 Armii Wojska Polskiego zdobyłaBerlin^[2]
• 8 maja 1945 – marszałekGieorgij Żukow wraz z przedstawicielami wojsk sojuszników zachodnich przyjął bezwarunkową kapitulację Niemiec^[2]
• 9 maja 1945 – Armia Czerwona zajęłaPragę^[2]
• 17 lipca–2 sierpnia 1945 – Stalin wraz z Churchillem iTrumanem uczestniczył wkonferencji poczdamskiej^[2]
• 9 sierpnia 1945 – ZSRRwypowiedział wojnę Japonii. Początekoperacji kwantuńskiej – ofensywyArmii Czerwonej przeciwArmii Kwantuńskiej w Mandżurii^[2]
• 1945–1949 – ZSRR wprowadził stalinizm na terenach Polski, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Czechosłowacji^[2]
• 7 października 1949 – na terytoriumsowieckiej strefy okupacyjnej Niemiec utworzonoNiemiecką Republikę Demokratyczną^[2]
• 1949 – ZSRR skonstruowałbombę atomową^[5]
• 1949 – ZSRR utworzyłRadę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej^[2]
• 5 marca 1953 – śmierć Józefa Stalina^[5]
• 1953–1964 – rządyNikity Chruszczowa.
• 23 grudnia 1953 – zgładzenieŁawrientija Berii, byłego szefaNKWD, odpowiedzialnego za wielkie czystki^[2]
• 14 maja 1955 – utworzenieUkładu Warszawskiego – formalnego sojuszu wojskowego ZSRR i jegopaństw satelickich w Europie Środkowej
• 1956 – podczas XX Zjazdu KPZR Chruszczow potępił zbrodnie Stalina^[2]
• 23 października 1956 – 10 listopada 1956 –powstanie węgierskie, stłumione przez interwencję zbrojną ZSRR
• 1957 – ZSRR rozpoczął program podboju kosmosu, wystrzeliwującSputnika^[5]
• 1958 –rozłam polityczny pomiędzy ZSRR aChińską Republiką Ludową^[5]
• 1959 – Związek Radziecki udzielił swojego poparciaKubie i mającej tam miejscerewolucji^[5]
• 1959 – podczas XXI Zjazdu KPZR ogłoszono ukończenie budowysocjalizmu^[2]
• 13 sierpnia 1961 – na polecenie ZSRR rozpoczyna się budowamuru berlińskiego
• 1962 – ZSRR zainstalował broń jądrową na Kubie;kryzys kubański, ZSRR zmuszony do wycofania rakiet z głowicami nuklearnymi^[2]
• 14 października 1964 – Nikita Chruszczow ustąpił ze stanowiska^[5]
• 14 października 1964 – 10 listopada 1982 – rządyLeonida Breżniewa^[5]
• sierpień 1968 – ZSRR i inne armieUkładu Warszawskiego (z wyjątkiem Rumunii) dokonałyinterwencji wCzechosłowacji^[2]
• 1971 – podczas XXIV Zjazdu KPZR wezwano do zwołania konferencji europejskiej. W rezultacie 33 państwa Europy, a także USA i Kanada, podpisały w 1975 w HelsinkachAkt końcowy KBWE^[2]
• grudzień 1979 – ZSRR rozpocząłinterwencję zbrojną w Afganistanie^[2]
• 10 listopada 1982 – śmierć Breżniewa^[5]
• 12 listopada 1982 – 9 lutego 1984 –Jurij Andropow sekretarzem generalnym KCKPZR
• 13 lutego 1984 – 10 marca 1985 – rządyKonstantina Czernienki^[5]
• 11 marca 1985 – władzę objąłMichaił Gorbaczow^[5]
• 26 kwietnia 1986 –katastrofa elektrowni atomowej w Czarnobylu^[2]
• 1988 – wybuch konfliktu etnicznego w Azerbejdżanie^[2]
• 1990 – stopniowyrozpad ZSRR
• czerwiec 1991 – wybory prezydenckie wygrałBorys Jelcyn^[5]
• 1 lipca 1991 – rozwiązanoUkład Warszawski^[5]
• 19–22 sierpnia 1991 – w Moskwie doszło dopuczu, który nie zdołał przywrócićkomunizmu w Rosji^[2]
• 20-21 sierpnia 1991 –Litwa,Estonia iŁotwa ogłosiłyniepodległość
• 24 sierpnia 1991 –Ukraina ogłosiła niepodległość

• 21 grudnia 1991 – powołanoWspólnotę Niepodległych Państw^[5]
• 25 grudnia 1991 – rozwiązano ZSRR, w jego miejsce powstała Federacja Rosyjska^[5]
• 21 września - 4 października 1993 –kryzys konstytucyjny w Rosji. Nieudana próba obalenia rządów Jelcyna^[2]
• 1994–1996 –I wojna czeczeńska^[2]
• 1996 – wybory prezydenckie po raz drugi wygrał Jelcyn^[2]
• 1998 –kryzys finansowy w Rosji^[2]
• 1999–2009 –II wojna czeczeńska^[2]
• sierpień 1999 – Borys Jelcyn mianował Władimira Putina premierem^[6]
• 31 grudnia 1999 –Borys Jelcyn ustąpił ze stanowiska. Nowym prezydentem Rosji zostałWładimir Putin^[2]
• 23 października 2002 – czeczeńscy separatyści rozpoczęliatak na moskiewski teatr na Dubrowce^[2]
• 26 października 2002 – rosyjskie wojsko odbiło zakładników z moskiewskiego teatru na Dubrowce^[2]
• 2003 – wybory parlamentarne wygrałaJedna Rosja^[2]
• 1 września 2004 – czeczeńscy separatyści rozpoczęliokupację szkoły w Biesłanie^[2]
• 3 września 2004 – rosyjska armia odbiła szkołę w Biesłanie. Podczas trzech dni zostały zamordowane 334 osoby^[2]
• 2004 – wybory prezydenckie po raz drugi wygrał Władimir Putin^[2]
• 7 maja 2008 – nowym prezydentem Rosji zostałDmitrij Miedwiediew^[2]
• 7 sierpnia–16 sierpnia 2008 –wojna w Osetii Południowej^[2]
• 2014 – początekwojny w Donbasie
• 20 lutego – 26 marca 2014 - bezprawnaAneksja Krymu przez Rosję
• 24 lutego 2022 –inwazja Rosji na Ukrainę
• 23 - 24 czerwca 2023 - nieudanybunt Grupy Wagnera w Rosji

• LudwikL. Bazylow LudwikL.,Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Warszawa:Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986,ISBN 83-01-05684-3 (pol.).

• Historia Rosji
• Kalendaria historii państw