Kał (inaczejstolec,ekskrementy,odchody) – odpadowe produkty procesutrawienia.
Kał powstaje wjelicie grubym. Resztki pokarmowe przemieszczane zjelita cienkiego do jelita grubego mają konsystencję stosunkowo płynną. Dopiero w jelicie grubym dochodzi do końcowej fazyresorpcji wody i zagęszczenia kału. W skład kału wchodzą resztki pokarmowe,śluz,bakterie, resztkinabłonka,woda itp. Kał przesuwa się w jelicie wskutekruchów perystaltycznych. Ostateczne jego formowanie zachodzi wodbytnicy. Wydalany jest podczasdefekacji przezodbyt dzięki skurczom ścian odbytnicy.
Kał człowieka i innychssaków charakteryzuje się dość znaczną gęstością, natomiast w przypadkukręgowców innych niżssaki (z wyłączeniemstekowców), może być znacznie rozcieńczony. Wiąże się to z faktem, że w końcowej części jelita grubego (kloaka) znajduje się u nich ujściemoczowodów. To właśnie z tej przyczyny kałptaków (guano) charakteryzuje się znaczną płynnością.
Skład kału
Kał człowieka zawiera (w przybliżeniu):
- niestrawione resztki pokarmu takie jakbłonnik oraz obumarłe komórki wyściełające ściankijelit – 10%
- woda – 75%
- bakterie – 15%, w większości niegroźne dla ludzi bakteriesymbiotyczne, lecz w kale rozwijają się też groźne dla zdrowia drobnoustroje, w tym śmiertelnie groźne i bardzo zaraźliwe bakteriecholery iduru brzusznego.
Bilirubina ibiliwerdyna, będące produktami rozpaduhemoglobiny, nadają kałowi brązowy kolor.
Bakteryjne produkty rozkładu (głównie gazowe), substancji zawartych w kale, są przyczyną jego przykrego zapachu.
Kał zawiera też znaczne ilości związkówazotu ifosforu, dlatego nieoczyszczoneścieki miejskie zawierające kał, trafiając do zbiorników wodnych, nie tylko zatruwają je pod względembakteriologicznym, lecz także sprzyjajązakwitowi wody, a w efekcie powodujądeficyt tlenowy.
Szacuje się, że z powodu spożywania zanieczyszczonej (między innymi kałem) wody pitnej, co roku na świecie umiera od 2 do 5milionów osób[1].
Regularność wypróżnień
Prawidłowe wydalanie stolca ma bardzo ważne znaczenie dla zdrowia. Odbywać się ono powinno 1–2 razy na dobę, a spoistość stolca powinna być prawidłowa: ani za twarda, ani za wodnista. Wydalanie stolca odbywa się najczęściej w godzinach rannych.
U większości ludzi z kręgu „cywilizacji zachodniej” występuje skłonność do zaparcia, co jest już objawem chorobowym, związanym bezpośrednio z mało aktywnym ruchowo stylem życia i niewłaściwym odżywianiem – opartym na spożywaniu nadmiernej ilości wysoko przetworzonych produktów, pozbawionych naturalnego błonnika.
Niekiedyzaparcie występuje w następstwie zmiany warunków otoczenia lub diety, np. w czasie podróży, w pierwszych dniach pobytu w nowym miejscu, w okresie dłuższego leżenia. Wtedy może ono minąć samoistnie lub po zastosowaniu słabych środków przeczyszczających.
Zaparcie może łączyć się z pewnymi chorobami, jak np.choroba wrzodowa, zapalenie lub kamicapęcherzyka żółciowego. W każdym przypadku zatrzymania gazów i stolca, z jednoczesnymi bólami w jamie brzusznej, należy natychmiast skorzystać z pomocy lekarskiej. Taki zespół objawów występować może bowiem w bardzo poważnych chorobach, które wymagają natychmiastowej interwencji. W żadnym razie nie wolno wówczas podawać środków przeczyszczających.
Badanie laboratoryjne kału
Odchody zwierząt
Zobacz też
 | Zobacz w indeksieSłownika geograficznego Królestwa Polskiego hasłoKał |
Przypisy
