 | |||
| Dane podstawowe | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Producent | |||
| Typ | samolot pasażersko-transportowy | ||
| Konstrukcja | czterosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej, zakrytej kabinie, podwoziu chowanym w locie | ||
| Załoga | 4 | ||
| Historia | |||
| Data oblotu | 28 sierpnia 1937 | ||
| Liczba egz. | 18 | ||
| Dane techniczne | |||
| Napęd | cztery silniki (w zależności od wersji): | ||
| Wymiary | |||
| Rozpiętość | 35,02 | ||
| Długość | 26,3 m | ||
| Wysokość | 6,85 m | ||
| Powierzchnia nośna | 184 m² | ||
| Masa | |||
| Własna | 16 000 kg | ||
| Startowa | 23 000 kg | ||
| Zapas paliwa | 4400 l | ||
| Osiągi | |||
| Prędkość maks. | 350 km/h na wys. 2500 m | ||
| Prędkość przelotowa | 320 km/h na wys. 3000 m | ||
| Pułap | 5500 m | ||
| Zasięg | 2100 km | ||
| Dane operacyjne | |||
| Uzbrojenie | |||
| trzy działkaMG 151 kalibru 20 mm, trzykarabiny maszynowe MG 131 kalibru 13 mm | |||
| Użytkownicy | |||
| Niemcy | |||
| Rzuty | |||
 | |||
| |||
Junkers Ju 90 –niemieckisamolot pasażerski i transportowy wytwórniJunkersaoblatany w 1937 r., używany jako samolot pasażerski przezLufthansę. Po wybuchuII wojny światowej samoloty zostały przejęte przez wojsko i używane m.in. do holowaniaszybowcówMesserschmitt Me 321 Gigant.
1 stycznia 1937 r. Deutsche Luft Hansa AG złożyła zamówienie nasamolot transportowy. FirmaJunkers postanowiła zaadaptować do nowej konstrukcjiskrzydło iusterzenie zJu 89V3[1]. Zespół konstrukcyjny, kierowany przez inżynierów Krafta i Ernsta Zindlera, opracował całkowicie nowykadłub. W wyniku prac zespołu konstrukcyjnego powstał czterosilnikowy samolot zdolny przetransportować od 38 do 40 pasażerów, któregoprototyp otrzymał oznaczenie Junkers Ju 90V1, numer zakładowy (werk.Nr) 4913 orazcywilną rejestrację D-AALU. Oblot, z silnikami DB 600A, przeprowadzono 28 sierpnia 1937 r[2]. Powstały kolejne prototypy noszące nazwy własne: V2 –Preussen (Werk-Nr. 4914, D-AIVI), V3 –Bayern (Werk.Nr 4915. D-AURE) oraz V4 –Schwabenland/Sachsen (Werk.Nr 4916, D-ADLH). Ju 90V1 uległ katastrofie 7 lutego 1938 r. podczas próbflatterowych, w locie zginąłpilot doświadczalny Alfred Hahneman[3]. Ju 90V4 stał się wzorcem do podjęcia produkcji seryjnej. W listopadzie 1938 r. Ju 90V2Preussen uległ katastrofie w Bathurst, jego imię własne odziedziczył V6[4].
Firma Junkers otrzymała zamówienie na budowę serii informacyjnej noszącej oznaczenie Ju 90B-1. W ramach tej serii zbudowano 10 egzemplarzy Ju 90 noszące numery seryjne od 90 0001 do 90 0010 oraz numery prototypowe od V5 do V14. Oblot samolotu 90 001 wykonano 24 lutego 1939 r. a 90 010 25 kwietnia 1940 r[5]. W egzemplarzu V5 (Werk.Nr 90 001Württemberg) testowano nową konstrukcję skrzydła, silniki BMW 139 oraz tylną rampę załadunkową. Rampa, napędzana hydraulicznie, pozwalała na podniesienie ogona samolotu i załadunek na pokład lekkich samochodów, tj.VW typ 82 Kübelwagen[6].
W egzemplarzu V7Baden (Werk.Nr 90 003, D-ADFJ, GF+GH) testowano wydłużoną o 2 metry część ogonową. Egzemplarze V8 (Werk.Nr 90 004, DJ+YE,Hessen) i V9 (Werk.Nr 90 005) były przeznaczone dlaSouth African Airways. Wybuchwojny uniemożliwił ich przekazanie odbiorcy[7]. W V8 (rejestracja cywilna D-AQJA, wojskowa DJ+YE) testowano uzbrojenie obronne umieszczone w podkadłubowej gondoli, przodzie kadłuba, wieżyczce umieszczonej na grzbiecie kadłuba, stanowiskach strzeleckich po bokach kabiny oraz ogonowym stanowisku strzeleckim[4].
Rozwinięciem Ju 90 był wojskowy samolot transportowyJunkers Ju 290[8].
Egzemplarze V8 (Werk.Nr 90 004,Hessen, BG+GZ), V10 (Werk.Nr 90 006,Mecklenburg, D-ASN), V11 (Werk.Nr 90 007,Oldenburg, D-AFHG), V12 (Werk.Nr 90 008,Hessen, D-ATDC), V13 (Werk.Nr 90 009,Thüringen, D-AJHB) oraz V14 (Werk.Nr 90 010,Brandenburg, D-AVMF) z Luft Hansa trafiły doLuftwaffe i zostały przydzielone doViermotorigen Transportstaffel a następnie doTransportstaffel 5[4]. Używane były do transportu zaopatrzenia, podczasoperacji Weserübung latało sześć egzemplarzy Ju 90. V10 został zniszczony w katastrofie 12 kwietnia 1940 r. podczas startu zHamburga. 8 listopada 1940 r. utracono egzemplarz V14, który rozbił się nadAustrią z powodu oblodzenia[9]. W maju 1941 r. trzy egzemplarze skierowano naBliski Wschód, gdzie m.in. holowały szybowceMesserschmitt Me 321 Gigant[10]. Kilka egzemplarzy trafiło doKampfgeschwader 200[11]. Brały również udział w lotach z zaopatrzeniem doAfryki, dostarczały wyposażenie dlaAfrika Korps. Nafroncie wschodnim użyto wszystkich dostępnych wówczas egzemplarzy, 13 stycznia 1943 r. na lotnisku Pitomnik podStalingradem został zniszczony V13. V8 został utracony przez Luftwaffe w 1943 r. V11 (J4+JH) 22 lipca 1943 r. został uszkodzony przez załogęMartin B-26 Marauder i rozbił się podczas lądowania wBastii. Trzy egzemplarze Ju 90 zostały wykorzystane w 1944 r. podczas akcji ewakuowania niemieckich żołnierzy zKrymu iGrecji. Ostatnie egzemplarze zostały utracone przez Luftwaffe pod koniec wojny[12]. Ju 90 V4 i V9 zostały zdobyte przez wojska brytyjskie i trafiły doWielkiej Brytanii[13].
Był to czterosilnikowysamolot transportowy w układzie wolnonośnegodolnopłata o konstrukcji metalowej.
Kadłub okonstrukcji półskorupowej opartej nawręgach wzmocnionej licznymipodłużnicami. Przekrój prostokątny z zaokrąglonym grzbietem[14]. Pokryty gładką blachą zduraluminium. W przedniej części znajdował siękokpit dla pilotów i radiooperatora, następnie znajdowała się kuchnia i przestrzeń dla 40 pasażerów, którą można było podzielić na pięć stref. Dwie pierwsze były przeznaczone dla pasażerów palących, trzy następne dla niepalących. W tylnej części kadłuba znajdowały się dwie toalety, szatnia oraz bagażnik. Okna prostokątne, jedynie w egzemplarzach V6, V7 i V8 w kształcieiluminatorów. Kabina pasażerów miała powierzchnię 26,45 m2 (w wersjach V1-V6) lub 28,5 m2 (w wersjach późniejszych). Przyrządy pilotażowe zdwojone, samolot był wyposażony w przyrządy umożliwiające lot bez widoczności ziemi i z wykorzystaniemradionawigacji. Radiostacja była zamontowana po prawej stronie kadłuba, za plecami drugiego pilota. Wejście do kadłuba zapewniały dwa włazy umieszczone po jego lewej stronie. Pierwszy prowadził do kabiny pilotów, drugi do kabiny pasażerskiej. Wyjście awaryjne z kabiny załogi stanowiły przesuwane okna boczne. Samolot charakteryzował się wysokim komfortem, kabina była klimatyzowana, zapewniała wysoki stopień tłumienia hałasu silników, pomieszczenia załogi były przestronne, piloci dysponowali specjalnymi zasłonami na oknach pozwalającymi zmniejszyć nasłonecznienie kokpitu[15].
Usterzenie poziome dwudzielne,statecznik poziomy o konstrukcji trójdźwigarowej. Statecznik pionowy podwójny, napęd sterów hydrauliczny[16].
Płat pięciodzielny, wyposażony w dzielonelotki oraz wklapy wykorzystywane do startu i lądowania[17]. Lotki mogły służyć również jako klapy.Centropłat połączony z kadłubem mieściłzbiorniki paliwa. Dodatkowe zbiorniki znajdowały się w pozostałych częściach skrzydła, ich łączna pojemność wynosiła 4400 litrów. Instalacja przeciwoblodzeniowa działała na zasadzie rozprowadzania ciepłego powietrza z silników[18].
Podwozie trójpunktowe z kółkiem ogonowym. Golenie główne chowane dogondoli silników wewnętrznych, kółko ogonowe do kadłuba. Napęd mechanizmu chowania i wypuszczania podwozia stanowiła instalacja hydrauliczna. Golenie podwozia głównego były amortyzowane za pomocą instalacji olejowo-powietrznej. Opona podwozia głównego miała wymiary 1450 x 500 mm, kółko ogonowe 780 x 260 mm miało możliwość obrotu o 360°[19].
Napęd – w prototypie V1 zastosowanosilniki rzędowe DB 600A, w egzemplarzach V2–V4 oraz w 90 001, 90 003, 90 005-0010silnik gwiazdowy BMW 132H/1. W egzemplarzach 90 002 i 90 004 zamontowano silnikiPratt & Whitney SC-G Twin Wasp. W ramach modernizacji w egzemplarzu V5 zainstalowano silnik BMW 132M, a w V7–V8 BMW 801A[20].
| Samoloty myśliwskie | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Samoloty bombowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Wodnosamoloty i łodzie latające | |||||||||||||||||||||||||||
| Samoloty rozpoznawcze | |||||||||||||||||||||||||||
| Szybowce i samoloty transportowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Samoloty szkolne, łącznikowe i kurierskie | |||||||||||||||||||||||||||
| Samoloty szturmowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Śmigłowce i wiatrakowce | |||||||||||||||||||||||||||
| Samoloty doświadczalne i inne | |||||||||||||||||||||||||||
| Prototypy i projekty |
|
