.jpg) | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Prezydent Dominikany | |||
| Okres | od 27 lutego 1963 | ||
| Przynależność polityczna | Dominikańska Partia Rewolucyjna | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | triumwirat | ||
| Odznaczenia | |||
    | |||
| |||
Juan Emilio Bosch Gaviño (ur.30 czerwca1909 wLa Vega, zm.1 listopada2001 wSanto Domingo) –dominikański pisarz, historyk oraz polityk,prezydent kraju w 1963[1][2][3][4].
Urodzony w imigranckiej rodzinie[1]. Z wykształcenia profesor historii. Pracował jakonauczyciel akademicki, napisał ponadto liczne powieści, opowiadania, eseje i prace historyczne[5]. Przeciwnik rządzącego od 1930 dyktatoraRafaela Trujillo[1]. Protestował przeciwkorzezi Haitańczyków dokonanej z jego rozkazu[3]. W 1937 udał się na emigrację. W 1939 założył Dominikańską Partię Rewolucyjną (PRD), której przewodniczącym pozostawał do 1966. Prowadzona przez niego partia była najbardziej popularnym ugrupowaniem opozycyjnym. W latach 1944–1952 zajmował różne stanowiska w rządzie kubańskim. Od 1952 wykładowca nauk politycznych na uniwersytecie w Kostaryce. W 1958 przeprowadził się doWenezueli. Wziął udział w wyborach prezydenckich w Dominikanie z 20 grudnia 1962, w których zwyciężył dzięki poparciu klasy średniej, intelektualistów i chłopstwa[1][2][3][4].
Urząd objął 27 lutego 1963. Bosch, jako człowiek o lewicowych poglądach, od samego początku nie budził sympatii rządu Stanów Zjednoczonych, który obawiał się istnienia naKaraibach rządu o lewicowym charakterze. 29 kwietnia uchwalił nową konstytucję, która miała demokratyczny iliberalny charakter. Dokument wzbudził sprzeciw w środowisku ziemian (ze względu na ograniczenie systemulatyfundiów),Kościoła katolickiego (za świecki charakter konstytucji), wojska (obawiającego się ograniczenia uprawnień) i przemysłowców (uznali że zbyt sprzyja ona robotnikom). Niepokój budziła również rządowareforma rolna. W rezultacie 25 września 1963 wojsko przy poparciu wspomnianych grup społecznych przeprowadziłozamach stanu i obaliło Boscha[4][2]. Prezydent udał się na wygnanie naPortoryko[1].
W kwietniu 1965 tzw. ruch konstytucjonalistyczny, kierowany przez młodych oficerów — zwolenników Boscha, podjął zbrojną próbę przejęcia władzy[2][1]. Stany Zjednoczone wykorzystały bunt do wojskowej interwencji która wsparła rząd[4]. W 1966 pozwolono mu na powrót do kraju. Bezskutecznie wystartował w wyborach prezydenckich tego samego roku[3][1]. Po wyborczej porażce dobrowolnie udał się na emigrację doHiszpanii. Do ojczyzny wrócił w 1970. W 1973 założył Partię Wyzwolenia Dominikany. Bezskutecznie kandydował jako jej kandydat w wyborach prezydenckich w latach 1978, 1982, 1986, 1990 i 1994[3][1].
Autor prac takich jak „Simón Bolívar“ (1960), „The Unfinished Experiment: Democracy in the Dominican Republic“ (1965), „David” (1966) oraz „Pentagonism” (1969)[3].
