Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

John Quincy Adams

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy 6. prezydenta USA. Zobacz też:John Adams (ujednoznacznienie).
John Quincy Adams
Ilustracja
John Quincy Adams
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1767
Braintree

Data i miejsce śmierci

23 lutego 1848
Waszyngton

6.prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 4 marca 1825
do 3 marca 1829

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczno-Republikańska

Pierwsza dama

Louisa Catherine Johnson

Wiceprezydent

John C. Calhoun

Poprzednik

James Monroe

Następca

Andrew Jackson

8.Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych
Okres

od 5 marca 1817
do 3 marca 1825

Poprzednik

James Monroe

Następca

Henry Clay

minister pełnomocny USA w Wielkiej Brytanii
Okres

od 1816
do 1817

Poprzednik

Jonathan Russel

Następca

Richard Rush

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

John Quincy Adams (ur.11 lipca1767 wBraintree, zm.23 lutego1848 wWaszyngtonie) –amerykański prawnik, dyplomata i polityk; 6.prezydent USA (1825–1829).

Ambasador w kilku krajach europejskich,senator,sekretarz stanu, a także członekIzby Reprezentantów USA.

Młodość

[edytuj |edytuj kod]
Miejsce narodzin 6. prezydenta USA
Jego ojciecJohn Adams również był prezydentem

John Quincy Adams urodził się 11 lipca 1767 wBraintree (obecnieQuincy), jako synJohna iAbigail Adams[1]. John Quincy był drugim dzieckiem państwa Adams[1]. W wieku 14 lat porzucił szkołę i udał się doPetersburga, gdzie został sekretarzem posła amerykańskiego, Francisa Dany[2]. Chcąc kontynuować naukę, po roku pobytu w Rosji, Adams udał się do Holandii, a zaraz potem do Paryża, gdzie był naocznym świadkiem podpisania traktatu kończącegoamerykańską wojnę o niepodległość[2].

W 1785 roku Adams wrócił do Stanów Zjednoczonych, by ukończyć studia[2]. Studiowałprawo naUniwersytecie Harvarda, które ukończył w dwa lata[2]. Następnie podjął pracę prawniczą w Newburyport, a w 1790 zdał egzamin zawodowy i mógł rozpocząć samodzielną praktykę[2]. Ponieważ ojciec zajmował wówczas stanowiskowiceprezydenta, młody Adams odmawiał przyjęcia państwowych posad, obawiając się zarzutów onepotyzm[2].

Początki w dyplomacji

[edytuj |edytuj kod]

Mimo wątpliwości Adams przyjął nominację odGeorge’a Washingtona naposła amerykańskiego w Holandii[2]. W 1794 wyjechał doHagi, gdzie spędził 3 lata[2]. Następnie prezydent Washington mianował goministrem w Portugalii, lecz Adams nigdy nie objął tego stanowiska[3]. Kiedy urząd prezydenta objął jego ojciec, John Quincy został mianowanyministrem pełnomocnym w Prusach[3]. Jego sukcesem było m.in. wynegocjowanie układu o przyjaźni i handlu[3].

Członek organów legislacyjnych

[edytuj |edytuj kod]

Po powrocie do kraju rozpoczął działalność prawniczą, jednak już rok później został wybrany stanowymsenatorem wMassachusetts[4]. Pomimo że oficjalnie był przedstawicielemPartii Federalistycznej, Adams często wchodził w konflikty z jej członkami i realizował własne zamierzenia, konfliktując się zarówno z macierzystym ugrupowaniem, jak i zDemokratycznymi Republikanami[4].

W latach 1803–1808 pełnił rolęsenatora USA1. klasy z Massachusetts[4]. Po rezygnacji z mandatu (na skutek sporu z własnym ugrupowaniem), powrócił do zawodu prawnika i został wykładowcą na Harvardzie[4].

Ambasador w Europie

[edytuj |edytuj kod]

Kiedy prezydentem zostałJames Madison, mianował Adamsaministrem pełnomocnym w Rosji[5]. Po przybyciu doMoskwy, nawiązał poprawne stosunki z caremAleksandrem I[5]. W 1811 roku Madison zaproponował przyszłemu prezydentowi godność sędziegoSądu Najwyższego, jednak ten odmówił[5]. Wkrótce potem prezydent odwołał Adamsa z placówki dyplomatycznej w Moskwie, by powierzyć mu funkcję negocjatorapokoju gandawskiego, kończącegowojnę USA z Wielką Brytanią[5]. Po udanych rozmowach został on skierowany doLondynu, by negocjować układ o przyjaźni i handlu z Anglikami, a następnie objąć funkcjęposła amerykańskiego w Londynie[5]. Rolę tę pełnił w latach 1815–1817[5].

Sekretarz stanu

[edytuj |edytuj kod]
PieczęćDepartamentu Stanu

W 1817 powrócił do Stanów, aby we wrześniu objąć stanowiskosekretarza stanu USA wgabinecieJamesa Monroego[6].

Jednym z pierwszych wyzwań, jakie musiał podjąć Adams, był spór z Hiszpanią o zachodnią granicę USA[6]. Nowy sekretarz stanu prowadził wówczas negocjacje z hiszpańskim posłem wWaszyngtonie,Louisem de Onisem[6]. Adams chciał, by przebiegała ona na granicy stanuTeksas, natomiast Hiszpanie postulowali, by znaczyła ją rzekaRio Grande lubKolorado[6]. Po nieudanej mediacji Anglii, 25 kwietnia 1818 Hiszpania uznała cesjęFlorydy, w zamian za ustępstwo w sprawie granicy oraz obietnicę nieingerencji w ruch wyzwoleńczy krajów latynoamerykańskich[6]. W wyniku atakuAndrew Jacksona na Florydę rozmowy zostały zerwane, ale dzięki działaniom Adamsa (wystosował on m.in. list z żądaniem, by Hiszpania kontrolowała plemiona indiańskie na Florydzie lub oddała teren dobrowolnie) rozmowy zostały wznowione[7]. Kolejnymi problemami w relacjach z Hiszpanią były propozycje unieważnienia nadania ziem na Florydzie, a także uznanie rewolucji w Ameryce Południowej[8]. Rząd hiszpański stopniowo łagodził swoje żądania i wystosowywał coraz bardziej kompromisowe propozycje, jednak Adams konsekwentnie podtrzymywał swoje ekspansjonistyczne wymogi[8].Pakt pomiędzy sekretarzem stanu a posłem hiszpańskim został podpisany 22 lutego 1819 roku, w większości w formie wymaganej przez Stany Zjednoczone[8]. Zakładał on, że granica USA będzie biec przez rzekęSabine do 42. równoleżnika i stamtąd doOceanu Spokojnego[8]. Hiszpania wyrzekła się prawa doOregonu, a także oddałaFlorydę Wschodnią, przy czym Stany Zjednoczone zajęły takżeFlorydę Zachodnią[8]. Układ wymagał jednak ratyfikacji obu krajów –Kongres USA uczynił to niemal natychmiast, jednak król Hiszpanii podpisał go dopiero w 1820 roku[9]. Z powodu tak dużej zwłoki, powstał kolejny kryzys w relacjach pomiędzy oboma krajami[9]. Ostatecznie układ został ponownie przedstawiony w Kongresie, gdzie został przegłosowany 19 lutego 1821, a jego ratyfikacja przez królaFerdynanda VII odbyła się 24 października 1820[10].

Adams sprzeciwiał się jednak interwencji w Ameryce Południowej, nie chcąc narazić się mocarstwom europejskim i wplątać kraj w kolejny konflikt[10]. Jednocześnie protestował przeciwko przekazaniuKuby Wielkiej Brytanii, uważając to za działanie wrogie wobec Stanów Zjednoczonych[11]. Był zmuszony także negocjować z Rosją, która w 1821 roku zablokowała całe zachodnie wybrzeże USA[11]. W rzeczywistości car Aleksander I nie planował kolonizować tych terenów, jednak Adams uznał to za zagrożenie[11]. Szybko zostały podjęte rozmowy pokojowe, które zakończyły się 17 kwietnia 1824, kiedy to podpisano porozumienie, według którego południowa granica terenów rosyjskich przebiegać miała około 54. równoleżnika[11]. Jeszcze zanim rozpoczęły się rozmowy pomiędzy Rosją a Stanami Zjednoczonymi, John Quincy Adams, wystosował do posła amerykańskiego w Rosji, Henry’ego Middletona instrukcje, mówiące że USA nie będzie ingerować w konflikty mocarstw europejskich (licząc w tej kwestii na wzajemność), a także że kontynent amerykański nie może być obiektem dalszej kolonizacji Europy[11]. Zawarte w liście tezy były podstawą do opracowania tzw.doktryny Monroego, której Adams był współautorem[11].

Prezydentura

[edytuj |edytuj kod]
Gabinet Johna Quincy’ego Adamsa (1825–1829)
UrządNazwiskoKadencja
PrezydentJohn Quincy Adams1825–1829
WiceprezydentJohn C. Calhoun1825–1829
Sekretarz stanuHenry Clay1825–1829
Sekretarz skarbuRichard Rush1825–1829
Sekretarz wojnyJames Barbour1825–1828
Peter B. Porter1828–1829
Prokurator generalnyWilliam Wirt1825–1829
Poczmistrz generalnyJohn McLean1825–1829
Sekretarz Marynarki WojennejSamuel L. Southard1825–1829
Stany zaznaczone na różowo poparły J.Q. Adamsa w Izbie Reprezentantów
Wiceprezydentem w jego gabinecie byłJohn C. Calhoun

Kiedy kończyła się kadencja Monroego, Partia Federalistyczna była na tyle słaba, że nie potrafiła wystawić zgodnie kandydata, natomiast Partia Demokratyczno-Republikańska była podzielona i ostatecznie wystawiła aż czterech: Johna Quincy’ego Adamsa,generała Andrew Jacksona (senatora z Tennessee),sekretarza skarbuWilliama Crawforda orazspikera Izby ReprezentantówHenry’ego Claya[12]. Wgłosowaniu powszechnym zwyciężył Jackson, natomiast Adams zajął drugie miejsce[12]. Wynik głosowania wKolegium Elektorów pozostał nierozstrzygnięty, bowiem Jackson otrzymał 99 głosów (~38%), natomiast Adams – 84 głosy (~32%)[12]. Zgodnie z12. poprawką do Konstytucji USA, gdy głosowanie w Kolegium nie jest rozstrzygające, prawo do wyboru prezydenta przechodzi naIzby Reprezentantów, tyle że głosuje się stanami[12]. Początkowo głosowanie także nie przynosiło rezultatów, więc Henry Clay (polityczny rywal Adamsa) wycofał swoją kandydaturę i poparł sekretarza stanu[13]. Dzięki temu Adams uzyskał głosy 13 z 24 stanów, przy 7 głosach dla Jacksona[13]. Zdaniem historyków Clay zdecydował się poprzeć Adamsa, dzięki zawartemu pomiędzy nimi porozumieniu, na mocy którego przyszły prezydent miał powołać Claya na stanowisko sekretarza stanu w swojej administracji[13]. Tak też się stało – gdy Adams objął urząd, mianował Claya sekretarzem stanu – na całą kadencję[13]. Na urządwiceprezydenta został obranyJohn C. Calhoun, który otrzymał 182 głosy elektorskie[13].

John Q. Adams został zaprzysiężony na urząd w południe 4 marca 1825 w jednej z salIzby Reprezentantów. Zaprzysiężenia dokonałprezes Sądu NajwyższegoJohn Marshall, dla którego była to siódma przysięga prezydencka.

Nowy prezydent, jako ekspansjonista, cieszył się, że do Unii dołączały kolejne stany, jednak jego celem było przede wszystkim skonsolidowanie tych, które już były zrzeszone i rozwinięcie ich pod względem gospodarczym[13]. Pomimo opozycji Kongresu, Adamsowi udało się przeforsować ustawy zwiększające wydatki na budowy dróg, usprawnienie infrastruktury czy badania zasobów naturalnych[13]. Dopilnował m.in. budowykanałów pomiędzy rzeką Ohio a Chesapeake. Prezentował także postawę proindiańską i chciał, aby na zachodzie kraju wyznaczono specjalne strefy dla zamieszkaniaIndian, jednak pomysł ten spotkał się z dużym oporem w Kongresie i wniosek został odrzucony[13].

Jego proindiańska postawa i działania ponad interesami partyjnymi nie przysporzyły mu popularności, ani wśród polityków, ani wśród społeczeństwa amerykańskiego, dlatego kandydował w wyborach prezydenckich z ramienia Narodowej Partii Republikańskiej (frakcji wyłonionej z Partii Demokratyczno-Republikańskiej). Rywalem Adamsa był ponownieAndrew Jackson z Partii Demokratycznej[14]. Jackson wystąpił z serią oskarżeń pod adresem Adamsa, głównie ze względu na jego domniemany układ z Henrym Clayem[14]. Adams uważał, że nie powinien odpowiadać na zarzuty tego typu, co przyczyniło się do jego porażki, zarówno wwyborach powszechnych, jak i w Kolegium Elektorów, gdzie uzyskał 83 głosy, wobec 178 głosów Jacksona[14]. Podobnie jak jego ojciec, Adams zbojkotował uroczystość zaprzysiężenia swojego następcy[14].

Nominacje do Sądu Najwyższego

[edytuj |edytuj kod]

John Q. Adams nominował jednegosędziego Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych:

Emerytura

[edytuj |edytuj kod]

Po opuszczeniuBiałego Domu powrócił do rodzinnej posiadłości w Braintree. W 1830 roku został wybrany do Izby Reprezentantów. Do końca życia był jednym z najbardziej wpływowych jej członków[15]. Sprzeciwiał się wówczas urzędującemu prezydentowi Jacksonowi, choć potrafił poprzeć jego inicjatywy, które uważał za słuszne[15]. Konsekwentnie walczył o zniesienieniewolnictwa, dlatego też sprzeciwiał się aneksji Teksasu[15]. Z jego inicjatywy powstał m.in.Smithsonian Institution, a pierwsze obserwatorium astronomiczne nazwane zostało później jego nazwiskiem –Mount Adams[15].

W 1834 bez powodzenia ubiegał się o urządgubernatora Massachusetts, jako kandydat Partii Antymasońskiej[15].

Śmierć

[edytuj |edytuj kod]
Miejsce spoczynku prezydentów Adamsów z żonami w Quincy

W 1846 roku Adams doznałwylewu krwi do mózgu, w wyniku czego zostałsparaliżowany[15]. Cztery miesiące później jego stan zdrowia poprawił się, zatem były prezydent powrócił do prac w Izbie Reprezentantów[15]. 21 lutego 1848, w trakcie obrad, ponownie doznał apopleksji i stracił przytomność[15]. Został wówczas przeniesiony do pokoju spikera Izby, gdzie zmarł dwa dni później[15]. Został pochowany wQuincy[15].

Życie prywatne

[edytuj |edytuj kod]
Louisa Adams – żona i synowa prezydentów

John Quincy Adams poznał swoją przyszłą żonę, córkę konsula amerykańskiego,Louisę Catherine Johnson w Londynie[3]. Ich ślub odbył się 26 lipca 1797[3]. Adamsowie mieli trzech synów i córkę, która zmarła rok po narodzinach[3].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abPastusiak 1999 ↓, s. 149.
  2. abcdefghPastusiak 1999 ↓, s. 150.
  3. abcdefPastusiak 1999 ↓, s. 151.
  4. abcdPastusiak 1999 ↓, s. 152.
  5. abcdefPastusiak 1999 ↓, s. 153.
  6. abcdePastusiak 1999 ↓, s. 154.
  7. Pastusiak 1999 ↓, s. 155.
  8. abcdePastusiak 1999 ↓, s. 156.
  9. abPastusiak 1999 ↓, s. 157.
  10. abPastusiak 1999 ↓, s. 159.
  11. abcdefPastusiak 1999 ↓, s. 160.
  12. abcdPastusiak 1999 ↓, s. 162.
  13. abcdefghPastusiak 1999 ↓, s. 163.
  14. abcdPastusiak 1999 ↓, s. 164.
  15. abcdefghijPastusiak 1999 ↓, s. 165.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Prezydenci Stanów Zjednoczonych

Pieczęć prezydentów USA

Sekretarze stanu Stanów Zjednoczonych

Pieczęć

Gabinet Jamesa Monroego (1817–1825)

Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów

Pieczęć prezydenta USA

Gabinet Johna Quincy’ego Adamsa (1825–1829)

Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów

Pieczęć prezydenta USA

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Quincy_Adams&oldid=77568769
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp