Zobacz też:John Foster. | |||
| Data i miejsce urodzenia | 25 lutego 1888 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 maja 1959 | ||
| 52.Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych | |||
| Okres | od 26 stycznia 1953 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
 | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
| |||
John Foster Dulles (ur.25 lutego1888 wWaszyngtonie, zm.24 maja1959 tamże) – amerykański polityk,sekretarz stanu. Człowiek Roku1954 według magazynu „Time”.
Urodził się w rodzinie polityków. Jego dziadekJohn W. Foster i wujekRobert Lansing pełnili funkcję sekretarzy stanu. Był starszym bratemAllena Dullesa.
Ukończył studia naUniwersytecie w Princeton i George Washington University Law School, gdzie studiował prawo. Następnie zaczął pracować w firmie prawniczej. W 1918 prezydentWoodrow Wilson mianował go doradcą przy amerykańskiej delegacji wysłanej na konferencję wersalską. Następnie doradzał republikańskiemu politykowi i kandydatowi na prezydenta USA w 1944,Thomasowi Deweyowi w kwestiach polityki zagranicznej. W 1945 uczestniczył w konferencji wSan Francisco i pomógł opracowaćKartę Narodów Zjednoczonych. W 1949, przez pięć miesięcy był senatorem z Nowego Jorku.
Po zwycięstwieDwighta Eisenhowera został mianowany sekretarzem stanu USA. Był zdecydowanym antykomunistą. PopierałFrancję w jej wojnie zViệt Minhem. Wsławił się również tym, że odmówił uściśnięcia dłoniZhou Enlaiowi podczas konferencji genewskiej w 1954. W 1956 potępił zaangażowanie Francji i Wielkiej Brytanii wkryzysie sueskim.
Sporo czasu poświęcił na budowanieNATO jako strategię walki z komunizmem, grożąc masowym odwetem w razie wojny. Doprowadził również do podpisania paktuANZUS iSEATO.
Pod pretekstem walki z komunizmem zwalczał rządy które mogły zagrozić gospodarczym interesom USA. Za jego wiedzą i aprobatą, CIA w 1953 przeprowadziłaoperację Ajax, w wyniku której obalono premieraIranuMohammeda Mossadegha. Rok później, w taki sam sposób CIA odsunęła od władzy lewicowy rząd prezydentaGwatemaliJacobo Arbenza Guzmána, który przyjął wcześniej dostawy broni z bloku komunistycznego[potrzebny przypis].
W czerwcu 1954 USA i Wielka Brytania ogłosiły deklarację „Potomac”, która zapowiadała, że kraje te nie będą stroną w porozumieniach uznających „status quo” w Europie Wschodniej, tym samym wypowiedzieli się przeciw zniewoleniu Europy Środkowo-Wschodniej przez ZSRR. W grudniu1955 John Dulles stwierdził, że „pokojowe uwolnienie narodów ujarzmionych było, jest i pozostanie tak głównym celem polityki zagranicznej USA, jak długo ten cel nie zostanie osiągnięty”[potrzebny przypis]. W 1956 sprzeciwił się zakupowi broni w USA przez Egipt, w czasie wojny o kanał sueski. W czasie tego konfliktu administracja prezydenta Eisenhowera nie była zainteresowana w eskalowaniu tego konfliktu w rejonie. Ten krok pomógł jednak ZSRR w uzyskaniu wpływów na Bliskim Wschodzie.
Dulles zaczął cierpieć na chorobę nowotworową. Zły stan zdrowia zmusił go do ustąpienia w kwietniu 1959. Zmarł miesiąc później.
| 1. klasa | |
|---|---|
| 3. klasa |
