Żołnierze JW GROM są przygotowani do prowadzeniaoperacji specjalnych, w tym: działań ratunkowych, akcji bezpośrednich, działań przeciwterrorystycznych zwłaszcza na terytoriach wrogich państw oraz innych objętych wojną, kryzysem itd. Jednostka jest polskim odpowiednikiem jednostek specjalnych: amerykańskich 1st Special Forces Operational Detachment „Delta” (tzw.Delta Force),SEALs DEVGRU – Naval Special Warfare Development Group, brytyjskiejSAS, izraelskiegoSajjeret Matkal[8].
Jednostka może wykonywać zadania:
leśne (taktyka zielona) – organizowanie doraźnych lub planowych pułapek, zasadzek, właściwe reagowanie na wymianę ognia, walka wręcz, ubezpieczone marsze, ciche poruszanie się z użyciem kamuflażu, wychodzenie z zasadzek, obserwacja, przenikanie, naprowadzanie ataków lotniczych, rozmieszczanie snajperów itp. Taktyka obejmuje również metody dotarcia do miejsca operacji drogą lotniczą, w tym zrzuty naspadochronach z dużej wysokościHALO iHAHO oraz zjazd na linach z helikoptera,
miejskie (taktyka czarna) – działania antyterrorystyczne na obszarze zurbanizowanym, zabudowanym, w tym w pomieszczeniach, pojazdach, samolotach, budynkach, ulicach, lotniskach, dworcach itp. Zespół CQB używany jest do walki z terrorystami na zagrożonym obszarze, zespół MOUT przejmuje i utrzymuje taki obszar,
wodne (taktyka niebieska) – działania pod wodą oraz na wodzie, w tym m.in. patrolowanie, nurkowanie, abordaże, także dotarcie do miejsca operacji drogą lotniczą lub wodną, w tym z użyciem helikoptera i/lub łodzi szturmowych[8].
Główne zadania JW GROM:
MOOTW – (ang.Military Operations Other Than War)operacje reagowania kryzysowego, operacje wojskowe inne niż wojna, w tym tzw.Non Combatment Evacuation – sprawne, bezpieczne i szybkie ewakuowanie osób z rejonów objętych walkami czy niepokojami społecznymi,
HR – (Hostage Rescue) odbijanie zakładników poza granicami kraju na potencjalnie wrogim terytorium,
Organizacja, liczba żołnierzy, szczegółowe dane dotyczące uzbrojenia i wyposażenia sąściśle tajne. Prasa zachodnia informowała, że w 2012 w jednostce służyło prawdopodobnie ok. 450 żołnierzy, w dwóch pododdziałach bojowych, a także komórkach sztabowych, logistycznych, informacyjnych, transportowych itp. Pierwsi dowódcy deklarowali, że jednostka samodzielnie pozyskuje niezbędne dane, posiada własny bank informacji na temat m.in. potencjalnych przeciwników.
Dowództwo,sztab i większość struktur zlokalizowane są w Warszawie w dzielnicyRembertów. Jednostka składa się zpododdziałów, w tym: stołeczny Zespół Bojowy A realizujący działania lądowe, Zespół Bojowy B wGdańsku, działający na akwenach i Zespół Bojowy C. Organizacja jednostki wojskowej wzorowana jest na strukturze brytyjskiego22nd SAS Regiment oraz tzw.1st Special Forces Operational Detachment Delta (w mass mediach –Delta Force, wDepartamencie Obrony USA – dawniejCombat Applications Group [CAG], obecnieArmy Compartmented Elements [ACE]). Organizacja przypomina australijskiSAS Regiment, są w niej pododdziały specjalistyczne zamiast plutonów poszczególnych specjalności, jak np. w brytyjskim 22 pułku SAS.
Wśród żołnierzy jednostki znajdują się tzw. operatorzy, czyli dowódcy zespołów (pododdziałów) bojowych. Każdy z nich ma co najmniej dwie specjalności, np. operatoraradiostacji, strzelca wyborowego, sapera, chemika,ratownika medycznego, kierowcy. Ponadto żołnierze pododdziałów zabezpieczenia: analitycy, elektronicy, informatycy, specjaliści od materiałów wybuchowych (Explosive Ordnance Disposal – EOD (saperzy). W składzie zespołów bojowych są specjaliści m.in. od wybuchowego wdzierania się do szturmowanych pomieszczeń) (Method of Entry, MoE) oraz technicy różnych specjalności. Najmniejsząkomórką organizacyjną jest zazwyczaj sześcioosobowa sekcja, wchodzi w skład grupy, ta w skład zespołów. Jednostka posiada dwa własne śmigłowceBlack Hawk[9], a także tzw. Wysuniętych Nawigatorów Naprowadzania Lotnictwa (ang. JTAC). W jednostce wykorzystuje się psy służbowe rasyowczarek belgijski[10].
Istnieje kilka wytłumaczeń pochodzenia nazwy jednostki. Oficjalnie wywodzi się ją jakoskrótowiec od „Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego”[25]. Według innej wersji ma ona nawiązywać do imienia gen.Gromosława Czempińskiego, funkcjonariuszaSB,UOP, który w 1990 uczestniczył w operacji wywiadowczej, o filmowej nazwieOperacja Samum, w której uczestnikami było kilku ówczesnych oficerów JW 2305, m.in. ppłk Jacek Bartosiak, będący później szefem wyszkolenia strzeleckiego i snajperem w jednostce. Według tej wersji, wdzięczni za jej sukces Amerykanie sfinansowali stworzenie JW 2305[26]. Według kolejnej wersji nazwa została przyjęta odGrupy Realizacyjnej OperacjiMost, w skład której wchodzili m.in. funkcjonariuszeDepartamentu I MSW m.in.Gromosław Czempiński,Sławomir Petelicki, zajmujący się ochroną emigracji dużej liczby obywateli ZSRR pochodzeniażydowskiego z ZSRR przez Polskę do Izraela wlatach 90. XX wieku[potrzebny przypis].
Od utworzenia w 1990 do 1999 była to jednostka typu wojskowego wMinisterstwie Spraw Wewnętrznych, jako pododdział ochronny i kontrterrorystyczny. W latach 1990–1992 Grupa Realizacyjna Operacji Most ochraniałaemigrację obywateli ZSRR pochodzenia żydowskiego, z ZSRR do Izraela tranzytem przez Polskę. Po zakończeniu tego zadania ówczesny minister SWAntoni Macierewicz zdecydował zachować zdolności, jakie nabyła jednostka. W 1994 uczestniczyła w Operacji Uphold Democracy, wykonując zadania ochronne. Była to pierwsza operacja zagraniczna jednostki.
2002–2004 – w Islamskim Państwie Afganistanu, Bahrajnie, Republice Kirgiskiej, Kuwejcie, na Oceanie Indyjskim,
2002–2003 – na wodach Zatoki Perskiej: abordaże na statki, nadzór nad realizacją embarga ONZ na handel ropą naftową z Irakiem,
2003–2004 – Iraqi Freedom: zdobycie abordażem terminalu naftowego KAAOT w porcieUmm Kasr (Basra), zdobycie zapory wodnej Mukarayin, operacje specjalne, poszukiwanie oraz neutralizacja współpracowników Husajna, członków terrorystycznej Al – Kaidy (zamerykańskiej talii kart),
2002–2004, 2007–2013 – Afganistan, operacje na terenie kraju, uwolnienie 20 zakładników, ochrona polskich żołnierzy w Bagram, ochrona VIP-ów,
2021 – Afganistan, ewakuacja ponad tysiąca osób, w tym VIP, obywateli państw sojuszniczych oraz współpracujących z sojusznikami i organizacjami międzynarodowymi obywateli Afganistanu; m.in. współpracowników Litwy, Łotwy, Holandii, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
W 1997 powstała Fundacja Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych G.R.O.M., a jej pomysłodawcą był Sławomir Petelicki[32]. Należą do niej byli członkowie elitarnych jednostek specjalnych, którzy oferują szersze wykorzystanie swoich umiejętności i doświadczenia. Prezesem fundacji jest ppłk rez. Adam Lizoń, a w składzie zasiadają m.in.Romuald Szeremietiew iJanusz Cisek[33].
24 stycznia 2011 powstała Fundacja „Sprzymierzeni z GROM”[34], której podstawowym celem jest pomoc weteranom i żołnierzom głównie sił specjalnych oraz funkcjonariuszom innych służb mundurowych, a także wspieranie edukacji historycznej młodzieży. W Radzie Fundacji zasiada m.in. Piotr Gąstał, były dowódca JW GROM[35].
W 2001 książkaHuberta Królikowskiego pt.Wojskowa Formacja Specjalna GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej była na liście dziesięciu najlepiej sprzedających się książek polskich autorów[36].
Jednostka ta pojawiła się w grze komputerowejMedal of Honor: Warfighter wyprodukowanej przez Danger Close, wydana w Polsce przez Electronic Arts Polska.
O Jednostce Wojskowej GROM została wydana książkaGROM Siła i Honor autorstwa Michała Komara w rozmowie z gen. bryg. Sławomirem Petelickim.
O Jednostce Wojskowej GROM została wydana książkaSzturman autorstwa Dominika Rutkowskiego w rozmowie z Ppłk Krzysztofem Przepiórką, opowiadająca o kulisach powstania i funkcjonowania GROM-u.
O historii Jednostki Wojskowej GROM i sukcesach GROM-owców na misjach zagranicznych powstał film dokumentalnyGROM Prawdziwa Historia.
Wspomnienia ze służby w Jednostce Wojskowej GROM spisali i wydali byli żołnierze jednostki: Andrzej K. Kisiel (współautor: Marcin Rak)Trzynaście moich lat w JW GROM[37] oraz książki byłego operatora o pseudonimie Naval:Przetrwać Belize[38],Ostatnich gryzą psy[39],Zatoka[40], Camp Pozzi[41] iChłopaki z Marsa[42].
W grach komputerowych z seriiRainbow Six pojawiają się fikcyjne postacie: Kazimiera Rakuzanka, Ela Bosak, i Zofia Bosak które przedstawione są jako operatorki JW GROM[43][44].
Jednostka GROM została także wspomniana, po prośbach graczy, w grzeCall of Duty: Modern Warfare, w sklepie za opłatą (punkty COD) można było zakupić skórkę operatora GROM, a także zestaw kosmetycznych dodatków (m.in. broń, emblemat itp.).
↑HubertH.KrólikowskiHubertH.,Koncepcja i tworzenie JW GROM jako jednostki sił operacji specjalnych, „Bezpieczeństwo” (nr 2 (XXXIX)), 2020,ISSN2451-0718. Brak numerów stron w czasopiśmie
dr hab. Sławomir Bylina: Siła i Ogień. Społeczno-militarne uwarunkowania Jednostki Wojskowej AGAT w Gliwicach im. Gen. Dyw. Stefana Roweckiego „Grota”. Warszawa: Difin Sp. z.o.o., 2021.ISBN 978-83-8270-002-2.
Dominik Rutkowski: Szturman. Warszawa: Czerwone i Czarne Sp. z o. o. S.K.A., 2017.ISBN 978-83-7700-296-4.
Ten artykuł dotyczy jednostki specjalnej. Zobacz też:inne artykuły dotyczące znaczenia słowa Grom.
Osobny artykuł:Uzbrojenie i sprzęt bojowy Wojsk Specjalnych.
