_-_Le_mar%25C3%25A9chal_Lannes_(1769-1809)%2c_1834.jpg) | |||
| Marszałek Francji | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Przebieg służby | |||
| Siły zbrojne | |||
| Główne wojny i bitwy | |||
 | |||
| Odznaczenia | |||
   [1] [2] | |||
| |||
Jean Lannes (ur.10 kwietnia1769 wLectoure (Gers), zm.31 maja1809 wWiedniu) –marszałek cesarstwa od1804, książę Montebello[2].
Był synem stajennego i przygotowywano go do zawodu farbiarza. Odbył bardzo krótką edukację, lecz wielką siłą i sprawnością zapewnił sobie awans na starszego sierżanta batalionu ochotników zGers, do którego wstąpił po wybuchu wojny pomiędzyHiszpanią aI Republiką Francuską. Walczył w kampaniach wPirenejach w 1793 i 1794 i dzięki nienagannej służbie awansował na pułkownika (chef de brigade). Jednak podczas reformy armii przeztermidorian w 1795 został zdegradowany.
Wstąpił ponownie jako ochotnik do armii włoskiej i w słynnej kampanii 1796 ponownie wywalczył sobie kolejne awanse, aż do mianowania generałem brygady przezNapoleona. Odznaczył się we wszystkich bitwach. Został ranny podArcole pomagając Napoleonowi uciec przed nadchodzącymi wojskami austriackimi. Wybrany przez niego, by towarzyszył podczas wyprawy doEgiptu (10 maja 1799 otrzymał tam nominację na generała dywizji), jako dowódca jednej z brygad generałaKlebera odznaczył się również w tej kampanii, zwłaszcza podczas odwrotu zSyrii.
Wraz z Napoleonem powrócił do Francji i pomagał mu wprzewrocie 18 brumaire’a (8 listopada 1799). Po przejęciu władzy przez Napoleona został mianowany dowódcąGwardii Konsularnej. Dowodził przednią strażą wojsk francuskich podczas przekraczaniaAlp w 1800 roku: jako pierwszy w nocy z 14/15 maja (24/25 floréala) wyruszył ze swą dywizją ze szwajcarskiej miejscowościBourg-Saint-Pierre naPrzełęcz św. Bernarda i pierwszy osiągnąłSaint-Rhémy-en-Bosses po stronie włoskiej; zajął tam pozycje obronne wokół wsi i podjął niezbędne działania zabezpieczające przejście kolejnych oddziałów. W trakcie kampanii włoskiej miał decydujący wpływ na zwycięstwo wbitwie pod Montebello (stąd tytuł książęcy nadany mu później) i dowodził częścią wojsk wbitwie pod Marengo.
W 1801 r. Napoleon wysłał go jakoambasadora doPortugalii. Wskutek rozbieżnych opinii co do jego zdolności w tej funkcji, Napoleon nie korzystał już niego jako dyplomaty. Po ogłoszeniu cesarstwa zostałMarszałkiem Francji (1804) i ponownie dowodził przednią strażą wielkiej armii cesarskiej w kampanii austriackiej. Wbitwie pod Austerlitz w grudniu 1805 dowodził lewym skrzydłem wojsk. W trakcie kampanii napoleońskich w latach 1806–1807 znajdował się u szczytu chwały; dowodząc swymi korpusami odznaczył się przeprowadzeniem ich przezLas Turyński, akcją podSaalfeld/Saale (studiowanej obecnie jako wzorcowa we francuskiej szkole oficerskiej), wbitwie pod Jeną-Auerstedt ipod Pułtuskiem. Jego dowodzenie przednią strażą wbitwie pod Frydlandem było jeszcze bardziej wzorowe. Był jednym z najodważniejszych dowódcówNapoleona, który o nim powiedział: „Znalazłem gopigmejem, a zostawiłem gigantem”. Jako przyjaciel cesarza mógł wyjątkowo zwracać się do niego per „ty”; w 1807 otrzymał od niego restytuowaneksięstwo siewierskie.
Następnie został poddany próbie jako szef sztabu Napoleona, który zabrał go doHiszpanii w 1808 i powierzył mu wydzielone zgrupowanie wojsk.Pod Tudelą udało mu się odnieść zwycięstwo nad generałemCastañosem. W styczniu 1809 r. wysłano go dla zdobyciaSaragossy, co nastąpiło 21 lutego, po obronie znanej jako jedna z najzaciętszych w historii.
Osobny artykuł:oblężenie Saragossy (1809).Jako księciu Montebello Napoleon w 1809 po raz ostatni powierzył mu dowodzenie przednią strażą armii cesarskiej. Brał wtedy udział w starciach w okolicachEggmühl i w czasie marszu naWiedeń. Jego korpus prowadził armię francuską przezDunaj i wraz zMasseną walczył w morderczejbitwie pod Aspern. 22 maja 1809 r. zmuszony tam do odwrotu, otrzymał śmiertelną ranę: wystrzelony pociskrykoszetował trafiając go w skrzyżowane nogi, które potem amputowano, lecz mimo prób ratowania zmarł z ran 31 maja w Wiedniu. Jeszcze podczas toczącej się bitwy, tuż po operacji odwiedził go wzruszony Napoleon. Umierając Lannes wypowiedział do niego słowa:Panie, za kilka godzin stracisz jedyną osobę, która cię kocha.
Jego najstarszy syn został mianowanyparem Francji przezLudwika XVIII.
.svg)
