Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Jarosław (województwo podkarpackie)

Na mapach:Ziemia50°01′08″N 22°41′01″E/50,018889 22,683611
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy miasta w Polsce. Zobacz też:inne znaczenia.
Jarosław
miasto igmina
Ilustracja
Ratusz w Jarosławiu
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jarosławski

Data założenia

XI-XII w.[1]

Prawa miejskie

1375

Burmistrz

Marcin Nazarewicz

Powierzchnia

34,62[2] km²

Wysokość

170–258[3] m n.p.m.

Populacja (31.12.2024)
• liczba ludności
• gęstość


34 966[4]
1010 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 16

Kod pocztowy

37-500

Tablice rejestracyjne

RJA

Położenie na mapie powiatu jarosławskiego
Mapa konturowa powiatu jarosławskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jarosław”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jarosław”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jarosław”
Ziemia50°01′08″N 22°41′01″E/50,018889 22,683611[5]
TERC (TERYT)

1804011

SIMC

0972192

Urząd miejski
Rynek 1
37-500 Jarosław
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Sgraffito z panoramą średniowiecznego Jarosławia
Zabytkowa studnia w rynku
Ratusz miejski
Ratusz miejski - elewacja frontowa
Widok na rynek od strony Placu Św. Michała
Kamienica Rynek 11 (XVI-XVIII w.) w której mieszkałakrólowa Marysienka, obecnie siedzibaStowarzyszenia Miłośników Jarosławia
Podcienie w jarosławskim rynku od strony wschodniej
Kościół i klasztor Dominikanów
Cerkiew konkatedralna pw. Przemienienia Pańskiego
Mury miejskie
Ulica Farna
Ulica Grodzka
Najwęższa miejska kamienica o szerokości 2,5 m przy ulicy Grodzkiej
Mały Rynek w Jarosławiu
Zabytkowa kapliczka w Parku im. Czesławy "Baśki" Puzon

Jarosławmiasto wPolsce, wwojewództwie podkarpackim, siedzibapowiatu jarosławskiego orazgminy wiejskiej Jarosław, położone nadSanem, na pograniczu dwóch krain geograficznych:Doliny Dolnego Sanu iPodgórza Rzeszowskiego. Według tradycji, miasto zostało założone w 1031 roku przez wielkiego księciaRusi KijowskiejJarosława I Mądrego.

Leży w historycznejziemi przemyskiej[6]Rusi Czerwonej. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1375 roku położone było w XVI wieku wwojewództwie ruskim[7]. Jarosław uzyskałprawo składu w 1443 roku[8].

Za czasów I Rzeczpospolitej Jarosław stanowił trzeci (poPrzeworsku iPrzemyślu) co do ważności ośrodek miejski ziemi przemyskiej[9].

Wedługaustriackiego spisu ludności z 1900 w 1640 budynkach w Jarosławiu na obszarze 2617 hektarów mieszkało 22 660 osoby, z czego 12 228 (54%) byłokatolikami, 5703 (25,2%) wyznawcamijudaizmu, 4457 (19,7%)grekokatolikami, a 270 (1,2%) innej religii lub wyznania, 19 269 (85%) było polsko-, 1448 (6,4%) ukraińsko-, 893 (3,9%) niemiecko-, a 208 (0,9%) innojęzycznych[10].

Od 23 grudnia 1920 r.[11] do 18 sierpnia 1945 r. znajdowało się na tereniewojewództwa lwowskiego[12]. Od 1945 do 1974 wchodziło w skład województwa rzeszowskiego.W latach 1975–1998 miasto należało administracyjnie dowojewództwa przemyskiego.

Położenie i struktura powierzchni

[edytuj |edytuj kod]

Jarosław położony jest na lewejterasie Sanu. Miasto znajduje się na styku dwóch krain geograficznych:Podgórza Rzeszowskiego orazDoliny Dolnego Sanu. Leży na wysokości między 210 a 240 m n.p.m. W okolicy miasta występują charakterystyczne dla obszarówlessowych głębokiewąwozy. W obrębie miasta do Sanu wpadają trzy potoki: Stawki, Miłka i Głęboka[13].

Według danych z roku 2002[14] Jarosław ma obszar 34,61 km², w tym:

  • użytki rolne: 72%
  • użytki leśne: 0%

Miasto stanowi 3,35% powierzchni powiatu.

Ochrona środowiska

[edytuj |edytuj kod]

Według raportuŚwiatowej Organizacji Zdrowia w 2016 roku Jarosław został sklasyfikowany jako 47. najbardziej zanieczyszczone miastoUnii Europejskiej[15].

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Najstarsze ślady pobytu człowieka w regionie jarosławskim sięgają okresuschyłkowego paleolitu. W dobieneolitu rejon Podgórza oraz dolinaSanu były pokryte sieciąosad. Świadczą o tym liczne ślady w postaci odnalezionychcmentarzysk,ceramiki, narzędzi, broni. Na przełomie VII i VI w. p.n.e. we wschodniej części obszaru pojawili się przedstawicielescytyjskiego kręgu kulturowego, przybyli tu z terenów dzisiejszejUkrainy. W VI-VI w. n.e.Brama Przemyska została objęta przez najstarsze osadnictwosłowiańskie.

Przyjmuje się, iż tereny te razem z resztąGrodów Czerwieńskich wchodziły w skład państwaMieszka I. W roku 981 zostały opanowane przezWłodzimierza I Wielkiego, księcia ruskiego, następnie odzyskane w roku 1018 przezBolesława I Chrobrego, a w roku 1031 przejęte przez księciakijowskiegoJarosława I Mądrego. Według tradycji już wtedy książę Jarosław założył tugród, jednak najstarsze źródła pisane dotyczące Jarosławia znajdujemy dopiero w roku 1152. Zapiski w kronicestaroruskiej określają miasto jako gród warowny, należący do księciahalicko-włodzimierskiego. Pierwsza lokacja miasta miała miejsce w 1323 r. w rejonie tzw. Wzgórza Benedyktynek.[16] W roku 1340 zgodnie z testamentem piastowskiego księciaBolesława Jerzego II, będącego po kądzieli potomkiem Jarosława Mądrego, księstwo Halickie wraz z Jarosławiem zajęte zostało przezKazimierza Wielkiego. Udokumentowanalokacja miasta na prawie niemieckim zw.prawem magdeburskim na obecnym miejscu[16], dokonana przez namiestnikaRusi HalickiejWładysława Opolczyka, nastąpiła 7 grudnia 1375.[17]

Zarządcy Jarosławia

[edytuj |edytuj kod]

W 1387królowa Jadwiga podarowała Jarosław Janowi z Tarnowa herbuLeliwa. W rękach Tarnowskich pozostawał Jarosław prawie do końca XIV w.Jan Tarnowski, właściciel Tarnowa, Jarosławia,Przeworska i Wielowsi oraz przyległych kluczy, podzielił swój majątek pomiędzy dwóch synów: Jana i Spytka.Spytek I, przyjmując nazwisko Jarosławski herbu „Leliwa”, otrzymuje Jarosław orazBełżec, a jego syn Rafał przejmuje Przeworsk. Najbardziej znaną postacią w XV związaną z tym grodem byłRafał Tarnowski (zm. 1441), polski szlachcic herbu Leliwa, synSpytka I Jarosławskiego i Sandochny ze Zgłobienia, który był właścicielem Jarosławia i Przeworska oraz kasztelanem wojnickim i starostą lwowskim przed 1440 r.Spytek III Jarosławski, zarządca Jarosławia, przed 1481 r. był w związku z Jadwigą z Warzyszyna, z którą miał dwie córki:Annę Jarosławską iMagdalenę. Potem nastąpił syn Anny Jarosławskiej-Tarnowskiej herbu Leliwa i Jana Odrowąża, późniejszego wojewody ruskiego,Stanisław Odrowąż, co sprawiło, że Jarosław przejęliOdrowążowie. W końcu XVI w. jedyną właścicielką byłaZofia ze Sprowy Odrowąż Kostkowa – córka Stanisława Odrowąża (prawnuczka Spytka III), wdowa poJanie Krzysztofie Tarnowskim. Jej drugi mąż,Jan Kostka[18] po poślubieniu właściciel Jarosławia prowadził poważną działalność budowlaną, m.in. rozbudował zamek w Jarosławiu i postawił murowany pałac w Pełkiniach (1575-1580?). Ich córka księżnaAnna Ostrogska z Kostków (1575-1635) herbuDąbrowa sprowadziła do Jarosławiabenedyktynki. Była także fundatorką bursy przykolegium. Gdy w wieku 19 lat wyszła za mąż zaAleksandra Ostrogskiego zamieszkała z mężem na zamku w Jarosławiu. W 1606 wykupiła od swojej siostryKatarzyny Sieniawskiej drugą część Jarosławia. 24 maja 1636 po śmierci Anny Ostrogskiej dobra jarosławskie przypadły jej córkom,Katarzynie Zamoyskiej orazAnnie Alojzie Chodkiewicz, a także wnukomAleksandrowi Michałowi iKonstantemu Lubomirskim (synomZofii Ostrogskiej, najstarszej córki Anny, która zmarła w 1622 r.). Faktyczną opiekę nad miastem sprawowała hetmanowa Chodkiewiczowa.

Potem kolejno właścicielami miasta byliSieniawscy,Zamojscy,Wiśniowieccy,Koniecpolscy,Sobiescy, Sieniawscy,Sanguszkowie iCzartoryscy. Właścicielem Jarosławia był też m.in.August Aleksander Czartoryski Z rąk Czartoryskich miasto wykupiło się w drugiej połowie XIX w.

Miasto kupców i jarmarków

[edytuj |edytuj kod]

Jarosław, położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych ze Śląska na Ruś i z Gdańska na Węgry, a także nad dogodną drogą wodną, jaką byłSan, miał korzystne warunki rozwoju. Przyczynił się do tego także status miasta prywatnego, którego właściciele zabiegali o prawa i przywileje kupieckie. Znaczącym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym był już na początku XV w. 1464 rok to pierwsza znana data pojawienia sięŻydów w Jarosławiu[19]. W roku 1501 miasto otrzymałoprawo składu, co zmuszało przejeżdżającychkupców do zatrzymania się i wystawienia swoichtowarów. NadSanem powstał duży port rzeczny oraz warsztaty, w których wytwarzanoszkuty igalary. Rozwijało się rzemiosło, a rzemieślnicy byli skupieni w ponad 20cechach.[16]

Największy rozkwit miasta przypada na XVI i XVII wiek. W 1513 r. Jarosław był już otoczonymurami miejskimi z trzema bramami i kilkoma basztami obronnymi. Obronność miasta zwiększały dodatkowo pozostałe do dziś na jego przedpolu warowne klasztory i obronne folwarki. Ozdobą miasta był rozległy Rynek zratuszem, otoczony siatką ulic. Zabudowane było (zwłaszcza sam Rynek) obszernymi domami mieszczan, dającymi pomieszczenie ludziom i towarom. Te ostatnie przechowywano m.in. w kikukondygnacyjnych piwnicach, do których dostęp był bezpośrednio z Rynku. Wraz z rozwojem gospodarczym następował rozwój kulturalny. Już w XIV w. istniała tu pierwsza szkoła. W 1571 r. założone zostało kolegiumjezuitów, działała też znana drukarnia Jana Szeligi (zm. 1636).[16]

Odbywające się w Jarosławiujarmarki należały do największych w kraju, a nawet w Europie (podobno w XVI w. najbliższy większy jarmark odbywał się weFrankfurcie n. Menem)[20]. W czasie jarmarków odbywały się sesjeSejmu Czterech Ziem, który był przedstawicielstwemŻydów z Korony.

O rozmiarze jarmarku jarosławskiego świadczy liczba przybywających do miasta osób. Liczba ta wynosiła 30 tysięcy, przy liczbie stałych mieszkańców 3 tysiące. Nieliczni z nich mieścili się w samym mieście, większość nocowała w podmiejskich domostwach lub w namiotach i wozach. Cena za wynajęcie jednej izby w mieście na okres jarmarku (ok. 1 miesiąc) wynosiła 100–160 zł. W tym czasie rocznyczynsz z trzypiętrowej kamienicy weLwowie przy Rynku wynosił 330 zł, a w bocznej ulicy 150 zł. Wynajem lokali był dla kamieniczników źródłem znaczących zysków. Okresjarmarku był dobrym czasem również dla jarosławskich rzemieślników:piekarzy, rzeźników,piwowarów,krawców,szewców,kowali,stelmachów i innych, a także dla biedoty miejskiej. Jarmarki odbywały się trzy razy w roku. Ten największy odbywał się w świętoWniebowzięcia, pozostałe wPopielec i na św. Andrzeja. Tradycje kupieckie przetrwały w Jarosławiu do dziś.W roku 1632Szymon Starowolski w dzielePolonia zanotował: „Następnie idzieŁańcut (...) iRzeszów (...); mleka tu i płócien lnianych wielka jest zwykle obfitość, ponieważ wioski na całym tym obszarze zamieszkują potomkowie niemieckiego plemienia, wzięci na jakiejś wojnie przez Kazimierza Wielkiego, króla Polski, lub sprowadzeni zSaksonii, z dziećmi i żonami, aż w te okolice. Ci przeto o bydło i uprawę lnu troszczą się wielce i w porze jarmarków tak do innych okolicznych miast wymieniane towary zwożą na sprzedaż, jak przede wszystkim doRzeszowa i Jarosławia” (zob.Głuchoniemcy)[21].

26 sierpnia 1625 roku „...miasto w czasie jarmarku zgorzało przez co kupcy tu bawiący stracili do 10 milionów złotych, straciły jarmarki i miasto swoją wziętość”[22].

  • Rynek, 1. połowa XX w.
    Rynek, 1. połowa XX w.
  • Ratusz, około 1915
    Ratusz, około 1915
  • Kamienica Orsettich, około 1915
    Kamienica Orsettich, około 1915

Jarosław w czasie wojen

[edytuj |edytuj kod]
17 sierpnia 1245 r. – bitwa pod Jarosławiem

Bitwa pod Jarosławiem – stoczona 17 sierpnia 1245 nadSanem, koło Jarosławia, pomiędzy wojskamiksięcia halicko-wołyńskiegoDaniela I Romanowicza wspartego przezPołowców, a wojskamiwielkiego księcia kijowskiegoRościsława Michajłowicza wspomaganymi przez wojska polskieBolesława V Wstydliwego i posiłki węgierskie królaBeli IV. Wojska Rościsława i Bolesława Wstydliwego zostały pokonane.

1489 - najazd tatarski

Roku 1489 najazd Tatarów ogniem i mieczem pustosząc kraj ruski, okropne w Jarosławiu i okolicach jego srogości tej niepohamowanej dziczy ślady zostawił. (...)ci tylko ocaleli, którzy albo ucieczką ratować się zdążyli, albo w lochach, okopach i murach schronienie znaleźli. Według tradycji po tym najeździe rozpoczęto kopanie długich tuneli ucieczkowych, prowadzących daleko poza miasto.[23]

bitwa z Tatarami

KsiążęAleksander Ostrogski (1571–1603) herbu Ostrogski, wojewoda wołyński (1593) wyswobodził Jarosław z rąkTatarów atakując naSośnicę. Po naleganiu księżnej Anny uwolnił tatarskich jeńców i przyznał im ziemię. Potomność nadała mu przydomek „Wspaniałomyślny książę”

11–15 marca 1656 –Bitwa pod Jarosławiem (1656) podczasII wojny północnej

Armia szwedzka w czasie potopu 11 marca 1656 dotarła pod Jarosław, rozpędziła broniące przepraw chorągwie Jerzego Lubomirskiego i zajęła miasto. Nagle przybyła spod Lwowa dywizja regimentarza Stefana Czarnieckiego. Czarniecki dopadł pod Jarosławiem i zniszczył podjazd szwedzki, złożony z kilkuset rajtarów. Następnie uderzył na Roberta Douglasa, który szedł na pomoc oddziałom pułkownika Petera Hammerskjölda, bezskutecznie usiłującym zdobyć Przemyśl. Douglas jednak w porę dowiedział się o zbliżającym się Czarnieckim i wycofał do Jarosławia. Żołnierze Douglasa uciekali w takim pośpiechu, że podczas przeprawy przez zamarznięty San wskutek załamania się lodu zginęło kilkudziesięciu żołnierzy szwedzkich.

15 sierpnia 1704 r. – obrona Jarosława przed wojskamiKarola XII

Po napaści na Jarosław i dokonanym przez szwedzkie wojska rabunków, gwałtów i podpaleń, Karol XII wysłał dolwowian rozkaz, aby wojsku szwedzkiemu dostarczali piwo i mąkę przez całych 10 tygodni. Jednak lwowianie odmówili i mimo obrony 6 września 1704 r. zostali pokonani.

24 Pułk Artylerii Lekkiej,Korpus przemyski (1918-1928),Dowództwo Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu, 1929
14 – 16 maja 1915 r. – bitwa pod Jarosławiem[24]

Generał-majorTadeusz Rozwadowski, dowódcaXII Brygady Artylerii, powstrzymał kontrnatarcie Rosjan. Podczas bitwy, podobnie jak wBitwie pod Gorlicami, zastosował innowacyjnąruchomą zasłonę ogniową. Taktyka ta polega na ostrzale artylerii postępującym tuż przed atakującą piechotą. Metoda ta bardzo szybko weszła na trwałe do niemieckiego regulaminu walki, jako tzw.Feuerwalze, a do francuskiego jakobarrage roulant i zastąpiła stosowane wcześniej wielogodzinne ostrzeliwanie pozycji wroga, po których następował pochłaniający liczne ofiary szturm wojsk. Działania te oraz spotkanie z cesarzem Wilhelmem II pod Jarosławiem opisał szerzej w swych wspomnieniach[25].

1 listopada 1918 – przejęcie władzy w Jarosławiu od Austriaków[26]
10–11 września 1939 r. – obrona Jarosławia przed wojskami niemieckimi
 Osobny artykuł:Obrona Jarosławia.
1942-1943 – walka z okupantem

W drugiej połowie 1942 roku grupa bojowaGwardii Ludowej zabrała z magazynu niemieckiego w koszarach przy ul. Kościuszki 15 tys. sztuk amunicji, 64 granaty, pistolet maszynowy i 3 pistolety. Ta sama grupa zlikwidowała 28 listopada 1943 roku członkaSonderdienstu[27].

W latach 1941–1942 Niemcy urządzili tu getto dla ok. 7000 Żydów, których zgładzili tutaj lub w obozach zagłady. W latach 1944–1947nacjonaliści ukraińscy zOUN-UPA zamordowali w mieście lub jego pobliżu 22 Polaków i 1 Ukraińca za przejście na obrządek rzymskokatolicki. W latach 1943–1947 miasto było schronieniem przed atakami UPA dla wielu mieszkańców okolicznych wiosek[28].

27 lipca 1944 r. – wkroczenie Armii Czerwonej

Do miasta wkroczyły oddziały1 Gwardyjskiej Armii Pancernej i13 Armii1 Frontu Ukraińskiego. 27 lipca 1949 roku na ul. Rynek odsłonięto Pomnik Zwycięstwa ku czci żołnierzy radzieckich, którzy zdobyli miasto[29].

6 kwietnia 1945Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło Centralne Obozy Pracy. Obóz pracy nr 107 powstał w Jarosławiu[30].

Po II wojnie światowej

[edytuj |edytuj kod]

Okres po 1945 r. to czas rozwoju i uprzemysławiania miasta, które stało się miastem na prawach powiatu. Rozbudowano stare zakłady przemysłowe (Zakłady Mięsne, Zakłady Przemysłu Cukierniczego), powstały też nowe, w tym Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Jarlan” (w upadłości) orazOwens-Illinois Polska o. w Jarosławiu (Huta Szkła Jarosław).

Polityka

[edytuj |edytuj kod]

Burmistrzowie Jarosławia

[edytuj |edytuj kod]

Honorowa Nagroda Burmistrza miasta Jarosławia

[edytuj |edytuj kod]

„Honorowa Nagroda Burmistrza miasta Jarosławia” przyznawana od 7 grudnia 1994 roku z inicjatywy ówczesnego burmistrza miastaJerzego Matusza.

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie Jarosławia działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Demografia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Ludność Jarosławia.

Dane z 31 grudnia 2010[40][41]:

WyszczególnienieOgółemKobietyMężczyźni
osób%osób%osób%
Populacja391461002088553,351826146,65
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1131620539

Liczba ludności Jarosławia na tle najważniejszych miast obecnego województwa podkarpackiego w okresie 1810-2002[42]

Miasto18101817184318511880190019301955197619882002
Jarosław666279268623875812422226602233021300315964090740235
Przemyśl6353785010318858322040462955137941900584586716568095
Rzeszów7252647511166150102749952100100302148560160376

Zabytki

[edytuj |edytuj kod]
Rynek nocą.
Jarosławska starówka nocą, krótko przed Bożym Narodzeniem
 Osobny artykuł:Zabytki Jarosławia.
 Z tym tematem związana jest kategoria:Kamienice w Jarosławiu.

23 marca 2009 decyzjąrady miasta został utworzonypark kulturowy obejmujący swoim zasięgiem stare miasto, Opactwo Sióstr Benedyktynek wraz z fortyfikacjami oraz zespół kościelno-klasztorny oo. Dominikanów[43]. Następnym działaniem władz miasta będzie uznanie chronionego obszaru zapomnik historii[43][44][45]. Centrum Jarosławia posiada historyczną zabudowę z licznymi kamienicami, kościołami i klasztorami. Na terenie miasta znajduje się kilkadziesiąt budynków wpisanych do rejestru zabytków.

Kamienica Orsettich –Muzeum w Jarosławiu

Kamienice i wille

[edytuj |edytuj kod]

Cmentarze

[edytuj |edytuj kod]
Stary Cmentarz

Kościoły

[edytuj |edytuj kod]
Mury obronne dawnego Opactwa Sióstr Benedyktynek
Kolegiata pw. Bożego Ciała
Kościół św. Ducha

Cerkwie

[edytuj |edytuj kod]

Synagogi

[edytuj |edytuj kod]
Duża Synagoga

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie miasta znajdują się terenySpecjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec[48][49].

Transport

[edytuj |edytuj kod]
Ulica Słowackiego w centrum miasta

Transport drogowy

[edytuj |edytuj kod]

Autostrada:

Drogi krajowe:

Drogi wojewódzkie:

Transport autobusowy

[edytuj |edytuj kod]

Komunikacja miejska w Jarosławiu obsługiwana jest przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Jarosławiu, natomiast obsługę transportową powiatów jarosławskiego, przeworskiego i lubaczowskiego zapewniaPrzedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Jarosław SA, powstałe w l. 1950–1951, usamodzielnione w 1990 i przekształcone w spółkę akcyjną w 2000; od 2010 stanowiące własność powiatu jarosławskiego.

W 2024 roku zakończono przebudowę placu parkingowego przed dworcem kolejowym na centrum przesiadkowe. Inwestycję przeprowadził Urząd Miasta, a środki pochodziły w całości zFunduszy norweskich[50].

Dworzec kolejowy i autobusowy

Transport kolejowy

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Jarosław (stacja kolejowa).

Jarosław uzyskał połączenie kolejowe w 1860 roku, w ramachkolei galicyjskiej im. Karola Ludwika Kraków – Lwów (obecnalinia kolejowa nr 91)[51]. W 1884 roku otwarto drugą linię kolejową z Jarosławia doSokala[51] (obecnalinia kolejowa nr 101). Obecny gmach dworca kolejowego pochodzi z 1977 roku[51]. W 2012 r. podjęto decyzję o jego wyburzeniu[52], jednak ostatecznie doszło do gruntownej modernizacji budynku przezPKP[53].

Transport lotniczy

[edytuj |edytuj kod]

Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu posiada na swoim terenie lądowisko dla śmigłowcówLotniczego Pogotowia Ratunkowego, oddane do użytku w 2018 r. i sfinansowane z budżetu powiatu jarosławskiego przy wsparciu środków unijnych[54][55].

Około 20 km na wschód od miasta funkcjonuje prywatnelądowisko Laszki.

Bezpieczeństwo i porządek publiczny

[edytuj |edytuj kod]
Komenda Powiatowa Policji w Jarosławiu

Policja

[edytuj |edytuj kod]

Główną instytucją w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w Jarosławiu jest Komenda Powiatowa Policji.

Działalność merytoryczną prowadzi w oparciu o Ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, podejmując działania ukierunkowane między innymi na: prewencję społeczną o szerokim zasięgu edukacji, patologie społeczne: alkoholizm, niedostosowanie społeczne i demoralizację dzieci i młodzieży, przemoc domową, bezpieczeństwo na drogach i w innych miejscach publicznych.

Straż miejska

[edytuj |edytuj kod]

Jarosław posiada równieżStraż Miejską, której podstawowym zadaniem jest ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych na terenie miasta.

Wojsko

[edytuj |edytuj kod]
Pomnik w hołdzie żołnierzom w 90 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości

W garnizonie jarosławskim stacjonuje14 Dywizjon Artylerii Samobieżnej im. gen. bryg. Wacława Wieczorkiewicza i 21 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej.

Mieści się tu równieżWojskowa Komenda Uzupełnień w Jarosławiu.

 Zobacz też:Garnizon Jarosław.

Ochrona przeciwpożarowa

[edytuj |edytuj kod]

Miasto jest siedzibą Komendy PowiatowejPaństwowej Straży Pożarnej i podlega obszarowi działania Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej w Jarosławiu, wchodzącej w składKrajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Ochrona zdrowia

[edytuj |edytuj kod]
  • Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu – samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, świadczy usługi leczniczo – zapobiegawcze w zakresie przewidzianym dla szpitali i innych zakładów z całodobowymi świadczeniami zdrowotnymi oraz w zakresie przewidzianym dla lecznictwa otwartego: podstawowego i specjalistycznego, a także stomatologii, rehabilitacji zabiegowej i pomocy doraźnej.
  • Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Jarosławiu
  • Pogotowie Ratunkowe w Jarosławiu

Ochrona sanitarna

[edytuj |edytuj kod]

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Jarosławiu sprawuje bieżący i zapobiegawczy nadzór sanitarny, prowadząc działalność zapobiegawczą i przeciwepidemiczną w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska.

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Imprezy odbywające się corocznie

[edytuj |edytuj kod]

Styczeń

  • Obchody Rocznicy Powstania Styczniowego[56]
  • Finał WOŚP

Luty

  • Zakochani w Podziemiach[57]

Marzec

  • Festiwal Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej[58]
  • Piknik Motocyklowy nad Sanem[59]

Kwiecień

  • Jarosławska Giełda Staroci

Maj

  • Obchody Dnia Flagi[60]
  • Obchody Święta Konstytucji 3-go Maja[61]
  • Noc muzeów / Noc Zwiedzania Rynku[62]
  • Juwenalia
  • Dzień Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną[63]
  • Jarosławska Giełda Staroci[64]

Czerwiec

  • Mini Jarmark / Dzień Dziecka[65]
  • Dzień Patrona Miasta[66]
  • Jarosławska Giełda Staroci

Lipiec

  • Dni Jarosławia[67]
  • Zlot Żarciowozów
  • Kulturalne Lato w Mieście[68]
  • Jarosławska Giełda Staroci

Sierpień

Wrzesień

  • Obchody Rocznicy Wybuchu II Wojny Światowej
  • Jarosławska Giełda Staroci
  • Jarmark Benedyktyński[72]
  • Obchody Dnia Sybiraka i Weterana
  • Międzynarodowy Festiwal Kultury Kresowej[73]
  • Jarosławski Przegląd Teatrów "Na Dziedzińcu"[74]

Październik

  • Wieczory u Attavantich[75]
  • Jarosławska Giełda Staroci

Listopad

  • Narodowy Dzień Niepodległości

Grudzień

  • Jarmark Bożonarodzeniowy[76]
  • Bieg Mikołajkowy

Oświata

[edytuj |edytuj kod]

Uczelnie

[edytuj |edytuj kod]

Szkoły ponadgimnazjalne

[edytuj |edytuj kod]
I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
  • I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
  • Zespół Szkół Spożywczych i Biznesowych im. Marii Skłodowskiej-Curie
  • Zespół Szkół Innowacyjnych im. Juliusza Słowackiego
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Książąt Czartoryskich
  • Zespół Szkół Drogowo-Geodezyjnych i Licealnych im. Augusta Witkowskiego
  • Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących im. Marii Dąbrowskiej
  • Zespół Szkół Budowlanych i Ogólnokształcących im. Króla Kazimierza Wielkiego
  • Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha
  • Zespół Szkół Plastycznych im. Stanisława Wyspiańskiego
  • Publiczne Katolickie Liceum Ogólnokształcące parafii pw. Bożego Ciała
  • Liceum Ogólnokształcące przy Szkole Mistrzostwa Sportowego

Gimnazja

[edytuj |edytuj kod]

Gimnazja istniejące przed 31.08.2019:

  • Publiczne Gimnazjum nr 1 im. św. Królowej Jadwigi
  • Publiczne Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego
  • Publiczne Gimnazjum nr 3 im. ks. Jana Twardowskiego
  • Publiczne Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Książąt Czartoryskich
  • Publiczne Gimnazjum nr 5 w Zespole Szkół im. Jana Pawła II
  • Prywatne Gimnazjum im. Świętej Rodziny
  • Prywatne GimnazjumSióstr Niepokalanek im. Bł.Matki Marceliny z Kotowiczów Darowskiej

Szkoły podstawowe

[edytuj |edytuj kod]
Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza przy ulicy Kraszewskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. św. Królowej Jadwigi
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 4 im. Stefana Żeromskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Baśki Puzon w Zespole Szkół im. Jana Pawła II
  • Szkoła Podstawowa nr 6 im. ks. Piotra Skargi
  • Szkoła Podstawowa nr 7 im. Ks. Stanisława Staszica
  • Szkoła Podstawowa nr 9 im. Tadeusza KościuszkiŁazach Kostkowskich (dzielnica w północnej części miasta)
  • Szkoła Podstawowa nr 10 im. Wojska Polskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 11 im. Adama Mickiewicza
  • Prywatna Szkoła Podstawowa Sióstr Niepokalanek im. Bł. Matki Marceliny z Kotowiczów Darowskiej

Szkoły artystyczne

[edytuj |edytuj kod]

Szkoły specjalne

[edytuj |edytuj kod]
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy

Media

[edytuj |edytuj kod]

W roku 2008 w Jarosławiu powstało lokalne radioTwoje Radio Jarosław nadające na częstotliwości 1062 MW. „Twoje Radio Jarosław” nadaje informacje z Jarosławia. Radio nadaje z Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu i ma nadajnik na kominie Zakładów Mięsnych w Jarosławiu.

W Jarosławiu działało przez ponad 10 latRadio Fara, nadające początkowo z Kościoła NMP Królowej Polski, a później przeniesione do Opactwa Benedyktynek. Radio w chwili obecnej ma siedzibę w Przemyślu i nadaje na częstotliwości 98,2 FM (w Jarosławiu jest słabo słyszalne). W Jarosławiu działa tylko studio Radia Fara, mieszczące się w Opactwie Benedyktynek.

W Jarosławiu działa telewizjaAzart, która także nadaje informacje z Jarosławia. W 2012 roku powstały tu dwie telewizje internetowe: niezależna POD24 (www.pod24.info) oraz TWOJA TV (www.twojatv.info).

Od lat 90. XX wieku działaGazeta Jarosławska, tygodnik zawierający informacje z Jarosławia, Przeworska oraz powiatu jarosławskiego i przeworskiego.

Urząd Miasta Jarosławia wydaje bezpłatny Biuletyn. Jest to gazeta z informacjami lokalnymi.

Niektóre kościoły wydają gazetki parafialne. Kościół NMP Królowej Polski wydaje także miesięcznik „Ave Maria”.

Niektóre szkoły wydają gazetki szkolne.

Wypoczynek i rekreacja

[edytuj |edytuj kod]
Park im. Czesławy "Baśki" Puzon
Pomnik Baśki Puzon w parku jej imienia

Sport

[edytuj |edytuj kod]

Miasto leży na trasie jednego z etapówMiędzynarodowego Wyścigu Kolarskiego „Solidarności” i Olimpijczyków[77]

  • Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Jarosławiu im.Burmistrza Adolfa Dietziusa
  • Znicz Jarosław (koszykówka mężczyzn: PLK 3 sezony, w sezonie 2012/13 klub grał w 3 lidze)
  • JKS 1909 Jarosław – piłka nożna: IV liga
  • Aeroklub Ziemi Jarosławskiej, który korzysta z lotniska w miejscowościLaszki[78]
  • San Pajda Jarosław (siatkówka kobiet 1 liga)
  • Klub Sportowy Przedmieście Jarosław (piłka nożna: klasa B = 7 liga)
  • AZS Jarosław (koszykówka mężczyzn: 2 liga)
  • Sokołów Jarosław (dawniej Kolping) (tenis stołowy mężczyzn: ekstraklasa)
  • Eurobud JKS Jarosław (piłka ręczna kobiet: PGNiG Superliga Kobiet)
  • Combat Aikido Jarosław
  • Ninja Academy Poland (zajęcia ogólnorozwojowe dla dzieci i młodzieży)
  • Hala SportowaPWSZ
  • Hala Sportowa Gimnazjum nr 1
  • Hala SportowaNiepokalanki
  • Trzy boiskaOrlik 2012
  • Boiska szkolne
  • Klub Sportów Walki „Sokół”
  • Największa w mieście Akademia Piłki Nożnej JSRR Jarosław
Kościół pw. św. Mikołaja i opactwo benedyktynek

Osoby związane z Jarosławiem

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Honorowi obywatele Jarosławia.
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Jarosławiem (Polska).

Miasta partnerskie

[edytuj |edytuj kod]
  • UkrainaJaworów 2 czerwca 2006 r.
  • NiemcySchönebeck (Elbe) – list intencyjny podpisany w 2005 r. umowa ratyfikowana przez obie Rady Miast do tej pory nie została podpisana.
  • WęgryKőbánya – X Dzielnica Budapesztu 5 października 2012 r.
  • SłowacjaSvidník 25 października 2013 r.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz galerię związaną z tematem:Jarosław (województwo podkarpackie)
Zobacz w indeksieSłownika geograficznego Królestwa Polskiego hasłoJarosław

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. O Jarosławiu » Historia miasta w okresie średniowiecza [online], jaroslaw.pl [dostęp 2024-05-23] .
  2. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
  3. projekt strategii cz.IV. [dostęp 2009-09-20]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-03-04)].
  4. GUS,Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 31.12) [online], stat.gov.pl [dostęp 2025-07-09] .
  5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG,Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikatorPRNG: 44569.
  6. „Przyjaciel ludu”, r. 13 nr 15. Leszno, 11 kwietnia 1846.
  7. Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 168.
  8. Stan Lewicki, Historja handlu w Polsce na tle przywilejów handlowych: (prawo składu), Warszawa 1920, s. 136.
  9. M. Pawlikowski,Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012
  10. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.
  11. Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768 – Ustawa z 3 grudnia 1920 o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarachSpisza i Orawy.
  12. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168 – Dekret z 7 lipca 1945 o utworzeniu województwa rzeszowskiego.
  13. Położenie Jarosławia. Przewodnik Turystyczny Jarosławia. [dostęp 2023-06-19]. (pol.).
  14. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  15. Przerażający raport ws. jakości powietrza. Polskie miasta na czele listy. 2016-05-14.
  16. abcdZbigniew Strzelecki, Karol Drzewiecki, Stefan Jużkiewicz, Zbigniew Jura, Janusz Keyha, Stanisław Ropski: Miasta które mogły zginąć, Wiedza Powszechna, Warszawa 1976, biblioteka "Omega" nr 302, s. 67-90
  17. J. Grabowski,Dynastia Piastów mazowieckich, Kraków 2012, s. 442–443.
  18. Jerzy Antoni Kostka,Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. Polimer Koszalin 2010,ISBN 978-83-89976-40-6, s. 79, 81, 89–97.
  19. Maurycy Horn, Najstarszy rejestr osiedli żydowskich w Polsce w 1507 r., w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego 1974, nr 3 (91), s. 14.
  20. Władysław Budzisz,Z mroków historii starego grodu, „Rocznik SMJ” 1969, s. 9.
  21. Szymon Starowolski,Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego, Kraków. 1976. [przekład A. Piskadło].
  22. Urszula Pieczek„Sławny gród nad Sanem”.
  23. Franciszek Siarczyński: Wiadomość historyczno-statystyczna o mieście Jarosławiu. Lwów: 1826.
  24. Strona archiwalna Jarosławia. W austriackiej niewoli.
  25. Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski, Wspomnienia Wielkiej Wojny, Warszawa 2015,ISBN 978-83-7181-899-8.
  26. Zob. szerzej: Zbigniew Moszumański,Trudne początki niepodległości w Jarosławiu w 1918 r., „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia” 2015, t. XXI, s. 45–71.
  27. Józef Bolesław Garas:Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945, Wydawnictwo MON 1971, s. 352.
  28. SzczepanS. Siekierka SzczepanS.,HenrykH. Komański HenrykH.,KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK.,Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław:Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 248-249,ISBN 83-85865-17-9,OCLC 77512897 .
  29. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988,ISBN 83-217-2709-3, s. 589.
  30. Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane zadresu 2020-05-08] (pol.).
  31. Kontakt [online], klasztor.niepokalanki.edu.pl [dostęp 2023-03-27] .
  32. abcdefghParafie [online], przemyska.pl [dostęp 2023-03-27] .
  33. Jarosław [online], piusx.org.pl [dostęp 2023-06-14] .
  34. Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Jarosławiu [online], grekokatolicy.pl [dostęp 2023-03-27] .
  35. Zbory i placówki [online], chwe.pl [dostęp 2023-08-15] .
  36. Kościół Zielonoświątkowy zbór „Barka” w Jarosławiu [online], kzbarka.pl [dostęp 2023-03-27] .
  37. Sala Królestwa Świadków Jehowy.
  38. Dane wedługwyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowyjw.org [dostęp 2018-10-25] .
  39. Jarosław [online], epifania.pl [dostęp 2023-03-27] [zarchiwizowane zadresu 2013-10-12] .
  40. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  41. jaroslaw.pl Mamy więcej kobiet. [dostęp 2011-01-13]. (pol.).
  42. AgnieszkaA. Sobala-Gwosdz AgnieszkaA.,Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim, 2005,ISBN 83-88424-41-6 .
  43. abPark kulturowy. [dostęp 2010-03-30].
  44. Jarosław chce być piękniejszy. [dostęp 2010-03-30].
  45. W Jarosławiu powstał park kulturowy. Stare Miasto wymaga porządków. [dostęp 2010-03-30].
  46. Jarosław, Roksana, Krosno 2006,ISBN 83-7343-209-4.
  47. Zabytki w Jarosławiu – Kamienica Gruszewiczowska. [dostęp 2010-02-18]. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-08-11)].
  48. SSE Europarka Mielec – tereny w Jarosławiu. [dostęp 2010-03-30]. [zarchiwizowane ztego adresu (2008-05-18)].
  49. Strefa Ekonomiczna – Euro-Park Mielec – Obszar Przemysłowy Jarosław. [dostęp 2010-03-30].
  50. Centrum przesiadkowe prawie gotowe [online], miastojaroslaw.pl [dostęp 2025-09-15] .
  51. abcMarcin Łańko. Jarosław. „Świat Kolei”. Nr 5/1998. s. 18–19. 
  52. nowiny24.pl, 4 i ost. akapit.
  53. Dworzec PKP jeszcze w remoncie, jaroslaw.pl, 30 grudnia 2015 [zarchiwizowane] .
  54. Lądowisko przy szpitalu gotowe! [ZDJĘCIA] [online], zycie.pl, 29 stycznia 2018 [dostęp 2025-10-20] .
  55. Centrum Opieki Medycznej w Jarosławiu [online], Erbud [dostęp 2025-10-20] .
  56. www.ckip.jaroslaw.pl [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu (pol.).
  57. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Ach, co to był za weekend! [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 14 lutego 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  58. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Niezapomniany Festiwal Muzyki Fortepianowej [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 8 marca 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  59. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Żegnaj zimo, witaj wiosno! [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 28 marca 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  60. Aktualności [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  61. Aktualności [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  62. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Noc Zwiedzania Rynku za nami! [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 23 maja 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  63. Marsz Godności w Dzień Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną [online], miastojaroslaw.pl [dostęp 2023-08-10] (pol.).
  64. Jarosławska Giełda Staroci [online], turystyka.jaroslaw.pl [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  65. Aktualności / II Mini Jarmark Jarosławski [online], www.mok-jar.pl [dostęp 2023-08-04] .
  66. Dzień Patrona Miasta [online], miastojaroslaw.pl [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  67. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Dni Jarosławia 2023! [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 4 lipca 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  68. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Kulturalne Lato 2023! [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 31 lipca 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  69. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Chwała bohaterom! – 79. Rocznica Wybuchu Powstania Warszawskiego [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 3 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  70. Jarmark Jarosławski [online], Jarmark Jarosławski (pol.).
  71. Zapowiedzi / V Jarosławskie Dni Sztuki [online], www.mok-jar.pl [dostęp 2023-08-04] .
  72. XIII Jarmark Benedyktyński - Rekrutacja [online], opactwo.pl [dostęp 2023-08-04] .
  73. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,„Tak kiedyś na kresach bywało…” [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 26 września 2022 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  74. Zapowiedzi / Na Dziedzińcu 2023 [online], www.mok-jar.pl [dostęp 2023-08-04] .
  75. EwelinaE. Szymańska EwelinaE.,Operetka na otwarcie Sezonu [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 21 października 2022 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  76. AleksandraA. Toczek-Borysiuk AleksandraA.,Jarmark Bożonarodzeniowy [online], Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu, 21 grudnia 2021 [dostęp 2023-08-04] (pol.).
  77. trasa wyścigu. [dostęp 2009-10-21].
  78. Aeroklub Ziemi Jarosławskiej – Lotnisko. [dostęp 2010-03-30]. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-01-10)].

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Gmina Jarosław
Wsie
Osada
Części wsi
  • Brzezina
  • Charysze
  • Dąbrowa
  • Górka
  • Grobla
  • Kacza Wola
  • Kochanówka
  • Koło Kolei
  • Koło Kościoła
  • Koło Młyna
  • Koło Szkoły
  • Koło Toru
  • Konie
  • Króby
  • Lechy
  • Lisie Jamy
  • Majdan
  • Munina Wielka
  • Munina-Kolej
  • Na Borysach
  • Na Jamach
  • Nadsanie
  • Podkościele
  • Podlas
  • Podmachały
  • Podwórze
  • Przywrocie
  • Szykuły
  • Środek (Makowisko)
  • Środek (Munina)
  • Środek (Tuczempy)
  • Trawka
  • Wawry
  • Wychylówka
  • Wygarki
  • Z Dołu
  • Z Góry
  • Z Końca
  • Za Błotem
  • Za Metyczem
  • Za Starym
  • Zagrody
  • Zakocina
  • Załug
  • Zarazie
Kolonie wsi
  • Mendlówka
  • Murowanka
Przysiółki wsi

Herb gminy Jarosław

Powiat jarosławski
Miasta
Gminy miejskie
Gmina miejsko-wiejska
Gminy wiejskie

Powiat jarosławski (1920–1975)(► II RP)(► GG)
Przynależność wojewódzka
Miasta /Prawa miejskie (1920–34)
Miasteczka (1920–34)
Gminy miejskie (1920–1939 i 1944–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–1939, 1944–54 i 1973–1975)
Gromady
(1954–1972)
Gminy (1939–44)
Miejskie
Wiejskie[C]
  1. abcdefgh1939–41 w ZSRR
  2. abcdw 1939 gmina częściowo przecięta granicą GG–ZSRR
  3. kursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie
Miastawojewództwa podkarpackiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa podkarpackiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jarosław_(województwo_podkarpackie)&oldid=78006604
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp