Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Przejdź do zawartości

Jaraczewo

Edytuj linki

Na mapach:

51°58′13,0″N 17°17′46,2″E/51,970278 17,296167

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne znaczenia tej nazwy.

Jaraczewo

miasto wgminie miejsko-wiejskiej

Dwór w Jaraczewie (Chytrów)


Herb	Flaga

1519–1934 i od 2016

Bartosz Banaszak

10,08^[1] km²

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość

1374^[1]
136^[1] os./km²

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

63-233

Tablice rejestracyjne

PJA

Położenie na mapie gminy Jaraczewo

Mapa konturowa gminy Jaraczewo, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jaraczewo”

Położenie na mapie Polski

Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaraczewo”

Położenie na mapie województwa wielkopolskiego

Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jaraczewo”

Położenie na mapie powiatu jarocińskiego

Mapa konturowa powiatu jarocińskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Jaraczewo”

51°58′13,0″N 17°17′46,2″E/51,970278 17,296167

TERC (TERYT)

3006014^[2]

SIMC

0199088

Urząd miejski

ul. Jarocińska 1
63-233 Jaraczewo

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

BIP

Jaraczewo (daw.Jaraczew) –miasto wwojewództwie wielkopolskim, wpowiecie jarocińskim, siedzibagminy miejsko-wiejskiej Jaraczewo.

Położenie

[edytuj |edytuj kod]

Miasto położone jest przydrodze krajowej nr 12 Łęknica-Leszno-Jaraczewo-Kalisz-Dorohusk, ok. 10 km na zachód odJarocina, ok. 45 km na północny zachód odOstrowa i ok. 70 km na południowy wschód odPoznania.

Nazwa

[edytuj |edytuj kod]

Miejscowość ma metrykęśredniowieczną. Nazwa notowana od XIV wieku i miała prawie cały czas tę samą formę: 1394Benek de Jaraczewo, 1401de Iaraczewo, 1415Jeraczewo, 1498de Iaraczewo, 1510Jaraczewo villa, Jaraczew oppidium, 1620Jaraczewo Villa, 1674Iaraczew oppidium, Jaraczewo, 1789Miasteczko Jaraczew, 1882Jaraczew lub Jaraczewo. Nazwa pochodzi odnazwy osobowejJaracz^[3].

Historia

[edytuj |edytuj kod]

W latach 1519–1934 Jaraczewo posiadałoprawa miejskie. Miejscowość była gniazdem rodowym wielkopolskiej rodziny szlacheckiejJaraczewskich herbu Zaremba, do których należała przez cztery wieki. W XV wieku przedstawiciele rodu ufundowali w miejscowości kościół, w którym znajdowały się portrety fundatorów oraz ich groby rodowe m.in.Adama Jaraczewskiego zm. w 1657 roku uczestnikabitwy pod Chocimiem orazpotopu szwedzkiego^[4]^[5].

DoII rozbioru Polski (1793) Jaraczewo leżało wwojewództwie kaliskim; w wyniku rozbioru województwo kaliskie zostało włączone do Królestwa Prus, do prowincjiPrusy Południowe.

Porozbiorach Polski miejscowość znalazła się wzaborze pruskim. Jako miasto opisał ją XIX wiecznySłownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1811 znajdowało się w nim 34 domy z 560 mieszkańcami, a w 1837 ich liczba wzrosła do 817. W 1871 roku w miejscowości było 92 domy, w których zamieszkiwało 1105 mieszkańców w tym 832 katolików, 147 żydów i 126 ewangelików. W 1875 roku liczba mieszkańców spadła do 1068. W mieście mieszkało wówczas 298analfabetów^[4].

Pod koniec XIX wieku Jaraczewscy utracili majątki w mieście. W 1882 roku znajdował się w nim kościół katolicki, synagoga, kilkuklasowa szkoła elementarna,urząd poborowy (podatkowy) orazpocztowy, a także kasa pożyczkowa,kółko włościańskie, trzygorzelnie oraz fabryka serów. W mieście w XIX wieku odbywały się czteryjarmarki rocznie^[4].

Słownik odnotowuje również odkrycie archeologiczne jakie miało miejsce w okolicy miejscowości. W XIX wiekuwykopano brązowe pierścienie i ostrze żelazne oszczepu^[4].

Pod koniec II wojny światowej 9 lutego 1945 roku na okolicznym polu rozbił sięamerykański bombowiec. W katastrofie zginęło 5 żołnierzy. Miejsce to zostało upamiętnione krzyżem i tablicą.

1 stycznia 2016 roku Jaraczewo odzyskało prawa miejskie^[6].

W 2022 r. zamieszkiwało je 1374 osób^[1].

29 grudnia 2022 roku w Parku im. Powstańców Wielkopolskich w Jaraczewie odsłonięto poświęcony Powstańcom pomnik.^[7]

Zabytki

[edytuj |edytuj kod]

rynek miejski z ośmioma wylotami ulic i zabudową głównie z XIX wieku;
kościółklasycystyczny św. Marii Magdaleny z XIX wieku;
dwór z pierwszej połowy XIX wieku.

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj |edytuj kod]

W mieście znajduje się jedna parafia rzymskokatolicka:

parafia św. Marii Magdaleny

Osoby związane z miejscowością

[edytuj |edytuj kod]

W Jaraczewie pochowany został w 1831 rokuAdam Jaraczewski polski generał, który zmarł w czasiepowstania listopadowego^[8]^[5].

Współpraca

[edytuj |edytuj kod]

Fragment rynku
Miejsce śmierci lotników amerykańskich w 1945
Kościół św. Marii Magdaleny

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]

↑^a^b^c^dPowierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] .
↑Rejestr TERYT [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2022-10-18] .
↑Rymut 1997 ↓, s. 90.
↑^a^b^c^dJaraczew lub Jaraczewo, [w:]Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 445 .
↑^a^bBoniecki 1905 ↓.
↑Dz.U. z 2015 r. poz. 1083
↑Portal,W Jaraczewie odsłonięto pomnik Powstańców Wielkopolskich [ZDJĘCIA] [online], Jarocinska.pl: Wiadomości z Jarocina. Z ostatniej chwili, dzisiaj w Jarocinie, 29 grudnia 2022 [dostęp 2024-01-27] (pol.).
↑Tarczyński 1980 ↓.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

KazimierzK. Rymut KazimierzK.,Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn, hasło "Jaraczewo", Kraków:Instytut Języka Polskiego PAN, 2001, s. 90,ISBN 83-87623-36-9 .
MarekM. Tarczyński MarekM.,Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1980, s. 62 .
AdamA. Boniecki AdamA.,Herbarz Polski (tom VIII str. 236: Jaraczewscy v. Jaraczowscy h. Zaremba z Jaraczewa, w powiecie pyzdrskim), Warszawa: skład główny Gebethner i Wolff, 1905, s. 236 .

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]

Strona Gminy Jaraczewo
Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Jaraczewo
Interaktywna mapa Gminy Jaraczewo. mapapolski.com.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2009-08-04)].
Jaraczew lub Jaraczewo, [w:]Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 445 .

Miasta województwa wielkopolskiego

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań
Miasta powiatowe	Chodzież Czarnków Gniezno Gostyń Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kępno Koło Kościan Krotoszyn Międzychód Nowy Tomyśl Oborniki Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Rawicz Słupca Szamotuły Śrem Środa Wielkopolska Turek Wągrowiec Wolsztyn Września Złotów
Miasta gminne	Bojanowo Borek Wielkopolski Budzyń Buk Chocz Czempiń Czerniejewo Dąbie Dobra Dobrzyca Dolsk Golina Gołańcz Grabów nad Prosną Jaraczewo Jastrowie Jutrosin Kaczory Kleczew Kłecko Kłodawa Kobylin Kostrzyn Koźmin Wielkopolski Koźminek Kórnik Krajenka Krobia Krzywiń Krzyż Wielkopolski Książ Wielkopolski Luboń Lwówek Łobżenica Margonin Miasteczko Krajeńskie Miejska Górka Mieścisko Miłosław Mikstat Mosina Murowana Goślina Nekla Nowe Skalmierzyce Obrzycko Odolanów Okonek Opalenica Opatówek Osieczna Ostroróg Pniewy Pobiedziska Pogorzela Poniec Przedecz Puszczykowo Pyzdry Rakoniewice Raszków Rogoźno Rychtal Rychwał Rydzyna Sieraków Skoki Sompolno Stawiszyn Stęszew Sulmierzyce Swarzędz Szamocin Ślesin Śmigiel Trzcianka Trzemeszno Tuliszków Ujście Wieleń Wielichowo Witkowo Wronki Wyrzysk Wysoka Zagórów Zaniemyśl Zbąszyń Zduny Żerków

Gmina Jaraczewo

Siedzibagminy:Jaraczewo

Miasto	Jaraczewo
Wsie	Bielejewo Brzostów Cerekwica Nowa Cerekwica Stara Gola Góra Łobez Łobzowiec Łowęcice Łukaszewo Niedźwiady Nosków Panienka Parzęczew Poręba Rusko Strzyżewko Suchorzewko Wojciechowo Zalesie
Osady	Janów Parzęczew
Osady leśne	Budy Osiek Smolarnia
Część wsi	Kapalica

Powiat jarociński

Miasta	Jaraczewo Jarocin Żerków
Gminy miejsko-wiejskie	Jaraczewo Jarocin Żerków
Gminy wiejskie	Kotlin

Powiat jarociński (1919–1975)

Siedziba powiatu –Jarocin

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Jaraczew (do 1934) Jarocin Nowe Miasto (do 1934) Pleszew (← 1932–55→) Żerków
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Czermin (do 1954) Gołuchów (do 1954) Jaraczew(o) Jarocin Kotlin Nowe Miasto nad Wartą Pleszew (do 1954) Szymanowice (← 1948–54) Żerków
Gromady (1954–72)	Boguszyn (1954–71) Broniszewice (1954–55→) Bronów (1954–55→) Chrzan (1954–59) Chwalęcin (1954–59) Cielcza (1954–59) Czermin (1954–55→) Dobieszczyzna (1954–71) Dobranadzieja (1954–55→) Golina (1954–71) Gołuchów (1954–55→) Góra (1954–71) Jaraczewo (1954–72) Jarocin (1960–72) Kotlin (1954–72) Kowalew (1954–55→) Kucharki (1954–55→) Kuczków (1954–55→) Mieszków (1954–71) Nosków (1954–61) Nowe Miasto n/Wartą (1954–72) Prusy (1954–61) Przybysław (1954–71) Rusko (1954–71) Sławoszew (1954–61) Śmiełów (1954–59) Taczanów II (1954–55→) Tomice (1954–55→) Tursko (1954–55→) Wieczyn (1954–55→) Wilkowyja (1954–59) Witaszyce (1954–72) Wola Książęca (1954–59) Wronów (1954–55→) Zawidowice (1954–55→) Żerków (1954–72)

Miasta i miasteczka zdegradowanereformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okrespraw miejskich /praw miasteczka /praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4)^OTP –osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948, od 2025)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934,1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła:Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294,Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422,Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015,Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds),Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaraczewo&oldid=75011607”

Kategorie:

Ukryta kategoria:

Szablon odn bez numeru strony

[8]ページ先頭