Movatterモバイル変換

Przejdź do zawartości

Jan Zápolya

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jan Zápolya

Ilustracja

Wizerunek herbu

podpis

(anty)król Węgier

Okres

Poprzednik

Ludwik II Jagiellończyk

Następca

Ferdynand I Habsburg

Dane biograficzne

Dynastia

Data urodzenia

Data śmierci

Ojciec

Stefan Zápolya

Matka

Jadwiga cieszyńska

Izabela Jagiellonka

Jan II Zygmunt Zápolya

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Zápolya (węg.Szapolyai János) (ur.2 lutego 1487^[1] naZamku Spiskim, zm.22 lipca 1540 wSzászebes^[2]) –król Węgier od 1526, przywódca stronnictwa antyhabsburskiego na Węgrzech.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Był najstarszym dzieckiemStefana Zápolyi iJadwigi cieszyńskiej; bratemJerzego,Barbary i Magdaleny. Po śmierci ojca (1499) otrzymał godnośćżupana spiskiego. Byłwojewodą siedmiogrodzkim od 1511 roku ibanem komitatu Szörény.

W 1526 roku, po śmierciLudwika II Jagiellończyka wbitwie pod Mohaczem, został wybrany na króla Węgier przez zgromadzenia szlacheckie wTokaju (X 1526) i wSzékesfehérvárze (XI 1526). W grudniu jednak magnaci pod wodzą roduFrangepán obwołali wCetinie królemarcyksięcia Austrii Ferdynanda Habsburga, młodszego brata cesarzaKarola V. W zamku kamienieckim wOdrzykoniu 12 marca 1528 rokuhetman polny koronny Marcin Kamieniecki podejmował wygnanego zWęgier króla Jana Zapolyę po zatargach w wojnie domowej ze stronnikami Habsburgów na Węgrzech. Wysyłał zOdrzykonia listy zapraszające polskich magnatów na sejmik doTarnowa, na którym liczył otrzymać poparcie w walce o tron i uzyskał głosy ich samych orazSulejmana I. W 1528Jan Amor Tarnowski udzielił mu półrocznej gościny na swym zamku w Tarnowie^[3].

W 1539 r. poślubiłIzabelę Jagiellonkę. OjciecJana II Zygmunta Zapolyi. Zmarł tydzień po narodzeniu syna, 22 lipca 1540 roku.

Drzewo genealogiczne

[edytuj |edytuj kod]

4.Władysław Zápolya
			2.Stefan Zápolya
5. Dorota
						1. Jan Zápolya
6.Przemysław II
			3.Jadwiga
7.Anna

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]

↑Najczęściej podaje się jako datę narodzenia Jana rok 1487; za najbardziej prawdopodobną datę uchodzi koniec tego roku, gdyż jego rodzice pobrali się w grudniu 1486 (Sroka,Jadwiga Zapolya, s. 24.) Pojawiło się mniejszościowe stanowisko, że urodził się w1490 roku.
↑JarosławJ. Nikodem JarosławJ.,Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej,MaciejM. Serwański,JózefJ. Dobosz (red.), hasło: Jan Zápolya, Poznań 1998: Wydawnictwo Poznańskie, s. 188 .
↑Zdzisław Spieralski, Jan Tarnowski 1488-1561,Warszawa 1977, s. 124-125.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

Sroka S.A.,Jadwiga Zapolya, Kraków 2005,ISBN 83-88385-54-2, s. 24-25.

p
d
e

Władcy Węgier

Książęta Węgier

Arpadowie	Arpad (896–907) Tarhos (907 – po 922) Zoltán (907–947) Fajsz (947–955) Taksony (955–970) Gejza (970–997) Stefan I Święty (997–1000/1001)

Królowie Węgier

Arpadowie	Stefan I Święty (1000 lub 1001–1038) Piotr Orseolo (1038–1041) Samuel Aba (1041–1044) Piotr Orseolo (1044–1046) Andrzej I (1046–1061) Bela I (1061–1063) Salomon (1063–1074) Gejza I (1074–1077) Władysław I Święty (1077–1095) Koloman Uczony (1095–1116) Stefan II (1116–1131) Bela II Ślepy (1131–1141) Gejza II (1141–1162) Stefan III (1162–1162) Władysław II (1162–1163) Stefan IV (1163–1165) Stefan III (1163–1172) Bela III (1172–1196) Emeryk (1196–1204) Władysław III (1204–1205) Andrzej II (1205–1235) Bela IV (1235–1270) Stefan V (1270–1272) Władysław IV Kumańczyk (1272–1290) Andrzej III (1290–1301)
Przemyślidzi	Wacław Czeski (Władysław V) (1301–1305)
Wittelsbachowie	Otton (Bela V) (1305–1308)
Andegawenowie	Karol Martel Andegaweński (tytularny 1290–1295) Karol I Robert (1310–1342) Ludwik I Wielki (1342–1382) Maria I (1382–1385) Karol II Mały (1385–1386) Maria I (1386–1395)
Luksemburgowie	Zygmunt (1387–1437)
Andegawenowie	Władysław Neapolitański (tytularny 1403–1414)
Habsburgowie	Albrecht I (1437–1439)
Jagiellonowie	Władysław I (1440–1444)
Habsburgowie	Władysław V Pogrobowiec (1444–1457)
Hunyady	János Hunyady (regent 1446–1453) Maciej Korwin (1458–1490)
Jagiellonowie	Władysław II (1490–1516) Ludwik II (1516–1526)
Zapolyowie	Jan I (1526–1540) Jan II Zygmunt (1540–1571)
Habsburgowie	Ferdynand I (1526–1564) Maksymilian II (1564–1576) Rudolf I (1576–1608) Maciej II (1608–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (1637–1657) Ferdynand IV (1647–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (1705–1711) Karol III (1711–1740) Maria II Teresa (1740–1780)
Habsburgowie- Lotaryńscy	Józef II (1780–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek I (1792–1835) Ferdynand V (1835–1848) Franciszek Józef I (1848–1916) Karol IV (1916–1918)

p
d
e

Władcy Siedmiogrodu

Książęta Siedmiogrodu
(w ramach Królestwa Węgier)

Arpadowie	Bela IV (1235–1270) Stefan V węgierski (1270–1272)
Andegawenowie	Stefan Andegaweński (1350–1351)

Księstwo Siedmiogrodu
(1570-1765)

Zápolyowie	Jan II Zygmunt Zápolya (1570–1571)
Batory	Stefan (1571–1586), wojewoda, książę od 1576, w jego imieniu władzę sprawowali wojewodowie:Krzysztof (1576–1581),Zygmunt (1581–1586) Zygmunt (1586–1597) panowanie austriackie (1597–1598) Zygmunt, (1598–1599) Andrzej (1599) Michał Waleczny (1599–1600, hospodar Wołoszczyzny i Mołdawii) panowanie austriackie (1600–1601, pod zarządem:Giorgio Basta) Zygmunt (1601) panowanie austriackie (1601–1602, pod zarządem:Giorgio Basta) Zygmunt (1602) panowanie austriackie (1602–1603, pod zarządem:Giorgio Basta)
Władcy z różnych rodów	Mojżesz Székely (1603) panowanie austriackie (1603–1604) Stefan Bocskay (1605–1606) Zygmunt Rakoczy (1607–1608) Gabriel Batory (1608–1613) Gábor Bethlen (1613–1629) Katarzyna Brandenburska (1629–1630) Stefan Bethlen (1630) Jerzy I Rakoczy (1630–1648) Jerzy II Rakoczy (1648–1657) Franciszek I Rhedey (1657–1658) Achacy Barcsay (1658–1659) Jerzy II Rakoczy (1659–1660) Jan III Kemeny (1661–1662) Michał Apafy (1662–1690) Michał Apafy II (usunięty w 1690, formalnie do 1696) Emeryk Thököly (1690)
Habsburgowie	Leopold I (1690–1704)
Powstanie Rakoczego	Franciszek II Rakoczy (1704–1711)
Habsburgowie	Karol III (1711–1740) Maria Teresa (1740–1765)

Wielkie Księstwo
Siedmiogrodu
(1765-1918)

Habsburgowie	Maria Teresa (1765–1780) Józef II (1780–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek I (1792–1835) Ferdynand V (1835–1848) Franciszek Józef I (1848–1916) Karol IV (1916–1918)

p
d
e

Władcy Chorwacji

Wczesne średniowiecze

Księstwo Dolnopanońskie	Ljudevit (ok. 810–823) Ratimir (ok. 829–ok. 838) Braslav (ok. 880–ok. 897/898)
Chorwacja Dalmatyńska	Wyszesław (II poł VIII w./początek IX w.) Borna (II poł. VIII w./początek IX w.–820/821) Władysław (ok. 820–ok. 835) Misław (ok. 835/839–ok. 845/852) Trpimir I (ok. 845/852–ok. 864) Zdesław (864–864) Domagoj (864–ok. 876) Ilijko (ok. 876–878) Zdesław (878–879) Branimir (879–ok. 888/892) Muncimir (ok. 888/892–ok. 910/914) Tomisław (ok. 910/914–ok. 928/930)

Królestwo Chorwacji

Trpimirowicze	Tomisław I (910–928, król od 925) Trpimir II (928–935) Krzesimir I (935–945) Mirosław (945–949) Michał Krzesimir II (949–969) Stefan Držislaw (969–995) Świętosław Suronja (997–1000) Gojsław (1000–1020) Krzesimir III (1000–1030) Stefan I Krzesimirowicz (1030–1058) Piotr Krzesimir IV (1058–1075) Dymitr Zwonimir (1075–1088) Stefan II (1088–1091)
Svačic	Piotr (1093–1097)

Królestwo Chorwacji
(w unii z Węgrami)

Arpadowie	Koloman Uczony (1102–1116) Stefan II (1116–1131) Bela II Ślepy (1131–1141) Gejza II (1141–1162) Stefan III (1162–1162) Władysław II (1162–1163) Stefan IV (1163–1165) Stefan III (1163–1172) Bela III (1172–1196) Emeryk (1196–1204) Władysław III (1204–1205) Andrzej II (1205–1235) Bela IV (1235–1270) Stefan V (1270–1272) Władysław IV Kumańczyk (1272–1290) Andrzej III (1290–1301)
Przemyślidzi	Wacław Czeski (Władysław V) (1301–1305)
Wittelsbachowie	Otton (Bela V) (1305–1308)
Andegawenowie	Karol Martel Andegaweński (tytularny 1290–1295) Karol I Robert (1310–1342) Ludwik I Wielki (1342–1382) Maria I (1382–1385) Karol II Mały (1385–1386) Maria I (1386–1395)
Luksemburgowie	Zygmunt (1387–1437)
Andegawenowie	Władysław Neapolitański (tytularny 1403–1414)
Habsburgowie	Albrecht I (1437–1439)
Jagiellonowie	Władysław I (1440–1444)
Habsburgowie	Władysław V Pogrobowiec (1444–1457)
Hunyady	János Hunyady (regent 1446–1453) Maciej Korwin (1458–1490)
Jagiellonowie	Władysław II (1490–1516) Ludwik II (1516–1526)
Zapolyowie	Jan I (1526–1540) Jan II Zygmunt (1540–1571)
Habsburgowie	Ferdynand I (1526–1564) Maksymilian II (1564–1576) Rudolf I (1576–1608) Maciej II (1608–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (1637–1657) Ferdynand IV (1647–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (1705–1711) Karol III (1711–1740) Maria II Teresa (1740–1780)
Habsburgowie- Lotaryńscy	Józef II (1780–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek I (1792–1835) Ferdynand V (1835–1848) Franciszek Józef I (1848–1916) Karol IV (1916–1918)

Niepodległe
Państwo
Chorwackie

Sabaudczycy	Tomisław II (1941–1943)

zobacz też:Banowie Chorwacji

Kontrola autorytatywna (osoba):

Encyklopedie internetowe:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Zápolya&oldid=75995207”

Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp