| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data i miejsce śmierci | ||
| Biskup diecezjalny siedlecki | ||
| Okres sprawowania | 1996–2002 | |
| Biskup pomocniczy gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania | 1982–1996 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 25 maja 1956 | |
| Nominacja biskupia | 20 lutego 1982 | |
| Sakra biskupia | 25 marca 1982 | |
| Data konsekracji | 25 marca 1982 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Jan Wiktor Nowak (ur.5 października1931 wToruniu, zm.25 marca2002 wSiedlcach) – polskiduchownyrzymskokatolicki,biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1982–1996,biskup diecezjalny siedlecki w latach 1996–2002.
Urodził się 5 października 1931 w Toruniu. Był synem Jana, funkcjonariuszaPolicji Państwowej i Praksedy z domu Zielińskiej. Został ochrzczony w kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Toruniu. W warunkachokupacji niemieckiej przygotował się dopierwszej komunii św., którą przyjął już po zakończeniuII wojny światowej.
Uczęszczał doLiceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1951 złożył egzamin dojrzałości. Studia odbył w latach 1951–1956 w seminariach duchownychw Poznaniu iGnieźnie. 25 maja 1956 wkatedrze gnieźnieńskiej przyjąłświęcenia kapłańskie z rąk biskupaFranciszka Jedwabskiego.
W latach 1956–1959 byłwikariuszem parafii wNowej Wsi Wielkiej, potem wSmogulcu. W 1961 kardynałStefan Wyszyński,prymas Polski, wysłał go na studia specjalistyczne doInstytutu Katolickiego wParyżu, a następnie na studia zteologii moralnej wPapieskim Uniwersytecie Laterańskim wRzymie. Uwieńczył je doktoratem z zakresuteologii w 1964. Studiując wRzymie, uczestniczył przy pracachsoboru watykańskiego II. Po powrocie do kraju iarchidiecezji gnieźnieńskiej został profesorem Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, a w latach 1970–1982 byłrektorem tego seminarium.
Pełnił również szereg odpowiedzialnych funkcji w gnieźnieńskiej kurii metropolitalnej, m.in. kierownika Archidiecezjalnego Instytutu Pastoralnego, wchodził w składkapituły przykościele kolegiackim św. Jerzego w Gnieźnie oraz otrzymał godnośćprałata Jego Świątobliwości.
20 lutego 1982papieżJan Paweł II mianował gobiskupem pomocniczymarcybiskupa gnieźnieńskiegoJózefa Glempa.Sakrę biskupią przyjął 25 marca 1982 w bazylice prymasowskiej w Gnieźnie. Wkrótce po konsekracji został skierowany doBydgoszczy na stanowiskoproboszczaparafii farnej św. Marcina i Mikołaja orazwikariusza biskupiego dla miastaBydgoszczy. Prymas Józef Glemp uzasadnił jego stałą obecność wBydgoszczy koniecznością pobudzania i jednoczenia wspólnych dla całego miasta inicjatyw duszpasterskich. Postawił przed nim następujące zadania:
Oprócz obowiązków biskupa Bydgoszczy miał również wykonywać zadaniawikariusza generalnego wGnieźnie, m.in. kierować dwoma wydziałami kurii metropolitalnej: Wydziału do Spraw Zakonnych i Wydziału Katechetycznego.
Do pilnych zadań pastoralnych w Bydgoszczy zaliczał troskę o pogłębienie świadomości religijnej wiernych przez udoskonalenie przekazu informacji z dziedziny wiary i moralności oraz wydarzeń z życia Kościoła. Zadania te realizował przez kilka lat w trudnym okresiestanu wojennego w PRL. Mimo wielu trudności rozwinął w Bydgoszczy niezwykle czynną i owocną posługę pastoralną. Dostosował sieć parafialną do potrzeb rozbudowującego się miasta. W latach 1982–1995 w Bydgoszczy zostało erygowanych 12 parafii, a ich liczba w 1995 sięgnęła 39. Wspierał aktywnie starania proboszczów zmierzające do budowy świątyń. W czasie jego posługi zbudowano 12 kościołów. Jako kustosz miejskiego sanktuarium maryjnego szczególną troską otaczał kultMatki Boskiej Bydgoskiej wkościele farnym. Zorganizował w nim stały dyżur spowiedniczy.
Znaczący był jego udział przy tworzeniu Hospicjum im. ks. Jerzego Popiełuszki (1990). Był inicjatorem Bydgoskich Rekolekcji dla Młodych Małżeństw i Dni Skupienia dla Narzeczonych. Z jego inicjatywy przyparafii św. Wincentego à Paulo utworzono Specjalistyczną Poradnię Rodzinną. Przyczynił się również do sprowadzenia do Bydgoszczy sióstr zSzensztackiego Instytutu Sióstr Maryi, które podjęły w parafiach pracę z rodzinami i młodzieżą żeńską (w 2000 na osiedluPiaski powstało szensztackieSanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Bydgoszczy).
Przedmiotem szczególnej jego troski była młodzież szkolna i studenci. Tradycją stały się wspólne modlitwy biskupa z maturzystami. Doprowadził do utworzenia Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego (1985) oraz Prymasowskiego Instytutu Kultury Chrześcijańskiej (1982) – ośrodka miejskiego duszpasterstwa ponadparafialnego. Później Instytut ten przekształcił się w pięcioletnie studia teologiczne, a w roku akademickim 1988–1989 uzyskał status wyższej uczelni na prawach państwowych. W kwietniu 1990 Instytut został afiliowany doPapieskiego Wydziału Teologicznego w Poznaniu.
Podczas jego posługi na trwale w dzieje bydgoskiego kościoła wpisały się Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. W 1987 zorganizował po raz pierwszy Bydgoskie Dni Społeczne, służące upowszechnieniu nauki społecznej Kościoła. Potrafił skupić wokół siebie znaczące grono bydgoskiegolaikatu. Na uwagę zasługuje również jego współpraca z katolickimi środkami społecznego przekazu: prasą iRadiem Plus, gdzie w 1995 zainaugurował cykl audycji pt. „Głos bydgoskiego Kościoła”.
Od 1990 był członkiemPapieskiej Rady Iustitia et Pax. W maju 1992 zorganizował w Bydgoszczy spotkanie Komisji Episkopatu Iustitia et Pax z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Spotkanie, któremu przewodniczył kardynałRoger Etchegaray, było okazją do prezentacji opinii o sytuacji Kościoła w państwach postkomunistycznych oraz rozważań na temat doktryny społecznej Kościoła. We wrześniu 1994 był gospodarzem spotkania Komisji Wspólnej Biskupów Polskich i Francuskich, poświęconemu wymianie doświadczeń pastoralnych.
25 marca 1996 papież Jan Paweł II mianował gobiskupem diecezjalnymdiecezji siedleckiej. Uroczystyingres biskupa dokatedry siedleckiej nastąpił 21 kwietnia tego roku. W czerwcu 1996 był gospodarzem 283 konferencji Episkopatu Polski. 6 października 1996 naplacu św. Piotra wRzymie koncelebrowałbeatyfikacyjną mszę świętą z papieżem Janem Pawłem II, w czasie której prezentował jako biskup siedleckiunickich męczenników podlaskich z Pratulina. W lutym 1997 zarządził misje ewangelizacyjne w diecezji, przygotowujące wiernych do trzeciego tysiąclecia. W 1998 zainicjował trzy diecezjalne kongresy: powołań, różańcowy oraz ruchów i stowarzyszeń katolickich. 10 czerwca 1999 był gospodarzem siedleckiego spotkania z papieżem Janem Pawłem II. Jego dziełem jest Centrum Charytatywno-Duszpasterskie przy kurii biskupiej wSiedlcach, służące m.in. rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Na terenie diecezji powołał trzy Katolickie Licea Ogólnokształcące: w Garwolinie (1996), w Białej Podlaskiej (1997) i w Siedlcach (1998)[1].
Zmarł 25 marca 2002 wSiedlcach, po długiej i ciężkiej chorobie. Pochowano go w podziemiach katedry siedleckiej.
W latach 1819–1867 i 1918–1925 biskupi janowscy (podlascy), a od 1925 biskupi siedleccy
| Biskupi diecezjalni |
|
|---|---|
| Biskupi pomocniczy |
|