Jan VI Bragança (ur.13 maja1767 wLizbonie, zm.10 marca1826 tamże) –król Brazylii w latach 1816–1822 iPortugalii w latach 1816–1826.
Syn portugalskiej pary królewskiejMarii I iPiotra III. Od 1791 z powodu postępującego stanumelancholii idewocji matki faktycznie kierował sprawami państwa, a od 1799 pełnił obowiązkiregenta.
W czasierewolucji francuskiej próbował bez powodzenia zorganizować koalicjęPortugalii,Hiszpanii iWielkiej Brytanii. Po śmierciLudwika XVI wypowiedział wojnęRepublice Francji. W 1801 wdał się w wojnę z Hiszpanią, w której armia portugalska poniosła klęskę i zmuszona była wypłacić ogromną rekompensatę.
W 1806 odmówił przystąpienia do napoleońskiejblokady kontynentalnej. Był to pretekst do kolejnej wojny z Francją. W 1807 Portugalia została zajęta przez wojska napoleońskie, a Jan VI wraz z rodziną został zmuszony do ucieczki z Europy. Udał się doAmeryki Południowej, gdzie proklamował utworzenieKrólestwa Brazylii, a następnie na wzór angielski przekształcił podległe mu terytoria wZjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve.
Mimo że w 1808 Portugalia została oswobodzona z okupacji francuskiej nie zdecydował się na powrót do Europy. Dwór królewski rezydował wRio de Janeiro, w Lizbonie w imieniu rodziny królewskiej władzę sprawowała rada regencyjna. W 1816 przejął pełnię władzy jako król Portugalii i Brazylii. W Ameryce Południowej zaangażował się w rozwój Królestwa Brazylii oraz wojnę o niepodległość kolonii hiszpańskich. Wysłał portugalskie siły zbrojne doZjednoczonych Prowincji Rio de La Plata. Wmieszanie się w wewnętrzne sprawy byłych kolonii hiszpańskich zakończyło się przyłączeniemUrugwaju do Brazylii. Prowadząc politykę usamodzielnienia Brazylii spod wpływów metropolii doprowadził w krótkim czasie do ruiny gospodarczej Portugalii, która była uzależniona od dostaw surowców z kolonii w Ameryce Południowej.
W 1820 w związku z rewolucją liberalną został zmuszony do powrotu do Portugalii. Po przybyciu do Lizbony w 1821 zaprzysiągł konstytucję zmieniającą ustrój państwa. Poparcie udzielone kręgom reformatorów w Portugalii doprowadziło do buntu w rodzinie królewskiej. Cofnięcie przywilejów gwarantujących samorządność Brazylii wywołało sprzeciw syna króla,Piotra, który ogłosił suwerenność byłej kolonii, zdetronizował ojca i koronował się nacesarza. W Portugalii przeciwko Janowi VI wystąpił z kolei drugi syn,Michał, który wywołał powstanie konserwatystów i dążył do przywróceniaabsolutyzmu.
Rebelię w Portugalii udało mu się zdławić w 1824 z pomocą wojsk angielskich. Jan VI nie zdołał jednak podporządkować sobie z powrotem Brazylii i w 1825 ostatecznie uznał jej pełną niezależność.
Przed śmiercią regentką Portugalii wyznaczył córkę Izabelę Marię. Nie wskazał jednak następcy tronu, co spowodowało kilkuletni kryzys i wojnę pomiędzy jego dwoma synami – Michałem i Piotrem – o władzę.
W 1785 ożenił się z infantką hiszpańskąCharlottą Joachimą Burbon. Ze związku pochodziło dziewięcioro dzieci:
- Portugalskie[1][2]
- Zagraniczne[1][2]
- Order Złotego Runa (Hiszpania, 1799)
- Order Karola III (Hiszpania, 1801)
- Order Świętego Ferdynanda (Hiszpania)
- Order Legii Honorowej (Francja, 1805)
- Order Izabeli Katolickiej (Hiszpania, 1818)
- Order Świętego Stefana (Austro-Węgry, 1818)
- Order Leopolda (Austro-Węgry, 1818)
- Order Korony Żelaznej (Austro-Węgry, 1818)
- Order Podwiązki (Anglia, 1822)
- Order Ducha Świętego (Francja, 1823)
- Order Świętego Ludwika (Francja)
- Order Świętego Michała (Francja, 1823)
- Order Świętego Andrzeja (Rosja, 1823)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja, 1823)
- Order Świętej Anny (Rosja, 1823)
- Order Słonia (Dania, 1823)
- Order Lwa Niderlandzkiego (Holandia, 1824)
- Order Orła Czarnego (Prusy, 1825)
- MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM.,KamilK. Stepan KamilK.,Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005,ISBN 83-7435-077-6,OCLC 749692036 . Brak numerów stron w książce