Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Jan Stefan Wydżga

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy prymasa Polski. Zobacz też:Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Jan Stefan Wydżga
Prymas Polski i Litwy
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

1610
powiat lwowski

Data śmierci

6 września 1685

Prymas Polski i Litwy
Okres sprawowania

1679–1685

Kanclerz wielki koronny
Okres sprawowania

1677–1679

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

14 maja 1655

Sakra biskupia

24 października 1655

Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

24 października 1655

Konsekrator

Andrzej Leszczyński

Współkonsekratorzy

Jan Tarnowski
Kazimierz Florian Czartoryski

Współkonsekrowani biskupi
Aleksander Kazimierz Sapieha1657

Jan Stefan Wydżgaherbu Jastrzębiec (ur. około1610 w powiecie lwowskim, zm. 6 września1685) –arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1679–1685,biskup łucki w latach 1655–1659,biskup warmiński w latach 1659–1679,kanclerz wielki koronny,podkanclerzy koronny, kanclerzkrólowej PolskiLudwiki Marii Gonzagi w 1652 roku[1], proboszcz[2] kapituły katedralnej lwowskiej w 1641 roku, opat sieciechowski w 1647 roku[3], historyk.

Jako senator obecny był na sejmach: 1659, 1661, 1662, 1664/1665, 1666 (I), 1668 (III), 1672 (I) i 1674 (II)[4].

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Jan Wydżga pochodził spodLwowa, był synempodsędka lwowskiego Jana i Zofii z Kiemliczów Babskiej. We Lwowie kształcił się wkolegium jezuitów, następnie wBelgii (Lowanium). ZwiedziwszyFrancję iHiszpanię udał się na wyższe studia teologiczne do Włoch. WRzymie uzyskał doktorat z teologii. Po powrocie do kraju otrzymał kanonię, wkrótce potem prepozyturę katedralną lwowską. Byłsekretarzem królaWładysława IV, a późniejJana Kazimierza.

Referendarz wielki koronny w 1652 roku, mianowanysekretarzem wielkim koronnym[5]. Od 1655 byłbiskupem łuckim. W 1658 zostałkanonikiemkapituły warmińskiej, która wybrała go na biskupa warmińskiego (1659). PoabdykacjiJana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księciaWielkiego Kondeusza[6]. Był członkiemkonfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku nasejmie konwokacyjnym[7]. Był elektoremMichała Korybuta Wiśniowieckiego zwojewództwa malborskiego w1669 roku[8]. ElektorJana III Sobieskiego zwojewództwa chełmińskiego w 1674 roku[9]. Jako biskup warmiński współpracował z królem Janem III Sobieskim, który mianował go w 1675podkanclerzym, a dwa lata późniejkanclerzem wielkim koronnym. W roku 1679 po nagłej śmierci poprzednika zostałarcybiskupem gnieźnieńskimprymasem Polski[10].

Jako biskup warmiński zrealizował wiele przedsięwzięć budowlanych: odbudowa pałacu biskupiego na wzgórzu katedralnym weFromborku, budowa pałacu biskupiego przy zamku wLidzbarku Warmińskim, odbudowa pomieszczeń mieszkalnych przykolegiacie w Dobrym Mieście, budowa klasztoru bernardynów wStoczku Klasztornym i inne.

Twórczość

[edytuj |edytuj kod]

Najważniejsze dzieło

[edytuj |edytuj kod]
  • Historia abo Opisanie wielu poważniejszych rzeczy, które się działy podczas wojny szwedzkiej w Krolestwie Polskim od... 1655 aż do roku 1660, brak miejsca wydania (wyd. 1662-1665); wyd. następne pt.J. S. Wydżga i jego pamiętnik..., wyd. K. W. Wójcicki, Warszawa 1852; wyd. (z rękopisu) K. W. WójcickiBiblioteka starożytna pisarzy polskich, t. 5, Warszawa 1854, s. 151-208; przekł. łaciński w:Diarium Europaeum, t. 8; przekł. włoski Poliarco Micigno, niewydano; rękopis znajdował się w Bibliotece Św. Genowefy w Paryżu; zob. A. PrzezdzieckiWiadomość bibliograficzna o rękopismach zawierających w sobie rzeczy polskie, Warszawa 1850, s. 153.

Listy i materiały

[edytuj |edytuj kod]
  • Listy i materiały w Archiwum Kapituły Gnieźnieńskiej (wiadomość podał J. KorytkowskiArcybiskupi gnieźnieńscy, t. 4, Poznań 1891, s. 279
  • Testament, powst. zimą roku 1681, ogł. J. KorytkowskiArcybiskupi gnieźnieńscy, t. 4, Poznań 1891, s. 288-290.

Utwór o autorstwie niepewnym

[edytuj |edytuj kod]
  • Series episcoporum varmiensium, Oliwa 1681, drukarnia Klasztoru Oliwskiego;wyd. następne: Braniewo 1877, (według Estreichera autorstwo J. S. Wydżgi mało prawdopodobne).

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Bożena Fabiani, Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976, s. 99.
  2. tak nazywano prepozyta kapituły
  3. Przyjaciel Chrześciańskiey Prawdy. Czasopismo teologiczne dla oświecenia i zbudowania kapłanów nayprzód, a potem katolickich chrześcian. 1839 Przemyśl R.VII z. II, s. 89.
  4. Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 173.
  5. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 138.
  6. Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 317.
  7. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 498.
  8. Svffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, Zgodnie na Naiaśnieyßego Michała Korybvtha, Obranego Krola Polskiego [....] Dnia dziewiętnastego Czerwca, Roku 1669, [b.n.s].
  9. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 161.
  10. Marceli Kosman: Między ołtarzem a tronem : poczet prymasów Polski. Poznań: Oficyna Wydawnicza G & P, 2000.ISBN 83-7272-017-7.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Krzysztof Rafał Prokop,Sylwetki biskupów łuckich, Biały Dunajec – Ostróg 2001, s. 103-106
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie,Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 425-426

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Biskupi łuccy
Diecezja włodzimierska
1375-1425
Diecezja łucka
1358-1946 i od 1998
Biskupi warmińscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi gnieźnieńscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Prymasi Polski
Prymasi Polski
Prymasi
Królestwa Polskiego
Prymasi
Galicji i Lodomerii
Kanclerze wielcy koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Podkanclerze koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Stefan_Wydżga&oldid=78014947
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp