 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
James Hillman (ur.12 kwietnia1926 wAtlantic City, zm.27 października2011 wThompson w stanieConnecticut) – amerykański psycholog mieszkający wConnecticut.
Nawiązywał krytycznie do psychologiiCarla Gustava Junga. Jego psychologia jest nazywanapoliteistyczną. Rozwijana przez niego od przeszło czterdziestu lat psychologiaarchetypowa wyrasta w pewnej mierze z dokonańCarla Gustava Junga (Hillman był jego uczniem, a potem przez długi czas dyrektorem programowym Instytutu C.G. Junga wZurychu), jakkolwiek – w swej zasadniczej części – zawiera wątki wobec nurtu analitycznego zdecydowanie krytyczne.
Głównym źródłem inspiracji była dla Hillmana filozofia – poczynając odHeraklita, przezPlatona,Plotyna,Proklosa,Ficina (i cały renesansowy neoplatonizm),Vico,Duranda,Bachelarda czyCorbina. Korzystając obficie z dorobku wspomnianych myślicieli stworzył Hillman niezwykle interesującą i oryginalną koncepcję, która całkiem słusznie bywa często stawiana – jako autonomiczna propozycja – w jednym rzędzie z psychoanaliząFreuda i psychologią analityczną Junga.
Pojęcieduszy to centralny temat wszystkich właściwie dzieł Jamesa Hillmana. Próżno jednak szukać u niego jakiejś jednoznacznej, przeprowadzonej zgodnie z drobiazgowymi wymaganiami definicji tego terminu (czy raczej: tego fenomenu). Hillman powiada jednak wielokrotnie, że dusza jest bazowym obrazem i podstawową metaforą każdej prawdziwej psychologii. „Mówiąc o duszy”, pisze, „mam przede wszystkim na myśli pewną perspektywę, a nie substancję; raczej punkt widzenia, a nie rzecz samą”. W innym miejscu dodaje, że dusza, to „nieznany czynnik, który przemienia zdarzenia w przeżycia i umożliwia doświadczenie miłości”. Charakteryzuje też duszę, pisząc o jej intymnym związku ze śmiercią i patologią, o jej religijnej (dalekiej jednak od ortodoksji) proweniencji i o jej imaginatywnej, obrazowej naturze.
Istotne miejsce w rozważaniach Hillmana zajmuje temat duszy świata,anima mundi – psychologia zatem nie powinna ograniczać się do jednostek, lecz poszukiwać przejawów psyche wszędzie, w dosłownym sensie tego słowa.