 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Narodowość | |||
| Dziedzina sztuki | |||
| |||
| |||
James Boswell (ur.29 października1740 wEdynburgu, zm.19 maja1795 wLondynie) – pamiętnikarzszkocki.
Boswell urodził się w 1740 roku w Edynburgu w Szkocji. Był najstarszym synem sędziegoAlexandra Boswella LordaAuchinleck i Euphemii Erskine. James miał zostać prawnikiem jak jego ojciec, lecz dziś pamiętany jest jako autor wspaniałej biografii doktoraSamuela Johnsona. Jego sposób narracji wycisnął swe piętno na kulturze i literaturze brytyjskiej, a także na języku angielskim. Szczera i dokładna narracja może dziś uzyskać określenie:boswellian.
Boswell jest znany z dzienników obrazujących w sposób nieafektowany i szczery przebieg jego dyskusji z przedstawicielami. Dzienniki te zostały odkryte dopiero w latach dwudziestych XX wieku.W wieku lat dziewiętnastu James został wysłany przez ojca doGlasgow, by studiować prawo. James nawrócił się tam (bez wiedzy ojca) nakatolicyzm i zamierzał zostać mnichem. Ojciec, gdy się o tym dowiedział, nakazał mu wracać do domu. Boswell uciekł schronić się wLondynie. Zdołał się tam ukrywać jedynie trzy miesiące. Ojciec odnalazł go i wpisał go na listę studentów na uniwersytecie w Edynburgu, gdzie młodzieniec studiował przed podróżą doGlasgow. Ojciec kontrolował ściśle jego wydatki przysyłając mu 100funtów rocznie. Gdy w lipcu 1762 Boswell zdał ustny egzamin prawniczy z niezłym wynikiem, ojciec podwyższył mu pensję do 200 funtów rocznie i pozwolił zostać w Londynie.
Rok 1763 minął Boswellowi pod znakiem londyńskich hulanek i pisania dziennika. w latach 1764-1766 podróżował po Europie. Studiował w Utrechcie prawo i odwiedziłFrancję, gdzie poznałWoltera iRousseau jako katolik odbył też pielgrzymkę doRzymu, pojechał także naKorsykę, gdzie poznał słynnego buntownika przeciw władzy Genui i FrancuzówPasquale Paoliego, którego podziwiał już wcześniej.
W 1766 roku w towarzystwie byłej kochankiRousseau wrócił do Londynu i został prawnikiem w Edynburgu (tam odbył się ostateczny egzamin). Praktykował w zawodzie przez ponad dziesięć lat. Każdego roku spędzał około miesiąca zSamuelem Johnsonem, z którym żył w serdecznej przyjaźni, mimo że Johnson całe życie nie znosił Szkotów. Zrobił wyjątek dla Boswella. W późnych latach siedemdziesiątych Boswell zaczął popadać w alkoholizm. Po śmierci Johnsona w 1784 roku Boswell osiedlił się w Londynie. W 1791 opublikował swe największe dzieło – jeden z pomników literatury brytyjskiejThe Life of Samuel Johnson, w którym opisał życie przyjaciela – jednego z najtęższych umysłów XVIII-wiecznegoLondynu.
Ich przyjaźń przetrwała lata, mimo że jeden z nich był Anglikiem, a drugi Szkotem. W przeciwieństwie do Johnsona – Wiga, Boswell byłTorysem, a po śmierci celem atakówMacaulaya, wczesnodziewiętnastowiecznegohistoryka o poglądach wigowskich.
