 | |||
| |||
| Data i miejsce urodzenia | 1582 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 17 marca 1642 | ||
| Miejsce pochówku | bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie | ||
| Biskup chełmiński | |||
| Okres sprawowania | 1624–1635 | ||
| Biskup krakowski | |||
| Okres sprawowania | 1635–1642 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Nominacja biskupia | 1624, 1635 | ||
| Sakra biskupia | 13 kwietnia 1625 | ||
| |||
Jakub Zadzik herbuKorab (ur.1582 wDrużbinie kołoSieradza, zm.17 marca1642 wBodzentynie) –biskup krakowski (od 17 września 1635),biskup chełmiński (od 1624), dziekan kapituły katedralnej poznańskiej w latach 1619–1630[1],kanclerz wielki koronny,podkanclerzy koronny,sekretarz wielki koronny od 1613 roku, regent kancelarii większej[2], prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach1626–1635[3], dyplomata.
Jako senator wziął udział w sejmach: 1626, 1627, 1628, 1629 (I), 1629 (II). 1631, 1632 (II), 1632 (III), 1633, 1634, 1635 (I), 1635 (II), 1637 (I), 1637 (II), 1638, 1639, 1640 i 1641 roku)[4].
Był najmłodszym z 12 dzieci Jakuba i Jadwigi z Borsów h.Dołęga (córki Jana Borsy z Ziwanic i Ewy z Romiszewskich z Romiszowic h.Jelita). Nauki pobierał wkolegium jezuitów w Kaliszu, nauniwersytecie w Krakowie oraz wPerugii i wRzymie. Na uniwersytecie w Perugii uzyskał tytuł doktora obojga praw, a w Rzymie studiował teologię i tamże w 1604 przyjął święcenia kapłańskie. W 1606 zostałkanonikiemgnieźnieńskim, w 1608krakowskim, w 1611 kanonikiemwarszawskim, rok późniejwłocławskim i w 1619poznańskim.
Swoją karierę związał z kancelarią królewską. W 1608 przebywał ponownie w Rzymie i przez pewien czas zdobywał doświadczenie w kurii rzymskiej. Po powrocie do kraju pracował w kancelariipodkanclerzegoWawrzyńca Gembickiego, który w 1609 wyprawił Zadzika doZygmunta III przebywającego podSmoleńskiem. W 1612 ponownie brał udział w wyprawie moskiewskiej.
W 1624, po śmierciJana Kuczborskiego, otrzymał od króla nominację nabiskupstwo chełmińskie, a 2 grudnia 1624 otrzymałprekonizację papieską. Z racji na szczupłe dochody płynące z tego biskupstwa otrzymał równolegle probostwo katedralne płockie ischolasterię łęczycką. Diecezję objął przez pełnomocnika 14 lutego 1625,sakrę biskupią przyjął 13 kwietnia w Warszawie, a 30 kwietnia odbyłingres dokatedry w Chełmży. 10 kwietnia brał udział wsejmikuPrus Królewskich wGrudziądzu, na którym otrzymałindygenat pruski. Zajął się sprawami swojej diecezji w której stale rezydował aż do połowy 1627. Wydał nową ordynację dlaChełmna, a w 1627 rozpoczął rozbudowę zamku biskupiego wLubawie. Po wybuchuwojny ze Szwecją wydał polecenie rozpoczęcia modlitw o pokój. W związku z nominacją kanclerską, w późniejszym okresie rzadko przebywał w diecezji. Nasynodzie prowincjalnym wPiotrkowie zastąpił go kanonik Walenty Szczawiński. Po zakończeniu wojny ze Szwecją nakazał powrócić do diecezji wszystkim duchownym, którzy ją opuścili podczas wojny. 8 listopada 1630 ustanowił kanonikat doktorski w kapitule katedralnej chełmińskiej. W 1631 erygował w Grudziądzuklasztor benedyktynek. Był członkiemkonfederacji generalnej zawiązanej16 lipca1632 roku[5]. Był elektoremWładysława IV Wazy zwojewództwa chełmińskiego w 1632 roku[6], podpisał jegopacta conventa[7]. W 1634, podczas pobytu wToruniu upominał się o prawa katolików zamieszkujących to miasto.
Podczas wojny polsko-szwedzkiej został na sejmie warszawskim 18 listopada 1627 mianowanypodkanclerzym, 10 sierpnia 1628 r.kanclerzem wielkim koronnym. Był znakomitym dyplomatą orientującym się tak w polityce zagranicznej, jak i kwestiach polityki wewnętrznej. Był zdecydowanym zwolennikiem zawarcia pokoju ze Szwecją oraz reform skarbowych. Stał na czele delegacji negocjującejrozejm ze Szwecją w 1629. Na sejmie w 1631 domagał się militarnego zabezpieczenia Prus Królewskich. W 1632 brał udział w elekcjiWładysława IV oraz w jego koronacji. Jako pełnomocnik królewski negocjował i podpisał w 1634.pokój polanowski zRosją. Następnie prowadził pertraktacje ze Szwedami zakończone w 1635 r. 26-letnimrozejmem w Sztumdorfie. W związku z nominacją nabiskupstwo krakowskie 29 listopada 1635 złożył urząd kanclerski.
Nominację królewską na biskupstwo krakowskie otrzymał 26 lutego 1635, a prowizję papieską 17 września 1635. Diecezję objął w posiadanie przez pełnomocnika 30 października 1635, a ingres dokatedry wawelskiej odbył 2 lutego 1636. Uwolniony od zajęć państwowych zajął się działalnością duszpasterską i gospodarczą w diecezji. W Krakowie ufundował i uposażyłkościół pw. św Józefa z klasztorem Bernardynek, gdzie pierwszą przełożoną była siostra biskupa Teresa Zadzikówna. Jako biskup swoimi działaniami i stanowczą postawą doprowadził do wszczęcia procesu, a następnie do wydania wyroku (1638), który zlikwidowałAkademię Rakowskąbraci polskich[8]. Z jego inicjatywy zbudowano wKielcachpałac biskupi, a w katedrze wawelskiej wyremontowanokaplicę św Jana Chrzciciela, gdzie został pochowany. W 1638 odmówił przyjęcia nominacji naarcybiskupa gnieźnieńskiego.
