_(CH_18180353).jpg)
Jad (hebr.ידręka) – przyrząd, wskaźnikliturgiczny wjudaizmie[1].
Pałeczka z zakończeniem w kształcie dłoni, używane podczas czytaniaTory, ułatwiająca wskazywanie i czytanie fragmentów[2]. Przechowywany jest waron ha-kodesz[3] wraz z pergaminowymzwojem Tory[4]. W czasie nabożeństwa lektor śledzi nim śpiewany tekst, gdyż według tradycjiżydowskiej nie wolno dotykać świętego zwoju ręką ludzką.[2][5].Wykonywany jest ze srebra, kości słoniowej, lub drewna. Czasami wysadzany kamieniami szlachetnymi[potrzebny przypis].
Oprócz praktycznego wykorzystania do wskazywania liter, jad zapewnia, żepergamin nie zostanie dotknięty podczas czytania[2].
Jest tego kilka przyczyn: dotykanie pergaminu powoduje, że staje się on rytualnie nieczysty[2][5],a często kruchy pergamin łatwo ulega uszkodzeniu. Co więcej, pergamin welinowy nie pochłania atramentu, więc dotknięcie zwoju palcami spowoduje uszkodzenie napisu[potrzebny przypis]. Wyjątkiem od tego zakazu jest święto Simchat Tora (Radość Tory), podczas świętaSukkot, gdy pozwala się dzieciom na dotykanie Tory.[2][5]
Chociaż nie jest wymagane podczas intonowania z Tory, jest używany często i jest uważany za hidur micwa („upiększenie przykazania”) czytania Tory[5].
Jad może być wykonany z różnych materiałów, jednak srebro jest powszechne, szczególnie stosowane jako wykończenie jad. Jad ma często kształt długiego pręta, zakończonego małą dłonią, z wyprostowanym palcem wskazującym. W niektórych przypadkach jad jest pokryty tkaniną[potrzebny przypis].
Hebrajskie słowo jad odnosi się również do pomnika opartego na wersecie w księdze Izajasza 56:5. Organizacje ze słowem jad w swoich tytułach to[potrzebny przypis]:
