Język modole (lub madole)[1][2] –język zachodniopapuaski używany w północnej części wyspyHalmahera w indonezyjskiej prowincjiMoluki Północne, w regionie Kao. Według danych szacunkowych z 2019 r. mówi nim 3 tys. osób[3]. Należy do grupyjęzyków północnohalmaherskich[4] [5] .
Posługuje się nim grupa etnicznaModole[6][7]. Jego użytkownicy zamieszkują obszarkecamatanu Kao Barat (kabupatenHalmahera Utara)[3][8]. Dzieli się na dwa dialekty: północny i południowy, przy czym różnice między nimi zostały opisane jako niewielkie[1]. Odpowiada to lokalnemu podziałowi na dwie grupy wsi. Dialekt północny jest używany w miejscowościach Pitago, Kai, Bailengit, Parseba, Tuguis i Soa Maetek, a południowy – w Tolabit, Soahukum i Soa Singaji[9].
Język niewielkiej społeczności; w latach 80. XX w. liczbę jego użytkowników oszacowano na 1800 osób[10][11]. Jest wyraźnie zagrożony wymarciem; w wielu domenach (edukacji, administracji czy sferze religijnej) dominują inne języki (lokalny malajski,indonezyjski)[3]. W niektórych wsiach odnotowano zanik jego użycia (rodzime języki regionu tracą na znaczeniu wraz z postępującą ekspansją malajskiego)[12].
Dostępne dane nt. tego języka (z XX w.) sprowadzają się do materiałów leksykalnych i tekstowych[11]. Opublikowano listy słownictwa (1980, 1916)[13][14] oraz zbiór tekstów (wraz z tłumaczeniami, 1916)[15].
- ↑abM. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P.,Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F.,Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.),Modole, [w:]Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas:SIL International, 2015 [dostęp 2020-02-24] [zarchiwizowane zadresu 2016-10-08] (ang.).
- ↑Modole. [w:]Data Pokok Kebahasaan dan Kesastraan [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi. [dostęp 2024-10-12]. [zarchiwizowane ztego adresu (2024-10-12)]. (indonez.).
- ↑abcModole in Indonesia. [w:]The World Atlas of Languages [on-line]. UNESCO. [dostęp 2024-10-12]. [zarchiwizowane ztego adresu (2024-10-12)]. (ang.).
- ↑Voorhoeve 1983 ↓.
- ↑Voorhoeve 1988 ↓.
- ↑MuhamadM. Hisyam MuhamadM.,DwiD. Purwoko DwiD.,Usman,Dalan M.D.M. Perangin-angin Dalan M.D.M.,Vitalitas bahasa Pagu, Jakarta: Pusat Penelitian Kemasyarakatan dan Kebudayaan, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (PMB-LIPI), 2012, s. 20,ISBN 978-602-221-209-6,OCLC 879572219 [dostęp 2022-08-26] (indonez.).
- ↑RobbyR. Teniwut RobbyR.,Kisah-3: Orang Modole: Peramu Sejati Yang Kian Terdesak, [w:]RoemR. Topatimasang (red.),Orang-orang Kalah: Kisah Penyingkiran Masyarakat Adat Kepulauan Maluku, wyd. 2, Sleman, Yogyakarta: INSISTPress, 2016, s. 84–94,ISBN 978-602-0857-16-9,OCLC 1002419730 [dostęp 2022-08-26] (indonez.).
- ↑Muslim 2014 ↓, s. 57.
- ↑Grimes i Grimes 1984 ↓, s. 53.
- ↑Voorhoeve 1983 ↓, s. 18.
- ↑abVoorhoeve 1988 ↓, s. 189.
- ↑Muslim 2014 ↓, s. 56–58.
- ↑W. A. L. Stokhof, Lia Saleh-Bronkhorst: Holle lists: vocabularies in languages of Indonesia. Vol. 2. Sula and Bacan Islands, North Halmahera, South and East Halmahera. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University for Linguistic Circle of Canberra, 1980, s. 203–214, seria: Pacific Linguistics D-28; Materials in languages of Indonesia 2.DOI:10.15144/PL-D28.ISBN 0-85883-218-6.OCLC27582893. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
- ↑G. J. Ellen. Woordenlijst van het Modòle op Noord-Halmahera. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië”. 72, s. 103–139, 1916. [dostęp 2022-09-27]. (niderl.).
- ↑G. J. Ellen. Verhalen en fabelen in het Modòle met vertalingen. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië”. 72, s. 197–232, 1916.OCLC1026597356. [dostęp 2022-09-27]. (niderl.).
- David M.D.M. Eberhard David M.D.M.,Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F.,Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.),Galela-Loloda, [w:]Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas:SIL International, 2022 [dostęp 2022-09-27] [zarchiwizowane zadresu 2022-09-27] (ang.).
- Charles E.Ch.E. Grimes Charles E.Ch.E.,Barbara D.B.D. Grimes Barbara D.B.D.,Languages of the North Moluccas: a preliminary lexicostatistic classification, [w:]E.K.M.E.K.M. Masinambow (red.),Maluku dan Irian Jaya, Jakarta: Lembaga Ekonomi dan Kemasyarakatan Nasional, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LEKNAS-LIPI), 1984 (Buletin LEKNAS III.1), s. 35–63,OCLC 54222413 (ang.).
- M. UmarM.U. Muslim M. UmarM.U.,Bahasa Kao di desa Kao, [w:]EndangE. Retnowati,M. ’AzzamM.’A. Manan (red.),Identifikasi bahasa & kebudayaan etnik minoritas Kao, Jakarta: LIPI Press, 2014, s. 43–72,ISBN 978-979-799-778-6,OCLC 904593663 [dostęp 2023-11-25] (indonez.).
- Clemens L.C.L. Voorhoeve Clemens L.C.L.,The Non-Austronesian Languages in the North Moluccas, [w:]E.K.M.E.K.M. Masinambow (red.),Halmahera dan Raja Ampat sebagai kesatuan majemuk: studi-studi terhadap suatu daerah transisi, Jakarta: Lembaga Ekonomi dan Kemasyarakatan Nasional, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LEKNAS-LIPI), 1983 (Buletin LEKNAS II.2), s. 13–40,OCLC 23557257 (ang.).
- Clemens L.C.L. Voorhoeve Clemens L.C.L.,The languages of the North Halmaheran stock, [w:]Papers in New Guinea linguistics. No. 26, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1988 (Pacific Linguistics A-76), s. 181–209,DOI: 10.15144/PL-A76.181,ISBN 0-85883-370-0,OCLC 220535054 (ang.).
| Języki zachodniej Ptasiej Głowy | |
|---|
| Języki północnohalmaherskie | Języki sahu
(język sahu) | |
|---|
Języki galela-loloda
(język północno-
wschodniohalmaherski) | |
|---|
Języki ternate-tidore
(język ternate-tidore) | |
|---|
| Inne | |
|---|
|
|---|
Języki yawa (yapen)
(rozszerzona rodzina języków zachodniopapuaskich) | |
|---|
Języki wschodniej Ptasiej Głowy i sentani
(rozszerzona rodzina języków zachodniopapuaskich) | |
|---|
Inne
(nieustalona przynależność) | |
|---|
