Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Język limburski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Limburgs
Obszar

Holandia,Belgia, niewielki obszarNiemiec

Liczba mówiących

1,6 mln.

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowyHolandia (jakojęzyk regionalny od marca 1997); brak oficjalnego statusu wBelgii
UNESCO2 wrażliwy
Ethnologue2 prowincjonalny
Kody języka
ISO 639-1li
ISO 639-2lim
ISO 639-3lim
IETFli
Glottologlimb1263,limb1265
Ethnologuelim
Linguist Listvls-lim
SILLIM
W Wikipedii
Zobacz też:język,języki świata
Wikipedia w języku limburskim
Słownik języka limburskiego
wWikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczneMAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znakówUnikodu.

Język limburski,dialekt limburski – należy dodialektów dolnofrankijskich. Używa go ok. 1,6 mln mieszkańcówNiderlandów w rejonieLimburgii iNadrenii, oraz kilkaset tysięcy wNiemczech.

Etnolekt ten nie posiada ustandaryzowanejformy literackiej, ale tworzydiasystem wraz z innymidialektami, którymi posługują sięHolendrzy. W użyciu są różnorodnegwary, własnymi odmianami dialektu posługują się na przykład mieszkańcy następujących miast:Maastricht,Sittard,Roermond,Weert iVenlo. W północnych rejonach Limburgii gwary limburskie zbliżają się dostandardowego języka niderlandzkiego.

Według częścijęzykoznawców dialekt limburski jest na tyle odrębny, że może być uznany zajęzyk. Dodatkowym argumentem jest uznanie go przez władze Holandiijęzykiem regionalnym. Posiada również swój kodISOlim.

Status

[edytuj |edytuj kod]

W zależności od kryteriów czysto językoznawczych, socjolingwistycznych, prawnych czy tradycyjnego podejścia dialektologów etnolekt limburski traktowany jest albo jako dialekt języka niderlandzkiego, albo też jako język germański spokrewniony z narodowym językiem Holandii. Poniżej przedstawiono oba spojrzenia na problematykę statusu tej mowy.

Limburski wśród dialektów niderlandzkich

[edytuj |edytuj kod]

Zanim rozpocznie się analizę pozycji etnolektu limburskiego, należy uświadomić sobie, co oznacza pojęciejęzyk niderlandzki. W szerszym ujęciu jest to jeden z czterechjęzyków zachodniogermańskich kontynentalnych, obokangielskiego,niemieckiego ifryzyjskiego. Pojęcie to można rozpatrywać na dwa zasadnicze sposoby:

  • standardowy język niderlandzki, który wyrósł w XVI wieku z dialektów używanych w Holandii. Należy mieć na uwadze fakt, iż język standardowy jest niejako konstruktem, stworzonym z elementów obecnych w różnych dialektach. Dialekty, które posiadały ówcześnie największy prestiż mają również stosunkowo największy wkład w język. Dialekt limbruski miał niewielki wpływ na kształtowanie się języka ogólnonarodowego, właśnie z powodu niskiego prestiżu tej mowy. Warto jednak zauważyć, że bardzo często język standardowy oparty jest na jednym konkretnym dialekcie, natomiast znikomy udział innych nie przeświadcza o tym, iż nie są one dialektami tego języka (przykładem może byćdialekt mazowiecki w przypadkujęzyka polskiego). Poza tym, sam fakt potrzeby posiadania języka standardowego wynika z różnic w mowie regionalnej, które uniemożliwiają swobodną komunikację ludzi z tego samego kraju, a ci w domyśle powinni mówić wzajemnie zrozumiale.
  • etniczny język niderlandzki, na który składają się dialekty. Ich cechą charakterystyczną jest wspólne formowaniekontinuum dialektalnego, które wskazuje na wzajemną łączność i przejściowość dialektów. Co ważne, stoją one w opozycji do sąsiadujących języków, zwłaszcza do niemieckiego (w którym zaszładruga przesuwka spółgłoskowa).

Na tej podstawie można uznać, że etnolekt limburski jest dialektem języka niderlandzkiego.

Status oficjalny

[edytuj |edytuj kod]
Etnolekt limburski

Kwestia tego, czy dialekt limburski to jeden z etnolektów przynależnych do języka niderlandzkiego, czy może „krajowy język, który nie osiągnął dominacji” jest wciąż otwarta. Obecnie o statusie etnolektu decydujepolityka językowa[1], którą można rozumieć jako decyzje organów państwowych, bądź wolę samych użytkowników. Ta ostatnia pojawia się wówczas, gdy czują oni pewną odrębność kulturową i co za nią idzie również i językową. Ma to na celu ochronę etnolektu. Gdy ma on status języka, jest traktowany w inny sposób. Dialekty mają ogólnie tendencje do zanikania, są zastępowane przez warianty dużo bardziej zbliżone do języka standardowego. Gdy język posiadający stosunkowo małą liczbę użytkowników doświadcza kontaktów z językiem dominującym, takie procesy również zachodzą. Są one jednak hamowane przez umiejętność posługiwania się kilkoma językami, a także świadomość o potrzebie unikania mieszania się dwóch języków i zachowania „czystej” mowy. Formalizacja tych potrzeb wykonywana jest przez rządy państw, które nadają w danym kraju etnolektowi statusjęzyka regionalnego. Taki status etnolekt limburski otrzymał w Holandii w roku 1997 (ten sam status posiada równieżjęzyk dolnosaksoński).Unia Języka Niderlandzkiego zaznacza, iż o uznaniu limburskiego językiem zadecydowały względy socjolingwistyczne, a nie czysto lingwistyczne. W Belgii limburski nie ma statusu oficjalnego.

W związku z powyższym można uznać etnolekt limburski za język zachodniogermański.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Rieks Smeets,Talen en taalpolitiek in de Europese Unie, w: Nicoline van der Sijs, red.,Taaltrots. Purisme in een veertigtal talen, Amsterdam/Antwerpia 1999:395.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Języki idialektydolnofrankońskie
Język niderlandzki
język flamandzki
Język afrykanerski
Języki germańskie
wschodniogermańskie †
zachodniogermańskie
północnogermańskie
  • Język pragermański nie jest językiem germańskim, ale przodkiem wszystkich języków germańskich
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Język_limburski&oldid=75488929
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp