Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Język kweński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kveeni-instituutti (Instytut Języka Kweńskiego) wBørselv (gminaPorsanger, okręgFinnmark)

Język kweński[1][2] (kweń.kainun kieli,norw. kvensk språk,fiń. kveenin kieli) –język bałtycko-fiński używany przezKwenów, potomków fińskich imigrantów wNorwegii Północnej. Po intensywnych dyskusjach w Norwegii w kwietniu 2005 kweński został uznany za samodzielny język[3][4].

Ponad 10 tys. ludzi w okręgachTroms iFinnmark przyznaje się do używania języków kweńskiego i/lubfińskiego. Jednakże liczba tych, którzy potrafią po kweńsku czytać i pisać, jest znacznie niższa[3].

Kweński jest blisko spokrewniony z używanym w szwedzkiej części regionuDolina Tornejęzykiem meänkieli i z dialektami północnofińskimi. W stosunku do fińskiego istnieją jednak duże różnice w słownictwie, a częściowo także w gramatyce, bo dialekty kweńskie przez dłuższy czas rozwijały się niezależnie od rozwoju językowego wFinlandii. Przykładowo nie wszystkie spośród 15 przypadków fińskich są używane w języku kweńskim. Jednocześnie w kweńskim w przeciwieństwie do fińskiego jest więcej starych zapożyczeń zeszwedzkiego i nowszych znorweskiego, przede wszystkim takich, jakich brakowało w słownictwie kweńskim, kiedy Kwenowie osiedlili się na wybrzeżu[3][4].

Do tej pory nie było żadnych standardów prac opisujących gramatykę słowników ani podręczników. Dlatego w roku 2007 utworzono radę języka kweńskiego pod nazwą „Instytut Kweński” (Kainun Institutti, norw.Kvensk Institutt) wBørselv (gminaPorsanger w okręguFinnmark). Jest to organ doradczy, którego zadaniem w pierwszym etapie jest wypracowanie założeń nowego języka pisanego i zbieranie form różnych dialektów kweńskich[3].

Jedną z pierwszych oficjalnych stron internetowych w języku kweńskim (yr.no) oferuje od 9 lutego 2010Norweski Instytut Meteorologiczny[5].

Zapożyczenia norweskie[4]
fińskikweńskinorweskipolski
hakemussööknaadisøknadpodanie
hallitusrejeerinkiregjeringrząd
ministeriödepartementtidepartementministerstwo
säätiedotusväärmellinkiværmeldingprognoza pogody

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. PrzemysławP. Sieradzan PrzemysławP.,Miasto Kirkenes jako stolica Regionu Barentsa i symbol rosyjsko-norweskiej współpracy transgranicznej, „Cywilizacja i Polityka”, 14 (14), s. 279–288,DOI10.5604/01.3001.0010.0256 [dostęp 2018-01-09] [zarchiwizowane zadresu 2018-01-10] .
  2. Katarzyna Wojan: Język fiński w teorii i praktyce. Wydawnictwo UG, 2016, s. 58. (Zob.spis treści [dostęp 2018-01-09]).
  3. abcdPia Lane:Språk – Kvensk språk, hva er nå det?, w oparciu o tekst:Min bestefars Bibel w(Nesten) alt du trenger å vite om norsk. 52 om språk, Kunnskapsforlaget 2005, dostęp 16 września 2010(norw.).
  4. abcKainun Institutti:Språk, dostęp 16 września 2010(norw.).
  5. Andreas Grimsæth i Erik Bolstad:yr.no – nå også på kvensk, yr.no, 10 lutego 2010 (data dostępu: 2014-04-09)(norw.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz hasłokweński w Wikisłowniku
  • Norske Kveners Forbund [online], kvener.no [dostęp 2018-01-09] . (Stowarzyszenie Kwenów Norweskich) (norw. • kweń.)
  • Kainun Institutti [online], www.kvenskinstitutt.no [dostęp 2018-01-09] . Institut kweński (norw. • kweń.)
Języki ugrofińskie
języki fińskie
języki bałtycko-fińskie
Języki saamskie
(dawniej: lapońskie)
j. saamskie
zachodnie
  • grupa południowa
  • grupa północna
j. saamskie
wschodnie
języki permskie
języki wołżańskie
języki ugryjskie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Język_kweński&oldid=74724711
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp