| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | 300 tys. (2000) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | gay | ||
| ISO 639-3 | gay | ||
| IETF | gay | ||
| Glottolog | gayo1244 | ||
| Ethnologue | gay | ||
| BPS | 0010 1 | ||
| WALS | gay | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczneMAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znakówUnikodu. | |||
Język gayo (basa Gayo) –język austronezyjski używany naSumatrze wIndonezji, rozpowszechniony wśród luduGayo, zamieszkującego górzyste tereny w północnej części wyspy[1]. Według danych z 2000 roku posługuje się nim ok. 300 tys. osób[2].
WedługEthnologue dzieli się na cztery dialekty: deret, lut, serbejadi-lukup, lues[2]. Wszystkie odmiany sąwzajemnie zrozumiałe, różnice między nimi dotyczą leksyki i cech wymowy. Dialekty serbejadi (z rejonu wsi Lukup) i lues (z rejonu wsi Belangkejeren) uchodzą za niekulturalne[3]. W powszechnym użyciu jest takżejęzyk indonezyjski, który odgrywa dużą rolę w edukacji, mediach i komunikacji międzyetnicznej[4].
Został powiązany zjęzykami batackimi oraz językami z wysp u zachodniego wybrzeża Sumatry[5][6]. Niemniej przynajmniej część podobieństw słownikowych między gayo a językami batackimi wynika z zapożyczania; pokrewieństwo tych języków jest dyskusyjne[7]. W gayo występuje też wiele zapożyczeń zaceh i malajskiego; oba te języki miały duże znaczenie historyczne[8].
W mieścieTakengon(inne języki), zamieszkiwanym przez różne grupy etniczne, najczęściej używanym językiem jest indonezyjski. W innych (konserwatywnych) miejscowościach gayo pozostaje preferowanym środkiem codziennej komunikacji[4].
Pierwsze informacje nt. ludu Gayo ukazały się w 1903 r.[9][10] W 1907 r. G.A.J. Hazeu wydał słownik (Gajösch-Nederlandsch woordenboek)[11], w którym znalazły się również dane nt. fonologii i morfologii[9]. Kolejne znaczące publikacje pochodzą z II poł. XX wieku[9]. Pod auspicjamiPusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa ukazały się słowniki:Kamus Bahasa Gayo-Indonesia (1982)[12],Kamus Bahasa Indonesia-Bahasa Gayo (dwa tomy, 1996)[13][14]. W słowniku z 1996 r. skupiono uwagę na dialekcie lut[15][16]. W latach 70. i 80. XX w. powstało szereg prac poświęconych różnym aspektom tego języka (fonologii, morfologii i składni), sporządzonych przez badaczy zUniversitas Syiah Kuala[3].
Tradycyjnie nie był zapisywany, a w rolijęzyka literackiego występował malajski (zapisywany pismemjawi)[4]. W okresie kolonialnym do użytku wprowadzonoalfabet łaciński, przy czym nie istnieje ogólnie przyjęta ortografia[17]. Piśmiennictwo w języku gayo obejmuje dzieła poetyckie i gazety[2].