Józef Urbanowicz
generał broni Data i miejsce urodzenia 25 marca 1916 Orzeł
Data i miejsce śmierci 6 lipca 1989 Warszawa
Przebieg służby Lata służby 1938–1939 1943–1988
Siły zbrojne Łotewskie Siły Zbrojne Armia Czerwona ludowe Wojsko Polskie
Jednostki Dowództwo Marynarki Wojennej ,Akademia Sztabu Generalnego ,Wojskowa Akademia Polityczna ,Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego ,Ministerstwo Obrony Narodowej
Stanowiska zastępca dowódcy Marynarki Wojennej, zastępca komendanta akademii, komendant akademii wojskowej, szef Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, wiceminister obrony narodowej
Główne wojny i bitwy II wojna światowa
Późniejsza praca poseł naSejm PRL IV, V, VI, VII i VIII kadencji (1965–1985), ambasador PRL wMongolii (1984–1987)
Odznaczenia
Uroczystości z okazji 25-lecia wyzwolenia Kołobrzegu, 16 marca 1970, od prawej:Piotr Jaroszewicz , gen.Stanisław Popławski ,Zenon Nowak i gen. Józef Urbanowicz Wizyta zastępczyni naczelnego dowódcy Narodowowyzwoleńczych Sił Zbrojnych Wietnamu Południowego Nguyen Thi Dinh u wiceministera obrony narodowej gen. broni Józef Urbanowicza, Warszawa 1976 Grób gen. broni Józefa Urbanowicza i jego żony Marii nacmentarzu Wojskowym na Powązkach wWarszawie Józef Urbanowicz (ur.12 marca ? /25 marca 1916 wOrle , zm.6 lipca 1989 wWarszawie ) – polski wojskowy i działacz polityczny,generał broni ludowego Wojska Polskiego , szefGłównego Zarządu Politycznego WP (1965–1971), wiceminister obrony narodowejPRL (1968–1984), działacz partyjny i państwowy, członekKomitetu Centralnego PZPR ,poseł naSejm PRL IV ,V ,VI ,VII iVIII kadencji,ambasador PRL wMongolii .Budowniczy Polski Ludowej .
Był synem mieszkającego wRydze robotnika, Józefa Urbanowicza, zmobilizowanego po wybuchuI wojny światowej doarmii rosyjskiej i Adeli z Gutakowskich, którauciekła zŁotwy doRosji przed nacierającymi wojskami niemieckimi. W 1920 wrócił z rodzicami do Rygi, gdzie ukończył polską szkołę podstawową, a w 1932 krótko był uczniem w polskim gimnazjum w Rydze; naukę przerwał z powodu trudności materialnych rodziny. W latach 1932–1935 robotnik w Zakładach Mechanicznych w Rydze, w okresie 1934–1938 uczeń wieczorowy w Państwowej Szkole Morskiej w Rydze (Wydział Mechaniczny), w latach 1935–1938 – marynarz floty handlowej, w okresie 1938–1939 odbywał zasadniczą służbę wojskową włotewskiej armii jako elew szkoły podoficerskiej wAlūksne ; z powodukomunistycznych przekonań politycznych nie skończył szkoły i został zwolniony do rezerwy jako starszy strzelec. Robotnik-mechanik w fabryce tekstylnej w Rydze.
Pookupacji Łotwy przezArmię Czerwoną w czerwcu 1940 i jejaneksji przezZwiązek Radziecki został redaktorem naczelnym polskojęzycznej gazety w Rydze „Czerwony Sztandar”. Od 1941 oficerArmii Czerwonej . Walczył m.in. podMoskwą , podStarą Russą i naFroncie Północno-Zachodnim . Był trzykrotnie ranny i dwukrotnie kontuzjowany. W 1943 został skierowany do służby wPolskich Siłach Zbrojnych w ZSRR na stanowisko zastępcy dowódcy4 Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego do spraw politycznych. Wziął udział w zaślubinach żołnierzy 1 Armii WP z morzem.
Od 1945 na kierowniczych stanowiskach w aparacie partyjno-politycznymWojska Polskiego . 5 kwietnia 1945 objął dowodzenie Grupą Organizacyjną Dowództwa Marynarki Wojennej. W latach 1945–1951 był zastępcą dowódcyMarynarki Wojennej do spraw politycznych – Szefem Zarządu Polityczno-Wychowawczego Marynarki Wojennej. Po dezercji doSzwecji okrętu hydrograficznego "Żuraw" otrzymał naganę i został przeniesiony do korpusu oficerów wojsk lądowych. Od 1951 do 1954 był zastępcą do spraw politycznych dowódcyPomorskiego Okręgu Wojskowego – szefem Zarządu Politycznego okręgu. Od 1954 był zastępcą dowódcyWojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju do spraw politycznych, a od 1957 zastępcą komendantaAkademii Sztabu Generalnego WP im. gen. Karola Świerczewskiego do spraw politycznych. W latach 1958–1960 był komendantemWojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego . Generał brygady od 1958. Generał dywizji od 1964. W latach 1960–1965 zastępca szefa, a w latach 1965–1971 szefGłównego Zarządu Politycznego WP . Jego zastępcami byli generałowie:Jan Czapla ,Mieczysław Grudzień ,Franciszek Księżarczyk ,Władysław Polański ,Edward Szpitel iZbigniew Szydłowski .
W latach 1968–1984 – wiceministerobrony narodowej , od 1971 równocześnie zastępca ministra do spraw ogólnych. Generał broni od 1973.
Należał doKomunistycznej Partii Łotwy (1939–1940),Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) (1940–1944),Polskiej Partii Robotniczej (1944–1948), a od 1948 –Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej . W latach 1968–1971 – zastępca członkaKomitetu Centralnego PZPR , a w latach 1971–1986 – członek KC PZPR.
W latach 1965–1985 poseł naSejm PRL IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Wieloletni wiceprezes Zarządu GłównegoZwiązku Bojowników o Wolność i Demokrację . W latach 1969–1984 przewodniczący Komitetu Redakcyjnego „Wojskowego Przeglądu Historycznego ”. Wieloletni członek Rady Redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego KC PZPR „Nowe Drogi ”[ 1] . 10 października 1983 został wyróżniony wpisem doHonorowej Księgi Czynów Żołnierskich .
W latach 1984–1987ambasador PRL wMongolii . Od 1988 w stanie spoczynku. W związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej pożegnany przezI sekretarza KC PZPR , Zwierzchnika Sił Zbrojnych PRL gen. armiiWojciecha Jaruzelskiego . Służył w Wojsku Polskim przez 45 lat, z czego aż 30 w stopniu generalskim.
Mieszkał i zmarł wWarszawie . W jego pogrzebie naCmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 4 rz. 7 m. 7)[ 2] uczestniczył m.in.I sekretarz KC PZPR , przewodniczącyRady Państwa gen. armii Wojciech Jaruzelski , prezes Rady NaczelnejZBoWiD prof.Henryk Jabłoński oraz minister obrony narodowej, członekBiura Politycznego KC PZPR gen. armiiFlorian Siwicki . Mowę pogrzebową w imieniu kierownictwa MON wygłosił wiceminister obrony narodowej - zastępca ministra do spraw ogólnych gen. broni drAntoni Jasiński .
Mieszkał w Warszawie. Od 1949 żonaty z Marią z domu Główka (1924–1986). Miał dwóch synów[ 3] .
Krzyż SrebrnyOrderu Wojennego Virtuti Militari Order Budowniczych Polski Ludowej (1974)[ 4] Krzyż OficerskiOrderu Odrodzenia Polski (1954) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1949) Order Sztandaru Pracy I klasy (1968)Order Sztandaru Pracy II klasy (1963) Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1945)ZłotyKrzyż Zasługi (1946) Srebrny Krzyż Zasługi (1945) SrebrnyMedal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Złoty MedalMedal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1958) Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1967)Złoty MedalMedal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973) Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1968) Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966) Medal Komisji Edukacji Narodowej ZłotaOdznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” ZłotaOdznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” (1983) ZłotaOdznaka „Za zasługi w obronie granic PRL” (1976) ZłotaOdznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1968)[ 5] Złoty Medal „Za zasługi dla Ligi Obrony Kraju” ZłoteOdznaczenie im. Janka Krasickiego Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego Odznaka Grunwaldzka Medal im. Ludwika Waryńskiego (1986)[ 6] Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej Złota odznakaZwiązku Nauczycielstwa Polskiego (1966)[ 7] Medal „Za zasługi dlaPomorskiego Okręgu Wojskowego ” (1970)[ 8] Medal „Zasłużonemu dla Lotnictwa” Medal „Za zasługi dlaWojsk Obrony Powietrznej Kraju ” Medal „Za Zasługi dla Marynarki Wojennej” MedalSztabu Generalnego WP „Amor Patriae Suprema Lex” Odznaka „Zasłużony dlaŚląskiego Okręgu Wojskowego ” Medal pamiątkowy „Za zasługi dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego” Odznaka „Za Zasługi dla Związku Socjalistycznej Młodzieży wojskowej” Złota Odznaka Kół Młodzieży Wojskowej Medal „100 lat ruchu robotniczego w Polsce” (1982)[ 9] Medal 100-lecia sportu polskiego (1968)[ 10] Medal „50-lecia lotnictwa sportowego w Polsce” (1969)[ 11] Honorowa Odznaka 30-lecia PPR (1972)[ 12] Tytuł „Honorowy członekPTTK ” (1968)[ 13] Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)[ 14] Złotaodznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1960)[ 15] Odznaka honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa koszalińskiego” (1968)[ 16] Medal „Za Umacnianie Braterstwa Broni” (1980,Bułgaria ) Medal „30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej” (Bułgaria) (1974) Order Czerwonego Sztandaru (Czechosłowacja ) (1971) Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 (Czechosłowacja)Medal „Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych” I stopnia (1970 i 1980, Czechosłowacja) Medal „30-lecia Powstania Czechosłowackiej Armii Ludowej” (Czechosłowacja) Order Obrońców Ojczyzny (1967,Jugosławia ) Order Armii Ludowej z Laurowym Wieńcem (1967, Jugosławia) Medal „Braterstwa Broni” (1983,Kuba ) Medal „Za Bojowe Zasługi” (Mongolia ) Medal „50 rocznica Mongolskiej Armii Ludowej” (1971) ZłotyOrder Zasługi dla Ojczyzny (1975,Niemcy Wschodnie ) Medal „Za Ochronę Władzy Robotniczo-Chłopskiej” (Niemcy Wschodnie) Złoty Medal „Virtutea Ostaseasca” (1971,Rumunia ) Medal Braterstwa Broni (1963, Rumunia) Order Czerwonej Gwiazdy (1977,Węgry ) Order Lenina (1968,Związek Radziecki )Order Czerwonego Sztandaru (Związek Radziecki) (dwukrotnie)Order Przyjaźni Narodów (1973, Związek Radziecki)Medal „Za odwagę” (Związek Radziecki)Medal „Za zasługi bojowe” (Związek Radziecki)Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” (1970, Związek Radziecki)Medal „Za obronę Moskwy” (Związek Radziecki)Medal „Za zdobycie Berlina” (Związek Radziecki)Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Związek Radziecki)Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” (1970, Związek Radziecki)[ 17] Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1975, Związek Radziecki)Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1985, Związek Radziecki)Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” (Związek Radziecki)Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1968, Związek Radziecki)[ 18] Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1978)Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (1988)↑ „Nowe Drogi” nr 3/1978, s. 2 ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie ↑ J. Królikowski,Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 , Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, tom IV: S–Ż, s. 170 ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze , „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3↑ Sportowe odznaczenia dla generałów i oficerów WP , „Trybuna Ludu”, nr 286, 17 października 1968, s. 6↑ W uznaniu zasług , „Życie Partii”, nr 6, 25 marca 1987, s. 20↑ Uznanie dla nauczycieli , „Życie Warszawy”, nr 278, 19 listopada 1966, s. 1↑ 25 lat chlubnej historii Pomorskiego Okręgu Wojskowego , „Żołnierz Wolności”, nr 238, 9 października 1970, s. 2↑ „Żołnierz Wolności”, 16 grudnia 1982, s. 1 ↑ Sportowe odznaczenia dla generałów i oficerów WP , „Trybuna Ludu”, nr 286, 17 października 1968, s. 6↑ Gen. broni Grzegorz Korczyński i gen. dyw. Józef Urbanowicz przyjęli delegację ZG Aeroklubu PRL , „Żołnierz Wolności”, nr 286, 4 grudnia 1969, s. 5↑ Spotkanie z Radą Wojskową MON , „Trybuna Robotnicza”, nr 41, 18 lutego 1972, s. 1–2↑ Obrady VII Krajowego Zjazdu PTTK , „Żołnierz Wolności”, nr 112, 13 maja 1968, s. 1↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 7 ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 2, 20 lutego 1960, s. 2 ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie, 1968, poz. 36, uchwała nr 91/1340a/68 z dnia 24 kwietnia 1968, s. 7 ↑ Jubileuszowe medale dla generałów ludowego Wojska Polskiego , „Żołnierz Wolności”, nr 137, 12 czerwca 1970, s. 2.↑ Medale 50-lecia Sił Zbrojnych ZSRR dla członków delegacji zagranicznych , „Trybuna Robotnicza”, nr 46, 23 lutego 1968, s. 1Leksykon Historii Polski , Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995L. Grot, T. Konecki, E. Nalepa,Pokojowe dzieje Wojska Polskiego , Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej, Warszawa 1988 W. Jaruzelski,Stan wojenny, dlaczego , Dom Wydawniczy BGW, Warszawa 1992 H.P. Kosk –Generalicja polska , tom II, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001 L. Kowalski,Generał ze skazą , Wydawnictwo Rytm, Warszawa 2001 J. Królikowski,Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 , Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010 (dane o odznaczeniach) Kto jest kim w Polsce 1984 , Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984A. Mazur,Order Krzyża Grunwaldu , Wyd. MON, Warszawa 1988 P. Martell, G.P. Hayes,World military leaders , Bowker, New York 1974(ang.) G. Sanford,Military Rule in Poland: The Rebuilding of Communist Power, 1981–1983 , New York St. Martin’s, 1986(ang.) K. Sobczak,Lenino-Warszawa-Berlin: wojenne dzieje l Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki , Wydawnictwo MON, Warszawa 1988 J. Stroynowski,Who’s who in the socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia , Tom 3, K.G. Saur Pub., 1989(ang.) „Trybuna Ludu ”, 7 lipca 1989, s. 9 Informacje w BIP IPN