| Data urodzenia | 1488 | ||
|---|---|---|---|
| Data śmierci | 1575 | ||
| Miejsce pochówku | |||
| Wyznanie | |||
 | |||
| |||
Józef ben Efraim Karo (hebr. יוסף קארו; znany jakoha-Mechaber,pol.Autor, lub podakronimemMaran, pol.Nasz Mistrz) (ur.1488 wToledo; zm.24 marca1575 wSafedzie) – jeden z największychrabinów,posek,kabalista, czynny na przełomie XV i XVI wieku wSafedzie. Jedna z najważniejszych postaci w historiihalachy (prawa żydowskiego), nadal będąca wielkim autorytetem dla wyznawcówjudaizmu.
Józef (Josef) Karo urodził się w 1488 roku w mieścieToledo wKoronie Kastylii i Leónu (obecna Hiszpania). Po wydaniu w 1492 rokuedyktu z Alhambry jego rodzina była zmuszona wyjechać doKrólestwa Portugalii. Zamieszkali wówczas w Lizbonie. Po wypędzeniu Żydów z Portugalii w 1497 roku, musieli opuścićPółwysep Iberyjski i znaleźli schronienie wImperium Osmańskim[1][a]. Po śmierci ojca dorastał wKonstantynopolu u swojego wuja, rabinaIzaaka Karo. Ożenił się z córką rabina Izaaka Saba, przy którym studiowałTalmud.
W latach 1520–1523 mieszkał w mieścieEdirne w północno-zachodniej części Turcji. Około 1522 roku zaczął pisać dziełoBejt Josef („Dom Józefa”), które było obszernym komentarzem dohalachicznego dziełaArba'ah Turim napisanego na początku XIV wieku przez rabinaJakuba ben Aszera.
Po śmierci swojej pierwszej żony Józef Karo poślubił córkę znanego talmudysty rabina Chaima Albalaga i zamieszkał wNikopolu w północnej Bułgarii (lata 1523–1533). Gdy ponownie owdowiał, ożenił się z córką bogatego talmudysty Zachariasza Seschela. Postanowił wtedy spędzić resztę życia wZiemi Izraela. Po drodze spędził kilka lat wSalonikach, gdzie spotkał się ze znanymkabalistąJózefem Taitazakiem, i Konstantynopolu. W 1535 roku dotarł doPalestyny i rok później zamieszkał wSafedzie wGórnej Galilei. Został uczniem rabinaJakuba Beraba, który wywarł na niego silny wpływ.
Entuzjastycznie przyjął plany Beraba o restytucjismichy, która była zawieszona przez ponad tysiąc lat. W 1538 roku w Safedzie spotkało się dwudziestu pięciu rabinów, którzy wyświęcili (smicha) rabina Beraba. Dało mu to prawo wyświęcania dowolnej liczby rabinów, w celu przywróceniaSanhedrynu. Następnie rabin Berab udzielił smichy naczelnemu rabinowi JerozolimyLeviemu ibn Habibowi oraz rabinom Józefowi Karo,Mojżeszowi Trani iJózefowi Sagisowi. Proces ten został jednak zatrzymany z powodu osobistych sporów Beraba z Habibem. Po śmierci w 1546 roku rabina Beraba, Józef Karo został jego następcą, i wraz z rabinem Mojżeszem Trani kierował sądem rabinicznym w Safedzie. W owym czasie sąd rabiniczny w Safedzie był najważniejszy dla społeczności żydowskiej w całej Palestynie, a nawet dladiaspory. Tak więc, nie było spraw żydowskich o znaczeniu lokalnym lub globalnym, które by mogły ujść uwagi rabina Karo. Orzeczenia sądu w Safedzie były powszechnie akceptowane jako ostateczne i wiążące, a halachiczne decyzje i wyjaśnienia Karo były uważnie analizowane przez rabinów w każdym zakątku diaspory. Karo jako jedyny odważył się udzielić smichy rabinowiMojżeszowi Alszechowi, który następnie około 1590 roku udzielił smichy rabinowiChaimowi Vitalowi. Karo założył takżejesziwę w Safedzie, w której nauczał Talmudu ponad 200 studentów. Jednym z jego uczniów byłMojżesz Kordowero. Na starość, w wieku około 80. lat, Karo ożenił się po raz czwarty. Zmarł 24 marca 1575 roku (13nisan 5335 r.) w Safedzie i został pochowanystarym cmentarzu[2][3].
W związku z częściowym rozpadem życia żydowskiego po wygnaniu z Hiszpanii, oraz działalnością różnorodnych organów talmudycznych w różnych krajach, Józef Karo podjął się pracy w celu ujednolicenia zwyczajów judaizmu. Pierwszym i największym jego dziełem był wydany w latach 1550–1559 komentarzBejt Josef (Dom Józefa). Karo zebrał w nim decyzje prawne trzech największych talmudystów:Izaaka Alfasiego,Majmonidesa iAszera ben Jechiela. Gdy znajdywał różnicę w ich poglądach, Karo przyjmował decyzję większości jako ostateczną. Ten sposób postępowania był jednak obarczony jedną poważną wadą. Mianowicie Majmonides i Alfasi bylisefardyjczykami, i ich decyzje były zazwyczaj podobne, reprezentujące sefardyjski punkt widzenia. Stawiało to w gorszym położeniuŻydów aszkenazyjskich. W trudnych kwestiach prawnych Karo podejmował samodzielne decyzje, wykraczając daleko poza kodeks Majmonidesa (ograniczał się on głównie do Talmudu). W ten sposób Karo usystematyzował ogromną ilość materiału spisanego przez talmudycznych rabinów. Komentarz ten pokazał zdumiewającą wiedzę talmudyczną i prawniczą, jaką posiadał Karo. Na jego braki zwrócił uwagę rabinMojżesz ben Israel Isserles, pobudzając Karo do wydania w 1565 roku w czterech częściach komentarzaSzulchan Aruch (Nakryty stół). Była to kontynuacja wcześniejszego komentarza. Praca ta również nie została przyjęta bez sprzeciwu i krytyki, ale po upływie stu lat, w wyniku pewnych zmian i poprawek (wydany w 1571 r. przez rabina Isserlesaha-Mappa [Obrus]), stała się niekwestionowanym autorytetem dla całego świata żydowskiego. W latach 1574–1575 wWenecji wydano jego kolejne dziełoKesef Miszne, które było komentarzem do kodeksuMiszne Tora Majmonidesa[4].
Po jego śmierci ukazało się w 1598 roku w Salonikach dziełoKelalei ha-Talmud, zajmujące się tematyką metodologii Talmudu. W 1605 roku w Salonikach pod tytułemBedek ha-Bajit ukazały się dodatki i poprawki Karo doBejt Josef. W 1646 roku, równocześnie w Wenecji iLublinie ukazało się wyjątkowe dzieło literackie Karo –Maggid Meiszarim (Kaznodzieja Sprawiedliwości). Jest ono uznawane za arcydzieło literatury rabinicznej. Książka ta ma formę mistycznego pamiętnika spisywanego przez Karo przez pięćdziesiąt lat życia. Opisał w niej nocne wizytyaniołów, które zachęcały go do prawości,ascezy i studiowania kabały. W 1791 roku w Salonikach ukazało się dziełoAvkat Rochel, a w 1799 rokuDeraszot.
Rabin Józef Karo był traktowany jako przywódca duchowy całego pokolenia narodu żydowskiego. W sytuacjach, gdy opinie halachiczne autorytetów religijnych były rozbieżne, Karo był najbardziej poważaną osobą podejmującą decyzje (posek). Wydawane przez niego decyzje (psak din) były wiążące w danej sprawie. Poza wiedzą talmudyczno-halachiczną, Karo był także kabalistą. Jegomistycyzm nie miał jednak charakteru spekulacyjnego, ale był wyważony i rozsądny. Wypędzenie Żydów z Hiszpanii zaciążyło nad całym ówczesnym pokoleniem, wywierając silne wrażenie katastrofy na wszystkich umysłach. Wielu Żydów spostrzegało w tych wydarzeniach znaki czasu towarzyszące przyjściuMesjasza. Również i Karo w ten sposób spostrzegał ówczesne wydarzenia, zachęcając wiernych, by nie zaniedbywali nauki religijnej[5].
