Isabella Rossellini
Isabella Rossellini (2024) |
| Imię i nazwisko | Isabella Fiorella Elettra Giovanna Rossellini |
|---|
| Data i miejsce urodzenia | 18 czerwca 1952
Rzym |
|---|
| Zawód | aktorka,modelka |
|---|
| Współmałżonek | Martin Scorsese
(1979–1982; rozwód)
Jonathan Wiedemann
(1983–1986; rozwód) |
|---|
| Lata aktywności | od 1976 |
|---|
|
Isabella Fiorella Elettra Giovanna Rossellini (ur.18 czerwca1952 wRzymie) –włoskaaktorka filmowa i telewizyjna orazmodelka.
Urodziła się wRzymie[1]. Jej matka, szwedzka aktorkaIngrid Bergman (1915–1982), zagrała m.in. wCasablance (1942),Komu bije dzwon (1943) czy też wUrzeczonej (1945)Alfreda Hitchcocka. Jej ojciec,Roberto Rossellini (1906–1977), był włoskim scenarzystą, reżyserem i producentem filmowym, znanym między innymi z filmówRzym, miasto otwarte (1945) iNiemcy – rok zerowy (1948)[2]. Jej siostra bliźniaczka, Ingrid Isotta Rossellini, została adiunktem literatury włoskiej naColumbia University[3]. Jej brat, Roberto Ingmar Giusto Giuseppe Rossellini, to producent filmowy[4]. Ma także siostrę przyrodnią, Pię Lindström (z pierwszego małżeństwa matki z Petterem Lindströmem), która została krytykiem teatralnym. Jej przyrodnie rodzeństwo to także Gil, Raffaella[5] i Marco Romano (zm. w wieku dziewięciu lat)[6].
Dorastała w Rzymie, wSanta Marinella iParyżu. W wieku pięciu lat przeszła operacjęwyrostka robaczkowego[7]. Kiedy miała 11 lat, zdiagnozowano u niejskoliozę; jako 13-latka nie była w stanie wstać i poruszać się o własnych siłach[8].
Mając 19 lat wyjechała doNowego Jorku, gdzie ukończyła Finch College[9] oraz wydział nauk społecznych w New School University[10], pracując jako tłumacz i dziennikarka telewizyjna RAI[11]. Pojawiła się także z przerwami w programie telewizyjnymL’altra Domenica (Inna niedziela) zRoberto Benignim.
W 1976 zadebiutowała na ekranie jako zakonnica w melodramacie fantasyKwestia czasu (A Matter of Time) u boku matki –Ingrid Bergman,Lizy Minnelli,Charlesa Boyera iFernando Reya. Potem zagrała w dramacieŁąka (Il Prato, 1979) zMichele Placido. Występ w komediiW papieskim oku (Il pap'occhio, 1980) zRoberto Benigni przyniósł jej nagrodę Srebrnej Taśmy Włoskiego Narodowego Stowarzyszenia Dziennikarzy Filmowych.
W wieku 28 lat rozpoczęła karierę modelki, kiedy została sfotografowana przezBruce’a Webera dla brytyjskiego czasopisma „Vogue”. W latach 1982–1996 była twarzą kosmetykówLancôme. Współpracowała także z wieloma innymi renomowanymi fotografami, w tym Richardem Avedonem,Stevenem Meiselem,Helmutem Newtonem,Peterem Lindberghem, Normanem Parkinsonem, Eve Arnold,Francesco Scavullo,Annie Leibovitz, Denisem Pielem iRobertem Mapplethorpe[12]. Trafiła też na okładki takich czasopismach jak „Vogue”, „Elle”, „Marie Claire”, „Vanity Fair”, „Harper’s Bazaar”, „People”, „Interview”, „Film” i „Ekran”[13].
Pomimo wielkiego sukcesu jako modelka powróciła do aktorstwa. Po śmierci matki w 1982, Rossellini wzięła udział w swoim pierwszym amerykańskim filmieTaylora HackfordaBiałe noce (White Nights, 1985) u bokuMichaiła Barysznikowa iGregory’ego Hinesa. Jej przełomową rolą była postać torturowanej piosenkarki z nocnego klubu Dorothy Vallens w dramacieDavida LynchaBlue Velvet (1986), za którą otrzymałaIndependent Spirit Awards. Inne znaczące role filmowe w tym okresie to: komedia romantycznaNikity MichałkowaOczy czarne (Oci ciornie, 1987) zMarcello Mastroiannim iMarthe Keller, komedia romantycznaJoela SchumacheraKuzyni (Cousins, 1989) zTedem Dansonem,Sean Young iWilliamem Petersenem.
W marcu 1988 w Musée d’Art Moderne w Paryżu odbyła się poświęcona jej wystawa fotografiiPortret kobiety[14][15][16]. W 1992 wzięła udział w erotycznej sesji zdjęciowej do książkiMadonny pt.Sex[17][18].
Została uhonorowanaNagrodą Saturna w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za kreację Lisle Von Rhoman w czarnej komediiRoberta ZemeckisaZe śmiercią jej do twarzy (Death Becomes Her, 1992) zMeryl Streep,Goldie Hawn iBruce’em Willisem. Rola Laury Klein w dramacie psychologicznymPetera WeiraBez lęku (Fearless, 1994) zJeffem Bridgesem przyniosła jej niemiecką nagrodę Złotej Kamery. W dramacie biograficznymWieczna miłość (Immortal Beloved, 1994) zGarym Oldmanem wystąpiła jako hrabina Anna Maria von Erdődy, węgierska szlachcianka i jedną z najbliższych powierniczek i przyjaciółLudwiga van Beethovena. W 1996 wzięła udział w jednym z odcinków sitcomu NBCPrzyjaciele (Friends). Za rolę Anny Hauptman w dramacie kryminalnymHBOZbrodnia stulecia (Crime of the Century, 1996) w reżyseriiMarka Rydella zdobyła nominację doZłotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym.
Jako Katchen w dramacie wojennymRozdarte niebo (Il cielo cade, 2000) była nominowana doDavid di Donatello dla najlepszej aktorki. W 2004 Rossellini wystąpiła woff-broadwayowskiej produkcji Terrence’a McNallySyndrom Stendhala (The Stendhal Syndrome)[19].
W 2024 roku zagrała siostrę Agnes w filmieKonklawe, będącym adaptacją powieściRoberta Harrisa. Za tę rolę była nominowana donagrody Brytyjskiej Akademii Akademii Filmowej (BAFTA 2025) oraz doOscara (2025) dla najlepszej aktorki drugoplanowej[20][21][22].
Przewodniczyła jury konkursu głównego na61. MFF w Berlinie (2011) oraz jury sekcji "Un Certain Regard" na68. MFF w Cannes (2015).
Rossellini ma podwójne obywatelstwo: włoskie i amerykańskie[23][24].
W 1974 spotykała się z pisarzem Franco Angeli[25]. 29 września 1979 wyszła za mąż za reżyseraMartina Scorsese, jednak 1 listopada 1982 doszło do rozwodu[26][27][28][29].
W latach 1983–1986 jej mężem był Jonathan Wiedemann, model z Teksasu, absolwentHarvard University, administratorMicrosoft[30], z którym ma córkę Elettrę Rossellini (ur. 26 lipca 1983). Spotykała się z tancerzemMichaiłem Barysznikowem (1985), reżyseremDavidem Lynchem (1986–1994), aktoremGarym Oldmanem (1994-96) oraz reżyserem i producentem teatralnym Gregorym Mosherem (1996–1997)[31]. Zaadoptowała syna Roberto (ur. 1993)[32].
.jpg)
