Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Igloo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Igloo

Igloo (winuktitutiglu / ᐃᒡᓗ, „dom”, tłumaczone czasem jako „dom ze śniegu”) – konstrukcja mieszkalna budowana z blokówśniegu, zazwyczaj przybierająca formękopuły zbudowanej na planie koła.

Igloo są najbardziej znane wśródInuitów zkanadyjskiejArktyki (na wschód od rzekiMackenzie)[1] i okolicQaanaaq naGrenlandii[2], gdzie od stuleci służyły jako tymczasowe schronienie dla myśliwych w ciągu zimy, sezonowe domy zamieszkiwane przez jedną lub kilka rodzin (wówczas złożone z kilku połączonych ze sobą pomieszczeń) lub przeznaczone na zgromadzenia mieszkańców wioski spore hale, w których organizowano narady, ceremonie, zawody sportowe, śpiewy i tańce.

Konstrukcja

[edytuj |edytuj kod]

Typowa konstrukcja igloo obejmowała długie (do 3 m) niskie półokrągłe wejście zasłonięte skórami (czasem – z bocznymi schowkami na zapasy i dodatkową ścianką osłaniającą przed wiatrem), przeznaczoną do spania przykrytą gałęziami, futrami i skórami obszerną niską śnieżną platformę naprzeciwko wejścia, kamienną lampkę z płonącymtłuszczem morskichssaków, służącą do oświetlania wnętrza i ogrzewania potraw, kamienny stolik i niewielki zestaw naczyń oraz narzędzi (początkowo kościanych, kamiennych i drewnianych, później także metalowych), czasem także szczytowy otwór wentylacyjny, otwór okienny zasłonięty taflą lodu lub półprzezroczystymfoczym pęcherzem, ewentualnie przejście do sąsiedniego pomieszczenia. We wnętrzu mieszkalnego igloo można było, stojąc, dosięgnąć rękami sufitu w najwyższym punkcie, a doświadczony inuicki myśliwy mógł samodzielnie zbudować niewielkie igloo z wycinanych specjalnym długim nożem (kiedyś kościanym, później stalowym) śnieżnych bloków – układanych spiralnie w coraz wyższą ścianę i uszczelnianą śniegiem – w ciągu 20-30 minut. Typowy blok śniegu miał wymiary przeciętnie ok. 60 x 120 cm i ok. 20 cm grubości[1].

Utrzymywana wewnątrz igloo dość stała temperatura około 0 stopni Celsjusza zapewniała znośne warunki do życia w mroźnymarktycznym klimacie, a z upływem czasu topniejąca i zamarzająca wielokrotnie powierzchnia śnieżnych ścian zamieniała się wlód, uszczelniając i wzmacniając konstrukcję igloo na tyle, iż można było stanąć na jego szczycie lub rozebrać część ścian (np. w celu powiększenia lub połączenia z sąsiednim budynkiem) bez niszczenia całego igloo[2]. Przed kolejnym sezonem zimowym wędrowne zwykle grupy Inuitów budowały nowe igloo lub przebudowywały stare. Z przyczyn naturalnych (zgony, śluby, wędrówki, itp.) oraz w celu uniknięcia konfliktów społecznych naturalnych dla niewielkich izolowanych społeczności, skład i liczba osób mieszkających w poszczególnych rodzinnych igloo zwykle zmieniała się z sezonu na sezon.

Na obu wybrzeżachGrenlandii oraz w Arktyce Zachodniej (i naSyberii) nie budowano praktycznie typowych śnieżnych igloo, lecz kopulasteziemianki podwyższane konstrukcjami z kamieni i kości zwierząt (głównie żeber dużych ssaków morskich), okrywane dla izolacji grubymi skóramimorsów i obsypywane ziemią lubśniegiem.

W cieplejszym sezonie letnimInuici mieszkali zwykle w namiotach ze skór zwierząt i ziemiankach, a później także w dostarczanych przez przyjezdnych namiotach z płótna i domach z prefabrykatów. Obecnie mieszkający w stałych osiedlach i trwałych domach Inuici budują igloo rzadziej, zwykle jako konstrukcje pomocnicze (nie mieszkalne), związane z kultywowaniem dawnych tradycji, sezonowymi polowaniami i rozwojem turystyki.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abigloo, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-01-30] (ang.).
  2. abIgloo – the Traditional Arctic Snow Dome. kstrom.net. [dostęp 2014-01-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz galerię związaną z tematem:Igloo
Zobacz hasłoigloo w Wikisłowniku
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Igloo&oldid=70714249
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp