Urodził się wBurnley w Anglii jako młodsze dziecko Margery Lois (z domu Sutcliffe) i Denisa Murraya McKellena (1905-1964), inżyniera budownictwa[1]. Jego ojciec byłprotestantem pochodzeniairlandzkiego iszkockiego[1]. Miał starszą o pięć lat siostrę Jean[1]. Po wybuchuII wojny światowej, we wrześniu 1939 wraz z rodziną przeniósł się na północny zachód Anglii, do górniczego miastaWigan[2]. Kiedy miał 12 lat, jego matka zmarła naraka piersi[2]. Z ojcem nie miał dobrych relacji[3]. Gdy miał 24 lata, jego ojciec podczas jazdy samochodem dostałudaru. Nie istniały wtedy jeszcze pasy bezpieczeństwa; kierownica wbiła mu się w klatkę piersiową i zmarł dzień później w wyniku odniesionych obrażeń[2].
Pierwszy występ jako zawodowy aktor to rola Wiliama Roper’a w sztuceA Man For All Seasons, reżyserii Roberta Bolta, na deskach Belgrade Theatre w Coventry. Ian wystąpił tam jeszcze w niemal 15 sztukach po czym okazjonalnie odgrywał szekspirowskie role, takie jak Iago czyMakbet wRoyal National Theatre iRoyal Shakespeare Company. Jego kariera jako aktora filmowego rozpoczęła się na przełomie lat 60 i 70., jednakże dopiero w latach 90. jego nazwisko stało się znane wśród szerszej rzeszy fanów kina.
W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych McKellen został trzykrotnie nominowany doZłotego Globu, przy czym zdobył statuetkę za rolę tytułowegoRyszarda III. W 1999 został po raz pierwszy nominowany do Oscara, za rolę w filmieBogowie i potwory (Gods and Monsters[5]). W tym okresie dostał angaż jakoMagneto wserii filmów X-Men iGandalf weWładcy Pierścieni. Za swoje dokonania jako aktor otrzymał szereg prestiżowych nagród, a za swój wkład w kulturę i sztukę został w 1991 uhonorowanytytułem szlacheckim[4]. Po śmierciRicharda Harrisa McKellen był też brany pod uwagę do roliAlbusa Dumbledore’a w serii filmówHarry Potter[6], lecz odrzucił tę propozycję, a rolę otrzymałMichael Gambon.
Działa w sprawie wyrównania pozycji społecznej mniejszości seksualnych. Jest współtwórcąStonewall, czołowej organizacji lobbystycznej walczącej o prawa gejów i lesbijek w UK oraz wspiera inne organizacji o takim charakterze. McKellen pojawia się także na brytyjskich paradach wolności, np. Europride czy Manchester Pride. Aktor przez ostatnich kilka lat odwiedził niemal 50 liceów, by uświadamiać młodych ludzi na temat homoseksualności, ponieważ jego zdaniem nie powinno to być tematem tabu[4].