Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Ian McKellen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ian McKellen
Ilustracja
Ian McKellen (2013)
Imię i nazwisko

Ian Murray McKellen

Data i miejsce urodzenia

25 maja 1939
Burnley

Zawód

aktor, scenarzysta, producent

Lata aktywności

od 1959

Odznaczenia
Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania)Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania)Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

SirIan Murray McKellenCBE (ur.25 maja1939 wBurnley) – brytyjski aktor teatralny i filmowy, scenarzysta, nominowany doOscarów za role w filmachWładca Pierścieni: Drużyna Pierścienia iBogowie i potwory. Za role teatralne dostałnagrodę Tony i sześćnagród Oliviera. Wystąpił w roliGandalfa weWładcy Pierścieni iHobbicie, orazMagneto wserii filmów X-Men.

29 sierpnia 2012 wystąpił podczas ceremonii otwarciaXIV Letnich Igrzysk Paraolimpijskich wLondynie.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Młodość

[edytuj |edytuj kod]

Urodził się wBurnley w Anglii jako młodsze dziecko Margery Lois (z domu Sutcliffe) i Denisa Murraya McKellena (1905-1964), inżyniera budownictwa[1]. Jego ojciec byłprotestantem pochodzeniairlandzkiego iszkockiego[1]. Miał starszą o pięć lat siostrę Jean[1]. Po wybuchuII wojny światowej, we wrześniu 1939 wraz z rodziną przeniósł się na północny zachód Anglii, do górniczego miastaWigan[2]. Kiedy miał 12 lat, jego matka zmarła naraka piersi[2]. Z ojcem nie miał dobrych relacji[3]. Gdy miał 24 lata, jego ojciec podczas jazdy samochodem dostałudaru. Nie istniały wtedy jeszcze pasy bezpieczeństwa; kierownica wbiła mu się w klatkę piersiową i zmarł dzień później w wyniku odniesionych obrażeń[2].

Jego zainteresowanie aktorstwem zaczęło się już w Bolton School, gdzie występował w Bolton Little Theatre. Rodzice i starsza siostra popierali pasję młodego Iana. Jego rodzice często zabierali go do teatru, m.in. na sztukiSzekspira takie jakMakbet,Wieczór Trzech Króli iSen Nocy Letniej[4], i sami występowali w amatorskich przedstawieniach[2]. Studiował wSt Catharine’s College naUniwersytecie Cambridge.

Kariera

[edytuj |edytuj kod]

Pierwszy występ jako zawodowy aktor to rola Wiliama Roper’a w sztuceA Man For All Seasons, reżyserii Roberta Bolta, na deskach Belgrade Theatre w Coventry. Ian wystąpił tam jeszcze w niemal 15 sztukach po czym okazjonalnie odgrywał szekspirowskie role, takie jak Iago czyMakbet wRoyal National Theatre iRoyal Shakespeare Company. Jego kariera jako aktora filmowego rozpoczęła się na przełomie lat 60 i 70., jednakże dopiero w latach 90. jego nazwisko stało się znane wśród szerszej rzeszy fanów kina.

W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych McKellen został trzykrotnie nominowany doZłotego Globu, przy czym zdobył statuetkę za rolę tytułowegoRyszarda III. W 1999 został po raz pierwszy nominowany do Oscara, za rolę w filmieBogowie i potwory (Gods and Monsters[5]). W tym okresie dostał angaż jakoMagneto wserii filmów X-Men iGandalf weWładcy Pierścieni. Za swoje dokonania jako aktor otrzymał szereg prestiżowych nagród, a za swój wkład w kulturę i sztukę został w 1991 uhonorowanytytułem szlacheckim[4]. Po śmierciRicharda Harrisa McKellen był też brany pod uwagę do roliAlbusa Dumbledore’a w serii filmówHarry Potter[6], lecz odrzucił tę propozycję, a rolę otrzymałMichael Gambon.

Obrońca praw mniejszości seksualnych

[edytuj |edytuj kod]
Ian McKellen (2010)

Działa w sprawie wyrównania pozycji społecznej mniejszości seksualnych. Jest współtwórcąStonewall, czołowej organizacji lobbystycznej walczącej o prawa gejów i lesbijek w UK oraz wspiera inne organizacji o takim charakterze. McKellen pojawia się także na brytyjskich paradach wolności, np. Europride czy Manchester Pride. Aktor przez ostatnich kilka lat odwiedził niemal 50 liceów, by uświadamiać młodych ludzi na temat homoseksualności, ponieważ jego zdaniem nie powinno to być tematem tabu[4].

Życie prywatne

[edytuj |edytuj kod]

W 1988, w wieku 49 lat, na antenie radiaBBC, za namową przyjaciół i bliskich, dokonałcoming outu i otwarcie oświadczył, że jest gejem[3].

W 2012, w jednym z wywiadów ujawnił, iż sześć lat wcześniej zdiagnozowano u niegoraka prostaty[7].

Filmografia

[edytuj |edytuj kod]

Odznaczenia

[edytuj |edytuj kod]

Nagrody

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abcFamily Album Sir Ian McKellen. TheGenealogist.co.uk. [dostęp 2019-08-01]. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-08-01)]. (ang.).
  2. abcdDominik Jedliński (2019-05-24): Ian McKellen: najsłynniejszy czarodziej świata. Onet.pl. [dostęp 2019-08-01]. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-08-01)]. (pol.).
  3. abKalina Mróz (2018-11-22): Gandalf, gej, po prostu świetny człowiek. Ian McKellen w nowym dokumencie HBO. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-08-01)]. (pol.).
  4. abcTomasz Piotrowski (2011-08-28): Ian McKellen – 50 lat kariery aktorskiej. TwojaEuropa.pl. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-08-01)]. (pol.).
  5. abcPete Hammond: ‘Mr. Holmes’ Review: There’s No Mystery Why This Film Is A Sherlock For The Ages. Deadline Hollywood, 2015-07-16. [dostęp 2020-07-03].
  6. 10 Actors Who Were Almost Cast in Harry Potter,popsugar.co.uk, autor: Becky Kirsch, [dostęp:] 3 czerwca 2020.
  7. Philip Caulfield (2012-12-11): Ian McKellen reveals he’s been fighting prostate cancer for six or seven years – but his agent denies the claim. „Daily News”. [dostęp 2016-12-24]. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-08-01)]. (ang.).
  8. The London Gazette; Nr 47888; str. 4. thegazette.co.uk, 26 czerwca 1979. [dostęp 2025-02-23]. (ang.).
  9. The London Gazette; Nr 52382; str. 2. thegazette.co.uk, 28 grudnia 1990. [dostęp 2025-02-23]. (ang.).
  10. The London Gazette; Nr 58557; str. 4. thegazette.co.uk, 29 grudnia 2007. [dostęp 2025-02-23]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Drama League Award za wybitny występ
Nagroda Donostia
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Europejska Nagroda Filmowa dlanajlepszego aktora
1988-1999
2000-2019
2020-
Honorowy Złoty Niedźwiedź
1982–1999
2000–2019
2020–
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych zawybitny występ aktora w roli drugoplanowej
1994-1999
2000-2009
2010-2019
2020-2029
Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym
1970–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda Stowarzyszenia Chicagowskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Los Angeles dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Toronto dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Online dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z San Diego dla najlepszego aktora
NagrodaNational Board of Review dla najlepszego aktora
Nagroda Brytyjskiego Filmu Niezależnego dla najlepszego aktora
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ian_McKellen&oldid=76094977
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp