Zgodnie z ruchem wskazówek zegara od góry: amerykańskieF-15E,F-16 i F-15C przelatujące nad palącymi się kuwejckimi szybami naftowymi; oddziały brytyjskie z Pułku Staffordshire w czasieoperacji Granby; widok z kamery zLockheed AC-130;Autostrada Śmierci; inżynieryjny pojazd bojowyM728
Powojnie z Iranem (1980–1988) gospodarkaIraku poważnie ucierpiała. Po zakończeniu wojny z Iranem stosunki Iraku z zachodem stały się bardziej napięte.USA przestały popierać Husajna w sierpniu 1990 roku – choć jeszcze w lipcu prezydent USA chwalił rząd Husajna a stosunki między państwami były bardzo dobre[1]. Ponad 80-miliardowe długi były nie do zwrócenia. Prezydent IrakuSaddam Husajn powoływał się jednak przede wszystkim na historyczne zaszłości międzyKuwejtem a Irakiem. Faktem jest, iż terytorium Kuwejtu było pod władzą osmańską z dowództwem w Basrze, jednak faktyczną władzę sprawowali w Kuwejcie Brytyjczycy. Kuwejt bowiem, od 1899, pozostając formalnie w granicachImperium Osmańskiego, stał się protektoratem brytyjskim, a od 1918 roku terytorium mandatowymWielkiej Brytanii.
Jednym z głównych powodów agresji Iraku na Kuwejt była również kwestia dostępu do kuwejckich złóżropy naftowej, które są poArabii Saudyjskiej największymi złożami tego surowca na świecie. Irak zarzucał Kuwejtowi naruszanie limitu określonego przezOPEC w wydobywaniu ropy naftowej[2]. Husajn wykorzystał fakt, że na arenie międzynarodowej nastąpiły znaczące zmiany (tzw.Jesień Ludów i będące jej skutkiem upadek znaczeniaZSRR oraz perspektywazjednoczenia Niemiec). Nie liczył się on z możliwością zdecydowanej międzynarodowej kontrakcji w odpowiedzi na podbój Kuwejtu. Jednak świat niemal jednomyślnie zareagował negatywnie. 6 sierpnia Rada Bezpieczeństwa ONZ nałożyła rezolucję nr 661, która zakazywała handlu z Irakiem, a także zawieszono połączenia lotnicze i zamrożono aktywa irackiego rządu za granicą. Powołano też specjalną komisję nadzorującą sankcje[3].
Wraz z inwazją w Kuwejcie miejsce miałzamach stanupanarabskich wojskowych na czele zAlą Husajnem Alim. Puczyści powołali krótkotrwałąRepublikę Kuwejtu. Emir i rodzina królewska przez rząd wojskowych oskarżeni zostali o działaniaantyludowe,antydemokratyczne,proimperialistyczne isyjonistyczne. Dotychczasowy rząd oskarżony został również o defraudacje środków państwowych w celu osobistego wzbogacenia się rodziny[4]. Republika już wkrótce została włączona do Iraku jako jedna z irackich prowincji[5].
W samym Iraku atak spotkał się z powszechną aprobatą narodu[6]. Także większość Arabów spoza Iraku z satysfakcją przyjęła i popierała inwazję na Kuwejt. W przeciwieństwie do obywateli, rządy wielu państw arabskich potępiły Irak za ten atak, co wiązało się z uzyskaniem różnych przywilejów – Egiptowi umorzono długi, a bojkotowanej Syrii zezwolono na udział w rozmowach dyplomatycznych. Dzięki agresji na Kuwejt Saddam uzyskał szacunek pośród Arabów, jakiego od czasówGamala Nasera nie zebrał żaden z liderów Bliskiego Wschodu. Husajn zyskał też na znaczeniu po tym, gdy pomimo własnych problemów finansowych wsparłPalestyńczyków. Poparcie wzbudziło zwłaszcza to, że Husajn, w trakcie interwencji koalicji USA i Wlk. Brytanii, próbował atakować rakietami SCUD miasta na terenieIzraela. Rozentuzjazmowane tłumy na Bliskim Wschodzie zanosiły za niego modły i nosiły portrety przedstawiające dyktatora[7].
Główną rolę w likwidacji skutków agresji miały odegraćStany Zjednoczone, których zaangażowanie było zgodne zdoktryną Cartera. Całość operacji miała odbyć się z mandatuONZ. Przeprowadzono dwie operacje, z których pierwszą byłaDesert Shield (od 7 sierpnia 1990 – miała to być ochrona zagrożonej przez Saddama HusajnaArabii Saudyjskiej). ONZ po licznych ostrzeżeniach wobec Iraku postawiła ultimatum wycofania się wojsk irackich z Kuwejtu do 15 stycznia 1991.
Po upływie terminu ultimatum rozpoczęła się operacjaDesert Storm (od 17 stycznia 1991) oraz jej dalsza część „Pustynny miecz”. Były także inne operacje:Instant Thunder („Nagły grom”) – akcja nalotów amerykańskich na Irak. 25 lutego generałNorman Schwarzkopf poprowadził ofensywę lądową, która trwała trzy dni. 28 lutego 1991 roku prezydentGeorge H.W. Bush ogłosił zwycięskie zakończenie wojny i wyzwolenie Kuwejtu, w którym jednak nie wprowadzono demokratycznych reform. 3 marca Saddam Husajn przyjął warunki rozejmu[8]. Na jego podstawie Irak zrzekł się na rzecz Kuwejtu 120 km² terytorium z polem naftowymAr-Rumajla i częścią portuUmm Kasr. Zmiana granicy została oficjalnie zaaprobowana przezONZ w 1992 roku[9].
Irak po przegranej spotkał się z wieloma sankcjami nałożonymi przez ONZ, boleśnie odczuwanymi przez Irakijczyków przez długi czas. Wprowadzono drastyczne obniżenie sprzedaży irackiej ropy naftowej. Irak zobowiązany był do wypłacenia olbrzymich odszkodowań za zniszczenia spowodowane w Kuwejcie. Nałożono również embargo na handel i wprowadzono nadzór międzynarodowy z ramienia ONZ. Ponadto zmuszono Irak do zniszczenia broni masowego rażenia i powołano na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego dla ochrony odpowiednioKurdów iszyitów.
Amerykańscy żołnierze w Zatoce PerskiejMyśliwceF-15 zaparkowane na pustyni w czasie wojny w ZatoceBrytyjski czołgChallenger 1 w akcjiFrancuscy i amerykańscy żołnierze oglądają wrak irackiego czołgu Type 69 zniszczonego przez lotnictwo KoalicjiZniszczona iracka kolumna wojskowaKuwejcki żołnierz, strzegący przydrożnego punktu kontrolnego po wycofaniu sił irackich, wykonuje rękągest zwycięstwa
Tabela przedstawia państwa i szacowaną liczbę żołnierzy uczestniczących w konflikcie[10].
Działania wojenne objęły powierzchnię około 7000 km². Po raz pierwszy na tak dużą skalę wystąpiły w trakcie jej trwania efekty środowiskowe, będące wynikiem zarówno konwencjonalnych działań zbrojnych, jak i celowej działalności służącejzaszkodzeniu środowisku naturalnemu. Najpoważniejsze konsekwencje dla środowiska naturalnego regionu miało zniszczenieszybów naftowych i przedostanie się do środowiska znacznych ilości toksycznych substancji ropopochodnych, które skaziły około 1000 km²pustyni[11].