| Hyaenodon | |||
| Laizer & Parieu, 1838 | |||
| Okres istnienia:eocen–oligocen | |||
 Hyaenodon – obrazHeinricha Hardera (1920) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Hyaenodon | ||
| |||
| |||
Hyaenodon –rodzaj wymarłychssaków z rzędukreodontów (Creodonta) i rodzinyhienodontów (Hyaenodontidae)[1]. Przedstawiciele tego rodzaju zamieszkiwali terenyEuropy,Azji,Ameryki Północnej[2] iAfryki[3].Hyaenodon pojawił się w środkowymeocenie i wymarł pod koniecoligocenu[4].
Były to ssakidrapieżne ipadlinożerne, o uzębieniu wykazującym specjalizację analogiczną do właściwych drapieżnych ssaków z rzęduCarnivora. Zęby policzkowe były zmodyfikowane w taki sposób, aby utworzyć powierzchnię tnącą działającą na zasadzie nożyc, czyli tak zwane łamacze. O ile ta struktura była funkcjonalnie identyczna jak u dzisiejszych drapieżnych, to jednak tworzyły ją innezęby policzkowe. Cecha ta jest charakterystyczna dla wszystkich kreodontów. Analizaszkieletu tych ssaków sugeruje, że były one zdolne do stosunkowo szybkiego poruszania się, ale ich kończyny odznaczały się mniejszą ruchliwością w porównaniu do dzisiejszych ssaków drapieżnych, np.kotowatych.Hyaenodon podobnie jak i inne kreodonty miały proporcjonalnie mniejsze i słabiej rozwinięte mózgi niż właściwe drapieżne[5][6].
Opisano kilkanaściegatunków z rodzajuHyaenodon. Niektóre gatunki tego rodzaju były jednymi z największych lądowych ssaków mięsożernych swoich czasów; inne były wielkościkuny. Szczątki wielu gatunków znane są z Ameryki Północnej, Europy i Azji[1]. Średnia masa ciała dorosłego lub podrosłegoH. horridus, największego gatunku północnoamerykańskiego, szacowana jest na około 40 kg i mogła nie przekraczać 60 kg.Hyaenodon gigas, największy gatunek z rodzaju, był znacznie większy, ważąc 378 kg i mierząc około 3,0 m[7].H. crucians z wczesnego oligocenu Ameryki Północnej szacuje się na zaledwie 10–25 kg.H. microdon iH. mustelinus z późnego eocenu Ameryki Północnej były jeszcze mniejsze i ważyły prawdopodobnie około 5 kg[8].
Ostatecznie wszystkie Creodonta takie jakHyaenodon i inne spokrewnione z nim rodzaje wymarły zapewne na skutek narastającej konkurencji z bardziej ruchliwymi i inteligentniejszymi drapieżnikami zrzędu drapieżnych[9].
