Hospodar (pol. gospodarz) – tytuł władców używany od XIV wieku przez kancelarie posługujące sięjęzykiem ruskim[1]. WRosjigosudar był tytułemcara. Jest to stare słowo pochodzeniasłowiańskiego (wjęz. ros. Господарь), oznaczające pana,władcę,księcia.
Wjęzyku polskim stosowane najczęściej z przymiotnikiemmołdawski lubwołoski – dla określenia władcyMołdawii lubWołoszczyzny w wiekach XIV–XVIII.
Tytułu hospodara, jako nadrzędnego w stosunku do podległych im litewskich i ruskich książąt orazkniaziów, oficjalnie używali równieżwielcy książęta litewscy, przede wszystkim w okresie sprzed zawarciaunii lubelskiej (1569). Przykładowo wstatutach litewskichZygmunt III Waza, tytułował siebiehospodarem[2], w ten sam sposób szlachta naLitwie oddawała cześć władcy:Naiaśnieyszy Hospodar Król Jego Mość[3]. Taka tytulatura nadal jest przyjmowana niekiedy we współczesnej polskiej historiografii.